Monumenten in Nederland. Gelderland

[p. 374]

Beknopte literatuuropgave

Van alle voor dit boek geraadpleegde literatuur kan hier slechts een gering deel genoemd worden. De literatuuropgave is eerder een hulpmiddel voor de lezer die zich verder in de materie wil verdiepen, dan een verantwoording van de inhoud van dit boek, waar veel meer literatuur voor is gebruikt. In de onderstaande lijst is de gebruikte algemene literatuur opgenomen, aangevuld met een selectie van de voor de provincie belangrijkste publicaties op architectuurgebied.

Geschiedenis en archeologie

Aa, A.J. van der, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, Gorinchem 1839-1851 (dertien delen).

Aalbers, P.G. ‘De Winterwijkse scholtengoederen’, in: D.J.G. Buurman, G.J. de Maret Tak & P.N. Ruige, Acht zwerfstenen uit het Gelders landschap, Arnhem 1979, 141-159.

Baren, J. van e.a. (red.), Gelderland, Arnhem 1926.

Blok, D.P. e.a., Algemene geschiedenis der Nederlanden, Haarlem 1977-'83 (vijftien delen).

Bloemers, J.H.F. e.a., Verleden land: Archeologische opgravingen in Nederland, Amsterdam 1981.

Ginkel, Evert van & Koos Steehouwer, ANWB Archeologieboek Nederland, Den Haag 1998.

Heidinga, H.A., Medieval Settlement and Economy North of the Lower Rhine, Assen/Maastricht 1987.

Jappe Alberts, W., Geschiedenis van Gelderland: Van de vroegste tijden tot het einde der middeleeuwen, 's-Gravenhage 1966.

Meij, P.J. e.a., Geschiedenis van Gelderland 1492-1795, Zutphen 1975.

Nijhoffs Geschiedenislexicon: Nederland en België, 's-Gravenhage/Antwerpen 1981.

Romers, H., J. de Beijer: Achttiendeeeuwse gezichten van steden, dorpen en huizen (deel I Overijssel en Gelderland), Alphen a/d Rijn 1994.

Zandvliet, K. (red.) Topografische Kaart van de Veluwe en Veluwe-Zoom, door M.J. de Man, Alphen aan de Rijn 1984.

Historische geografie en stedenbouw

Barends, S. e.a., Het Nederlandse landschap: Een historisch geografische benadering, Utrecht, 1990.

Berendsen, H.J.A., Landschappelijk Nederland, Assen 1997.

Berendsen, H.J.A., De vorming van het land: Inleiding in de geologie en de geomorfologie, Assen 1998 (derde druk).

Dienst Landinrichting en Landbouw, Cultuurhistorisch Landschapsonderzoek Gelderland, Nijmegen 1987.

Keuning, H.J., De Historisch-geografische landschappen van Nederland, Gorinchem 1946.

Kuyper, J., Gemeente Atlas van de Provincie Gelderland naar officieele bronnen bewerkt, Leeuwarden 1867 (herdruk 1988).

Steegh, Arthur, Monumenten Atlas van Nederland: 1100 Historische Nederzettingen in kaart, Zutphen 1985 (tweede herziene druk).

Taverne, Ed & Irmin Visser (red.), Stedebouw: De geschiedenis van de stad in de Nederlanden van 1500 tot heden, Nijmegen 1993.

Ven, G.P. van de, Leefbaar laagland: Geschiedenis van de waterbeheersing en Landaanwinning in Nederland, Utrecht 1993.

Vervloet, J.A.J., Inleiding tot de historische geografie van de Nederlandse cultuurlandschappen, Wageningen 1984.

Stijl en verschijningsvorm

Blijdenstijn, Roland K.M. & Ronald Stenvert, Bouwstijlen in Nederland (1040-1940), Utrecht/Antwerpen 1994.

Fanelli, G., Moderne architectuur in Nederland 1900-1940, 's-Gravenhage 1978.

Fockema Andrea, S.J. & E.H. ter Kuile, Duizend jaar bouwen in Nederland, Amsterdam 1948-1957 (twee delen).

Groenendijk, Paul & Piet Vollaard, Gids voor moderne architectuur in Nederland, Rotterdam 1998 (vijfde druk).

Kuyper, W., The Triumphant Entry of Renaissance Architecture into the Netherlands, Alphen aan den Rijn 1994 (twee delen).

[p. 375]

Looyenga, A.J., De Utrechtse school in de neogotiek: De voorgeschiedenis en het Sint Bernulphusgilde, Leiden 1991.

