Tweede Wereldoorlog hebben vooral bij Murmerwoude uitbreidingen plaatsgevonden.
De Herv. kerk van Dantumawoude (Doniaweg 76), oorspronkelijk gewijd aan St. Benedictus, is een eenbeukige kerk met driezijdig gesloten koor en een rijzige zadeldaktoren van twee geledingen. In de 12de eeuw kwam een tufstenen kerk tot stand, mogelijk met een gereduceerd westwerk. Van deze fase is aan de zuidzijde het met granieten keien gevulde tufstenen muurwerk (kistwerk) zichtbaar. De gevel heeft grote spaarvelden met keperfriezen. De noordgevel kreeg in de 16de eeuw een beklamping en grotere vensters. De huidige koorsluiting stamt uit 1775. In de 13de eeuw werd het westwerk vervangen door een half ingebouwde toren, die in 1686 meer vrij kwam te staan toen de beëindiging van het schip iets werd teruggelegd. De westgevel van de toren heeft men toen vernieuwd. In de in 1948-'50 gerestaureerde toren hangt een door L. Haverkamp gegoten klok (1786). De kerk is in 1963-'66 naar plannen van A. Baart jr. gerestaureerd en deels ontpleisterd. Het interieur wordt gedekt door een houten tongewelf met trekbalken, aangebracht in de 16de eeuw bij de vernieuwing van de kap. Op de wand zijn vier geschilderde maniëristische cartouches met bijbelcitaten (1599) zichtbaar. Tot de inventaris behoren een koperen lezenaar (1776) en een doophek en preekstoel (beide 1777), met rococo-snijwerk van Lieuwe Geerts en Yge Rintjes, die ook het rococo-snijwerk van het door A.A. Hinsz gebouwde orgel (1777) maakte. Verder zijn er twee grote rouwborden in Lodewijk XVI-vormen voor de echtelieden Dodenea Jacoba Bergsma-Doitsma (1794) en Pieter Adrianus Bergsma († 1824).
Op het kerkhof bevinden zich onder meer een zerk met opengeslagen bijbel voor J.A. Vietor († 1872) en een zerk voor de doopsgezinde predikant W.C. Schiff († 1892).
De
Herv. kerk van Murmerwoude (Voorweg 2), oorspronkelijk gewijd aan St. Bonifatius, is een eenbeukige kerk met recht gesloten koor, haakse aanbouw en een ongelede zadeldaktoren. Van deze rond 1200 gebouwde romaanse bakstenen kerk wordt het muurwerk in de
Damwoude, Raadhuis van Dantumadeel en logement De Kruisweg
bovenste zone - tussen de smalle rondboogvensters - geleed door spaarvelden met rondboogfriezen. Het oorspronkelijk halfrond gesloten koor werd in de 16de eeuw vervangen door het huidige koor. De moderne haakse aanbouw dateert uit 1914. De toren verrees in de 13de eeuw. Van de oorspronkelijke vierzijdige helm zijn nog bouwsporen zichtbaar. De huidige zadeldakbeëindiging kwam vermoedelijk in 1772 tot stand. Bij de restauratie van 1962-'63, naar plannen van A. Baart jr., is de kerk ontpleisterd en is de romaanse muurgeleding hersteld. Tot de inventaris behoren een wit geschilderde preekstoel met de wapens van de familie Van Kleffens-Botnia (1818) en een door Bakker & Timmenga gebouwd orgel (1895).
Op het kerkhof bevinden zich onder meer een zerk voor D. Fontein de Jong († 1898) en een door G. Jager vervaardigde grafsteen voor H.G. van der Veen († 1887).
De Herv. kerk van Akkerwoude (Hereweg 1) is een driezijdig gesloten zaalkerk, voorzien van een geveltoren met opengewerkte achtkantige bekroning. De op een verhoogd kerkhof gelegen kerk werd in 1850 gebouwd ter plaatse van een middeleeuwse voorganger. De kerk bevat een preekstoel uit de bouwtijd en een door L.J. en L. van Dam gebouwd orgel (1818), afkomstig uit 's-Gravesande (overgeplaatst in 1899).
De Doopsgez. kerk (Doniaweg 34) is een recht gesloten zaalkerk uit 1767. Het jaartal ‘1858’ in de windvaan heeft waarschijnlijk betrekking op de vernieuwing van het dak, dat is belegd met opvallende ruitvormige Friese pannen. De zuidelijke aanbouw dateert van 1910. Het interieur wordt gedekt door een houten tongewelf. Tot de inventaris behoren een rococo-opzetstuk van een herenbank (circa 1770) en een door Bakker & Timmenga gebouwd orgel (1885).
Het voorm. raadhuis van Dantumadeel (Hoofdweg 46) is een fors blokvormig pand, voorzien van een gepleisterde middenrisaliet met portiek, balkon en opzetstuk. Het gebouw met eclectische details kwam in 1881 tot stand naar plannen van gemeentearchitect J.W. Duijff.
De voorm. openbare lagere school (Voorweg 92-94) is in 1903 gebouwd als een vierklassige gangschool met aangebouwde onderwijzerswoning.
Woonhuizen. In het dorp staan verschillende middenganghuizen met verhoogd middenrisaliet. In rijke eclectische vormen uitgevoerd is Doniaweg 33, dat in 1891 werd gebouwd als dokterswoning. Neoclassicistische vormen hebben Hoofdweg 41 (circa 1895) en Hoofdweg 33 (1901). Doniaweg 89 (1900) vertoont neorenaissance-details. Chaletstijl-vormen bezitten Hoofdweg 21 (1906), met sierspant, en Doniaweg 75 (circa 1895). Op de plaats van de uit 1765 stammende landhuis ‘Plantenhove’, liet notaris Hellema in 1906 in jugendstil-vormen de ruime villa Lina's hoeve (Doniaweg 73) bouwen. De geometrische tuinaanleg is door L.A. Springer ontworpen. Jugendstil-details hebben ook de vergelijkbare, rond 1910 gebouwde woonhuizen Hoofdweg 25 en 29. Van de villa Doniaweg 71
Auteursrechtelijk beschermd