Olde Meierink, B., ‘Die Rezeption der Frührenaissance durch den Adel in den nördlichen Niederlanden’, U. Großmann (red.), Renaissance in Nord-Mitteleuropa I, München/Berlin 1990, 73-91.

Vermeulen, F.A.J., Handboek tot de Geschiedenis der Nederlandsche bouwkunst, 's-Gravenhage 1928-1941 (drie delen).

Witteveen-Jansen, M., Van het Kerkplein naar de Waterstraat: De restauratie van vroeg renaissance beeldhouwwerk in Zaltbommel, Zaltbommel 1995.

Materiaal en constructie

Janse, H., Houten kappen in Nederland 1000-1940, Delft 1989.

Janse, H. & D.J. de Vries, Werk en merk van de Steenhouwer: Het steenhouwersambacht in de Nederlanden voor 1800, Zwolle/Zeist 1991.

Janssen, G.B., Baksteenfabricage in Nederland: Van nijverheid tot industrie 1850-1920, Zutphen 1987.

Janssen, G.B., Een krans van steenovens: Vijf eeuwen baksteenfabricage rondom Arnhem, Utrecht 1996.

Koolen, Anthonie & Ernst van Raaij, Glas-in-lood tegen het licht gehouden: Glazenierskunst in Nijmegen, Nijmegen 1977.

Maarschalkerwaart, H.M.C.M. van, J. Oosterhoff & G.J. Arends, Bruggen in Nederland 1800-1940: Vaste bruggen van ijzer en staal, Utrecht 1997.

Monumenten en bouwhistorie (Jaarboek Monumentenzorg 1996), Zwolle 1996.

Oosterhoff, J. (red.), Bouwtechniek in Nederland 1: Constructies van ijzer en beton: Gebouwen 1800-1940, Delft 1988.

Slinger, A., H. Janse & G. Berends, Natuursteen in Monumenten, Zeist/Baarn 1980.

Stokroos, M., Bouwglas in nederland, Amsterdam 1994.

Stokroos, M., Gietijzer in Nederland, Amsterdam 1984.

Stokroos, M., Koper in Nederland, Amsterdam 1990.

Stokroos, M., Lood in Nederland, Amsterdam 1988.

Stokroos, M., Terra Cotta in Nederland, Amsterdam 1985.

Stokroos, M., Zink in Nederland, Amsterdam 1983.

Monumenteninventarisaties

Beaufort, R.P.F. de & Herma M. van den Berg, De provincie Gelderland, 1ste stuk: Het kwartier van Nijmegen, De Betuwe, 's-Gravenhage 1968.

Groningen, Catharina L. van, De Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst: De Vijfheerenlanden met Asperen, Heukelum en Spijk, Zeist/'s-Gravenhage 1989.

Kuile, E.H. ter, De Nederlandse Monumenten van geschiedenis en Kunst: Het kwartier van Zutphen, 's-Gravenhage 1958.

Schulte, A.G., De provincie Gelderland, 1ste stuk: Het kwartier van Nijmegen, Het Rijk van Nijmegen, Westelijk gedeelte, 's-Gravenhage 1982.

Schulte, A.G., De provincie Gelderland, 1ste stuk: Het kwartier van Nijmegen, Het Rijk van Nijmegen, Oostelijk gedeelte en de Duffelt, 's-Gravenhage 1983.

Schulte, A.G., De provincie Gelderland: Het kwartier van Nijmegen, onderdeel V: Het Land van Maas en Waal, 's-Gravenhage 1986.

Vermeulen, F.A.J., De monumenten van Geschiedenis en Kunst in de provincie Gelderland: Onderdeel van het eerste stuk: De monumenten in de Bommeleren de Tielerwaard: Eerste aflevering de Bommelerwaard, 's-Gravenhage 1932 (herdruk 1974).

Vermeulen, F.A.J., De monumenten van Geschiedenis en Kunst in de provincie Gelderland: Onderdeel van het eerste stuk: De monumenten in de Bommeleren de Tielerwaard: Tweede aflevering de Tielerwaard, 's-Gravenhage 1946.

Voorloopige lijst der Nederlandsche Monumenten voor Geschiedenis en Kunst, deel IV De Provincie Gelderland, Utrecht 1917.

Regio's

Bullinga, Monique & Piet Offermans (red.), De Ooij, Nijmegen 1993.

Dalen, A.G. van e.a., Bergh: Heren, Land en Volk, Nijmegen 1979.

Haak, Bram & Piet Hofman, De Hoge Veluwe in de 19e eeuw, Apeldoorn 1995.

Heiningen, H. van, De historie van het land van Maas en Waal, Zaltbommel 1965.

Kuijk, A. van, Het Land over de Waal: Cultuur-historische beschrijving, Arnhem 1995.

Manders, J.H., Het land van Maas en Waal, Zutphen 1982.

Gelderse architectuur

Haans, F.A.C. & C.J.B.P. Frank, De binnenstad: Duizend jaar wonen in Arnhem tussen Singels en Rijn, Utrecht 1996.

Haans, F.A.C. & C.J.B.P. Frank, Monumentenboek gemeente Wychen, Nijmegen/Wychen 1991.

Hof, J.C. van 't, Monumenten-Inventarisatie Gemeente Ede, Ede 1994.

Knoop, W.H., Architectuur en stedebouw in Gelderland 1850-1940, Zwolle/Zeist 1995.

Koolhof, G.J.L., A.L.J. Wijnhoven & J.E. Prins, Van Voorburg tot Triowijk: Bouwen in Culemborg rond 1900, Culemborg 1985.

Lavooij, Wim, Twee eeuwen bouwen aan Arnhem: De stedebouwkundige ontwikkeling van de stad, Zutphen 1990.

Lavooij, Wim, Gebouwd in Arnhem: Jongere bouwkunst vanaf 1840, Zutphen 1990.

Stenvert, Ronald, ‘Bouwkunst in Zutphen: architectuur als kenmerk van het stedelijk leven’, in: Frijhoff, W.Th.M. e.a. (red.), Geschiedenis van Zutphen, Zutphen 1989, 282-304.

Tummers, Tijs, Architectuur in Nijmegen: Een overzicht van de architectuur en stedebouw vanaf 1900, Nijmegen 1994.

Gelderse architecten

Frank, Cees-Jan, Architect G.J. Postel Hzn.: Moderne bouwkunst in Lochem 1910-1940, Lochem 1997.

Helvoort, H. van, ‘De kerken van architect C. Franssen in Maas en Waal’, Tweestromenland, (1982) II, 9-15.

Klein, Philippa & Wilma Kliphuis, Van Bouwen en Wonen: Henk Wegerif architect van de praktijk, Apeldoorn 1997.

Pantus, Willem Jan, Oskar Leeuw 1866-1944: Een architectuurtocht, Nijmegen 1997.

Steur, A.G. van der, ‘Adrianus van der

[p. 376]

Steur jr., de eerste “gemeentearchitect” van Wageningen’, Oud Wageningen, 23(1995), 5-13, 39-48.

Wentink, H., Willem Diehl: Architect in Arnhem, Utrecht 1998.

Gelderse gemeenten

Akkermans, A.J.M., M.A.M. van den Heuvel & G.H.J. Krosenbrink (red.), Zevenaar: Stad in de Liemers, Zutphen 1986.

Beckering Vinckers, J., De Historische Schoonheid van Zaltbommel, Amsterdam 1944.

Beijer, T. en J.P.A. van Dijk, St. Jans dal: Van Johanniter Commanderie te 's-Heerenloo tot streekziekenhuis te Harderwijk, Barneveld 1988.

Bos, C.A. e.a., Geschiedenis van Harderwijk, Amsterdam 1998.

Duk, R.A., Architectuur in Heerde 1900-1955, Heerde historisch, 16(1991), 164-186.

Frank, Cees-Jan, Frank Haans & Huub Ummels, Apeldoorn: Architectuur en stedenbouw 1850-1940, Zwolle 1997.

Garretsen, H.H. e.a., Old Twello: Het dorp door de jaren heen, Voorst 1995.

Gast, C.D. & M.E. de Ruiter, In moderne(n) stijl opgetrokken: een greep uit meer dan 100 jaar bouwen voor het rijkslandbouwonderwijs in Wageningen, Wageningen 1993.

Gast, C.D. & M.E. de Ruiter, Van kasteel tot villawijk, van melkpad tot woonbuurt, Wageningen 1994.

Gast, C.D. & M.E. de Ruiter, Verwoesting en wederopbouw van Wageningen 1940-1945, Wageningen 1995.

Jansen, Henk, Van Gerstlo tot Gorssel, Gorssel 1984.

Over stad en scholtambt Lochem 1233-1983: Een beschrijving na 750 jaar, Lochem 1983.

Penders, J.M.N., ‘Een bouwhistorische inventarisatie in Harderwijk’, Bulletin KNOB, 94(1995), 135-142.

Prins-Schimmel, M., Huize Scherpenzeel: de geschiedenis van versterkt huis tot gemeentehuis, Scherpenzeel 1983.

Roelofs, Bob, Vernieling en vernieuwing: De Wederopbouw van Arnhem 1945-1964, Utrecht 1995.

Ruyten, E.C.W.M. (red.), Van Oosterholt tot Oosterhout: Geschiedenis van een Betuws dorp, Oosterhout 1989.

Kerkgebouwen en hun interieur, kloosters, synagogen

Agt, J.F. van & E. van Voolen, Nederlandse synagogen, Weesp 1984.

Deijk, Ada van, Romaans Nederland, Amsterdam 1994.

Goorhuis-Wijmans, Astrid e.a. (red.), De Jacobskerk: Winterswijks mooiste erfstuk, Winterswijk 1981.

Groothedde, M. e.a. (red.), De Sint-Walburgiskerk in Zutphen: Monumenten uit de geschiedenis van een middeleeuwse kerk, Zutphen 1999.

Hoekstra, Gerard, Langs de oude Gelderse kerken: Achterhoek, De Liemers, Baarn 1973.

Kalf, Jan, De katholieke kerken in Nederland, Amsterdam 1906-1912.

Kolks, Zeno, Langs de oude Gelderse Kerken: De Veluwe, Baarn 1978.

Kolks, Zeno, Kerkenbezoek in de Achterhoek, Oldenzaal 1997.

Mekking, A.J.J., ‘Palas, Troonabsis en “Camara Santa”: De zogenaamde Sint-Maartenskapel op het Valkhof te Nijmegen’, Bulletin KNOB, 96(1997)3/4, 103-115.

Mekking, A.J.J., De Sint-Nicolaaskapel op het Valkhof te Nijmegen: Patrocinia, functie, voorbeeld en betekenis, Nijmegen 1996.

Metz, K., De Sint Maarten te Zaltbommel: Exponent der Nederrijnse of Gelderse gotiek, Zaltbommel 1979.

Nicolaisen, Dörte (red.), Een Veelkleurig Habijt: Kloosters in Nijmegen in de negentiende en twintigste eeuw, Grave 1989.

Os, Johan van, De kerken van Horssen, hoe een klein dorp aan drie kerken kwam, Horssen 1981.

Ploeg, Kees van der, Langs de oude Gelderse kerken: Rivierengebied, Baarn 1977.

Romers, H., De bouwgeschiedenis van de oude kerk te Oosterbeek, Oosterbeek 1994.

Rosenberg, H.P.R., De 19de-eeuwse kerkelijke bouwkunst in Nederland, 's-Gravenhage 1972.

Schulte, A.G., De Grote of Eusebiuskerk in Arnhem: IJkpunt van de stad, Utrecht 1994.

Smeenk, D.J., De Sint Maartenskerk van Zaltbommel, Zaltbommel 1986.

Tussenbroek, G. van, ‘De restauratie van de Sint Maartenskerk door A.J. van der Steur: Restauratieperikelen en de gevolgen voor het gebouw’, Tussen de Voorn en Loevestein, (1997)99, 1-14.

Verburg, J., De geschiedenis van de Nederlands Hervormde Kerk in Bemmel, Elst 1991.

Torens, klokken en orgels

Besselaar, J.H., Torens van Nederland, Bussum 1972.

Kuile, E.H. ter, De torens van Nederland, Amsterdam 1946 (derde druk).

Lehr, André & J.W.C. Besemer, Zingende torens van Nederland: Gelderland en Limburg, Zutphen 1990.

Os, J.F. van, Langs Nederlandse orgels: Overijssel, Gelderland, Baarn 1978.

Openbare gebouwen

Boekwijt, H., ‘De vroegste geschiedenis van het Groote Bommelsche Gasthuis’, in: Kleynen, M.P.M. (red.), Het Gasthuis in Zaltbommel: Gasthuis, ziekenhuis en verpleeghuis, Zaltbommel 1995, 7-18.

Dijkerman, P., Scholen: Honderdvijftig jaar scholenbouw in Arnhem, Utrecht 1997.

Kiliaan, Joyce & Willem-Jan Pantus, Vijfenzeventig jaar Concertgebouw ‘De Vereeniging’, Nijmegen 1990.

Kleijen, Marc (red.), Van veiligheid tot volkshuisvesting: Aspecten van vijf eeuwen welzijn in Zaltbommel, Zaltbommel 1994.

Knibbeler, Thieu & Roger Crols, Postkantoren: Gelderse Monumenten Reeks, Utrecht 1994.

Lemmens, G.Th.M. (red.), Het Stadhuis van Nijmegen, Nijmegen 1982.

Lemmens, G.Th.M. (red.), Geschiedenis van de stedelijke weeshuizen in Nijmegen, Nijmegen 1996.

Leys, Jolanda, ‘Het Wijnhuis en de Wijnhuistoren te Zutphen: Een nieuwe bijdrage tot de geschiedenis’, Bijdragen en mededelingen Vereniging Gelre, 83(1992), 13-50.

Peet, Corjan van der & Guido Steenmeijer (red.), De Rijksbouwmeesters: Twee eeuwen architectuur van de Rijksgebouwendienst en zijn voorlopers, Rotterdam 1995.

Roos, Jan de & Thea de Roos-Van Rooden (red.), Gemeentehuizen in Gelderland: Van Aalten tot Zutphen, Groningen 1995.

[p. 377]

Temminck Groll, C.L., ‘Het Sint Pietersgasthuis te Arnhem’, Bulletin KNOB, 56(1957), kol. 193-212.

Witteveen-Jansen, M. (red.), Zes artikelen over het stadhuis aan de Markt en de Tolstraat te Zaltbommel, Zaltbommel 1994.

Wolk, J. van der, De Kröllers en hun architecten: H.E.L.J. Kröller-Müller, A.G. Kröller, Otterlo 1992.

Kastelen, buitenplaatsen, parken en tuinen

Bauer, T.C., ‘Batenburg’, in: Castellogica (1994)3, 119-123.

Beek, Paul M., Huis Sonsbeek: Een monument in een monumentaal park, Zwolle 1998.

Bierens de Haan, J.C., Rosendael: Groen hemeltjen op Aerd, Zutphen 1994.

Bierens de Haan, J.C. (red.), Meer om Cieraet als Gebruijck: Tuingeschiedenis van Gelderse buitenplaatsen en kunstbezit uit Gelderse kastelen, Arnhem 1990.

Bierens de Haen, J.C., ‘Huis Oldenaller te Putten’, De woonstede door de Eeuwen heen, (1986)68, 34-49.

Buurman, D.J.G. (red.), Ammersoyen: Bijdragen tot de geschiedenis van het kasteel, de heerlijkheid en de heren van Ammersoyen, Zutphen 1986.

Caminada-Voordam, A.M.G., Loevestein: Een fort aan de grens van Holland, Zutphen 1989.

Eliëns, F.M. & J. Harenberg, Middeleeuwse kastelen in Gelderland, Rijswijk 1984.

Eliëns, F.M., Kasteel Wychen, Zutphen 1992.

Eliëns, F.M., Het slot Loevestein, Zutphen 1986.

Eliëns, F.M., ‘Huis Poelwijk en de voormalige kastelen te Gendt’, in: Gendt 750 jaar Stadsrechten, Gendt 1983.

Engelen, J.M. van & F.M. Eliëns, Kasteel Hedel, Zutphen 1984.

Goelst Meyer, A.F., Kasteel de Waardenburg, s.a. s.l.

Groningen, Catharina van, ‘Het kasteel van Heukelum’, De woonstede door de eeuwen heen, (1988)78, 12-29.

Goelst Meijer, A.F. van, Het Slot te Rossum, Rossum 1973.

Harenberg, Jan, Adellijke huizen in het richterambt Doesborgh, Doesburg 1990.

Harenberg, Jan, Kastelen en landhuizen rond Lochem, Zutphen 1989.

Harenberg, Jan, Kastelen in Oost-Gelderland, Zutphen 1993.

Harenberg, Jan, Kastelen rond Zutphen I, Zutphen 1987.

Harenberg, Jan, Kastelen rond Zutphen II, Zutphen 1988.

Hollanders, G.C.J.M., ‘Groot Spriel’, Jaarboek Puttens Historisch Genootschap, (1977), 26-77.

Hoppenbrouwers, H.W., G.B. Janssen & Trudi Woerdeman, De Slangenburg: Kasteel, park en bewoners, Doetinchem 1989 (derde verb. druk).

Janssen, H.J., J.M.M. Kylstra-Wielinga & B. Olde Meierink (red.), 1000 jaar kastelen in Nederland: Functie en vorm door de eeuwen heen, Utrecht 1996.

Kalkwiek, K.A., De hertog en zijn burchten: Kastelen in de Gelderse geschiedenis tot 1543, Zaltbommel 1976.

Kamphuis, J., Kasteel Nederhemert: Een oriëntatie op de bouwgeschiedenis, Delft 1985.

Keverling Buisman, F. (red.), Hackfort: Huis & landgoed, Utrecht 1998.

Kok, F.H., Kasteel Ruurlo: Geschiedenis, restauratie, gebruik, Ruurlo 1987.

Lammertse-Tjalma, P., ‘Hendrik van Lunteren (1780-1848): “vermaarde aanlegger van landgoederen en wat tot verfraaijing in het bouwkundig vak daarbij behoort”’, Tuinkunst, 3(1997), 37-73.

Lemmens, G.Th.M. (red.), Het Valkhof te Nijmegen, Nijmegen 1984.

Meerstad, A., & J.J.T. Moolhuijzen, ‘De Nijenbroek te Voorst: Burcht, Hoge Huijs en Ruïne in bouwhistorisch perspectief’, Castelogica, (1985), 159-172.

Meulenkamp, Wim, Follies: Bizarre bouwwerken in Nederland en België, Amsterdam/Antwerpen 1995.

Oldenburger-Ebbers, Carla S., Anne Mieke Backer & Eric Blok, Gids voor de Nederlandse Tuin- en Landschapsarchitectuur, Deel Oost en Midden (Gelderland en Utrecht), Rotterdam 1996.

Nispen tot Sevenaer, E. van, ‘Hebben onze Geldersche kastelen een eigen karakteristiek?’, Kastelen in Gelderland, 1948, 7-15.

Pantus, Willem-Jan, De Doornenburg, s.a. s.l.

Peeters, C.J.A.C., ‘De Doorwerth als toetssteen van restauratiebeginselen’, in: Bouwen in Nederland, Delft 1985, 331-359.

Pey, I., ‘Het landhuis Heyendaal te Nijmegen, stijl en bouwgeschiedenis’, Numaga, 30(1983), 11-17.

Quarles van Ufford, C.C.G., Doorwerth, Zutphen 1991.

Reinink, A.W. & J.G. Vermeulen, IJskelders: Koeltechnieken van weleer, Nieuwkoop 1981.

Ronner, Esther B., ‘'t Joppe, een Gelderse buitenplaats’, De woonstede door de eeuwen heen, (1991)91, 23-38.

Ruessink, Hans, ‘Bredevoort: de ontwikkeling van kasteel tot borgmansstad’, Jaarboek Achterhoek en Liemers, 15(1992), 53-74.

Schilfgaarde, A.P. van, Het huis Bergh, Maastricht 1950.

Schulte, A.G. (red.), Ruïnes in Nederland, Zwolle/Zeist 1997.

Schulte, A.G., ‘'t Suideras in Vierakker’, De woonstede door de eeuwen heen, (1998)117, 12-25.

Segers, Y., Ring van Arcadië. Landgoederen in Nijmegen, Nijmegen 1999.

Temminck Groll, C.L. e.a., De Cannenburch en zijn bewoners, Zutphen 1990.

Tengbergen, Annet & E.J. Tengbergen, De acht kastelen van Vorden, Zutphen 1988.

Tromp, Heimerinck, ‘Van Spaen, Piranesi en de zaal op Biljoen’, De woonstede door de eeuwen heen, (1985)65, 62-72.

Vis, L. & M.A. Prins-Schimmel, Bouwhistorische documentatie en waardebepaling: Doetinchem Kasteel ‘De Slangenburg’, 's-Gravenhage 1989.

Vliegenthart, A.W. & A.M.L.E. Erkelens, Het Loo: Paleis en tuinen, Apeldoorn 1988.

Wilmer, Tolien, ‘Kasteel Keppel’, De woonstede door de eeuwen heen, (1981)51, 2-25.

Wyck, H.W.M. van der, Atlas van Gelderse Buitenplaatsen: Veluwe Alphen aan de Rijn 1990.

Wyck, H.W.M. van der, De Nederlandse Buitenplaats: Aspecten van ontwikkeling, bescherming en herstel, Alphen aan den Rijn 1982.

Wyck, H.W.M. van der, ‘De Schaffelaar’,

[p. 378]

Bulletin KNOB, 67(1968), 90-99.

Zijlstra, Bonica, Nederlandse Tuinarchitectuur 1850-1940, Amsterdam/Zutphen 1991.

Woonhuizen, volkswoningbouw en hofjes

Beek, Marijke & Marinus Kooiman, Aan de dijk gezet: Dijkwoningen vroeger, nu en in de toekomst, Rotterdam 1996.

Cremers, Elisabeth, ‘Het villapark Overbeek: het ontstaan van een villapark in de Veluwezoom’, Bijdragen en mededelingen Vereniging Gelre, 73(1982), 124-143.

Gijsbers, P.M., ‘Otto Barting's villa Wylerberg in Beek-Ubbergen’, Artillerie, 2-3(1985), 28-37.

Grinten, E.F. van der, Nijmegen benedenstad: Beschrijving van een grotendeels verdwenen stadsgedeelte aan de Waal, Nijmegen 1980 (drie delen).

Grinten, E.F. van der, ‘Beschrijving van Nijmeegse gevels gebouwd tussen ca. 1780 en ca. 1880’, Numaga, 21(1974), 7-136.

Hermans, D.B.M., 't Welvaere van de Stadt Salt Boemel: Een eeuw winkelpuien in Zaltbommel, Arnhem 1993.

Jans, Everhard, Burgerhuizen tussen IJssel en Eems 1400-1850, Zutphen 1989.

Jetten, Marga e.a., Solide waren, rijke keuze, billijke prijzen: Winkelpuien van de Lange Hezelstraat in hun historische omgeving, Nijmegen 1991.

Looper, Bert & Harry Mes, Tot nut en zegen der arbeidende klasse: De David Evekink Stichting te Zutphen 1848-1988: Van armenzorg tot sociale woningbouw, Zutphen 1988.

Meischke, R. & H.J. Zantkuijl, Het Nederlandse woonhuis van 1300-1800, Haarlem 1969.

Meischke, R., ‘Het laat-middeleeuwse burgerhuis in het Noorden en Oosten van Nederland’, in: Thuis in de late middeleeuwen: Nederlands burgerinterieur 1400-1535, Zwolle 1980, 11-19.

Meischke, R. ‘Het huis Rosemarijnsteeg te Elburg: Een andere bouwgeschiedenis en datering van de stad in 1392’, Bulletin KNOB, 57(1958), 71-90.

Prak, Niels L., Het Nederlandse woonhuis van 1800 tot 1940, Delft 1991.

Prins-Schimmel, Meta A. & Ronald Stenvert, Hof van Flodorf te Zutphen: Een middeleeuws stadshuis ingrijpend verfraaid, Zutphen 1997.

Weve, W.F., Bouwhistorische documentatie en waardebepaling Maarten van Rossumhuis Zaltbommel, 's-Gravenhage 1986.

Boerderijen

Berends, G., Historische houtconstructies in Nederland, Arnhem 1996.

Hekker, R.C., ‘De ontwikkeling van de boerderijvormen in Nederland’, in: Fockema Andreae, S.J., E.H. ter Kuile & R.C. Hekker, Duizend jaar bouwen in Nederland, dl. 2. De bouwkunst na de middeleeuwen, Amsterdam 1957, 195-316.

Hekker, R.C., ‘Historische boerderijtypen’, in: Atlas van Nederland, 's-Gravenhage vanaf 1963, X-1.

Krosenbrink, Henk (red.), Oude boerderijen in Achterhoek en Liemers, Enschede 1983.

Olst, E.L. van, Landelijke Bouwkunst Gelderland, Arnhem 1996.

Prooije, L.A. van, ‘Boerderijen in de Liemers, de Over-Betuwe en het Rijk van Nijmegen’, SHBO-jaarverslag, 1986, 29-43.

Scholtz, Wim & Willem Wilterdink, Boederijen kijken in Winterswijk, Winterswijk 1983 (derde druk).

Industrieel erfgoed en molens

Beukelaer, Hans de, Nijver in het Groen: Twee eeuwen industriële ontwikkeling in Achterhoek en Liemers, Doetinchem 1990.

Douma, C., Stationsarchitectuur in Nederland 1938-1998, Zutphen 1998.

Hamelink, M.L. & M. Schroor, De IJssel en haar bruggen, Groningen 1995.

Heusinkveld, Evert, Lokaalspoorwegen in Twente en de Achterhoek, Haarlem 1998.

Houwink, P., Watertorens in Nederland (1856-1915), Nieuwkoop 1973.

Nijhof, P., Oude fabrieksgebouwen in Nederland, Amsterdam/Dieren 1985.

Oosterhoff, J. (red.), Bruggen in Nederland 1800-1940, Utrecht 1997-1998 (twee delen).

Paddenburgh, L. van & J.G.C. van de Meene, Spoorwegstations in Nederland: Van Outshoorn tot Schelling en Van Ravesteyn, Deventer 1981.

Romers, H., De spoorwegarchitectuur in Nederland 1841-1938, Zutphen 1981.

Spoel, J.A. (red.), Gelders Molenboek, Zutphen 1982 (tweede druk).

Veen, H. van der, Watertorens in Nederland, Rotterdam 1989.

Wezel, Ruud van & Bart Sorgedrager, IJzer aan de Oude IJssel: De ijzergieterijen in de Achterhoek, Doetinchem 1988.

Zwijnenberg, E., Het Nederlandse Molenbestand: Overzicht van alle nog aanwezige wind- en watermolens, rosmolens en hondenkarnen gerangschikt per provincie en alfabetisch op plaatsnaam, Alkmaar 1997 (tiende druk).

Verdedigingswerken en militaire gebouwen

Brand, Hans & Jan Brand (red.), De Hollandse Waterlinie, Utrecht/Antwerpen 1986.

Bruijn, C.A. de & H.R. Reinders, Nederlandse vestingen, Bussum 1967.

Finaly, Isja, Doorbroken barrières: Architect F.W. van Gendt (1831-1900) en de negentiende-eeuwse stadsuitbreiding, Bussum 1996.

Hof, J.C. van 't & M.A. Kooiman, Onderzoeksrapport Kazernecomplex Ede-West, Ede 1994.

Reijer, E.C. de, De IJssellinie 1950-1968, Zwolle/Zeist 1996.

Rolf, Rudi, Bunkers in Nederland, Den Helder 1982.

Sneep, J., H.A. Treu & M. Tydeman (red.), Vesting: Vier eeuwen vestingbouw in Nederland, 's-Gravenhage 1982.

Stichting Menno van Coehoorn, Atlas van historische vestingwerken in Nederland: deel II de provincie Overijssel en Gelderland, tweede afdeling Gelderland, s.a. s.l.

Veerman, W. e.a. Tiel een versterkte stad: Geschiedenis van de wallen en stadspoorten, Tiel 1980.

Kleine monumenten, beelden en straatmeubilair

Beerman, Mirjam, Frans van Burkom & Frans Grijzenhout, Beeldengids Nederland, Rotterdam 1994.

Boertjes, Katja, Wees gegroet: Kapellen langs velden en wegen in Gelderland, Eindhoven 1997.

Brouwer, T., Grenspalen in Nederland,

[p. 379]

Zutphen 1978.

Brouwer, T., Stoepen, stoeppalen, stoephekken, Zutphen 1985.

Crols, Roger & Taco Hermans, Trafohuisjes: Gelderse Monumenten Reeks, Utrecht 1995.

Harten, J.D.H., Sporen in het landschap: Kleine historische landschapselementen in de West-Betuwe en de Vijfheerenlanden, Utrecht 1997.

Laansma, S. & T. Brouwer, Muziektenten in Gelderland, Zutphen 1986.

Leeuwen, Wilfred van & H. Romers, Een spoor van verbeelding: 150 jaar monumentale kunst en decoratie aan Nederlandse stationsgebouwen, Zutphen 1988.

Begraafplaatsen

Broek, Annet van den & Koos Groen (red.), Hun laatste rustplaats, Baarn 1985.

Dissel, A.J. van, Moscowa: Geschiedenis van de gemeentelijke begraafplaats in Arnhem, Utrecht 1992.

Kisman, A.K., ‘Begraven en begraafplaatsen in Doetinchem’, Kronyck voor Deutekom en Salehem, (1997)83, 20-23 en (1997)84, 28-31.

Raak, Cees van, Dodenakkers: Kerkhoven, begraafplaatsen, grafkelders en grafmonumenten in Nederland, Amsterdam/Antwerpen 1995.

Termen en begrippen

Haslinghuis, E.J. & H. Janse, Bouwkundige termen: Verklarend woordenboek der westerse architectuuren bouwhistorie, Leider 1997 (derde bewerkte druk).

Mohr, A.H., Vestingbouwkundige termen, Zutphen 1983.

Zwiers, L. (red.), Bouwkundig woordenboek, Amsterdam s.a.