Zetten
(gemeente Valburg)
Dorp, ontstaan in de vroege middeleeuwen op een stroomrug. Langs de tegenwoordige Bakkerstraat en de Hoofdstraat kwam de oudste bebouwing tot stand. In 1882 werd ten zuiden van Zetten de spoorlijn Tiel-Elst aangelegd. Vanaf 1900 werden de Veldstraat, de Stationsstraat en de Wageningsestraat bebouwd. Na de Tweede Wereldoorlog is het dorp in westelijke richting uitgebreid.
De Herv. kerk (Kerkstraat 11) is een zaalkerk voorzien van een zijbeuk met haakse kap, een driezijdig gesloten koor en een ongelede toren met ingesnoerde spits. De toren dateert uit de 14de eeuw. In 1912 heeft men het 14de-eeuwse schip vervangen door het huidige en het 15de-eeuwse koor beklampt. Het interieur van het koor wordt gedekt door een kruisribgewelf.
De (Herv.) Vluchtheuvelkerk (K.O. Finkensieperlaan 8) is een gepleisterde zaalkerk in neoclassicistische stijl, gebouwd in 1870 op een vluchtheuvel naar ontwerp van J.A. Smits. De kerk is later uitgebreid met een transept. Het kerkhof bevat enkele 19de-eeuwse grafzerken, waaronder die van Otto Gerard Heldring (†1876), stichter van de kerk. Het voorm. internaat ‘Het Witte Huis’ van het Tweede Chr. Gymnasium en de Hogere Burger School (Stationsstraat 27) is in 1916 gebouwd naar ontwerp van G. Pothoven. Het deels gepleisterde, U-vormige gebouw heeft een rondbooggalerij en chaletstijl-elementen.
Zetten, Landhuis De Til
Woonhuizen. Het statige herenhuis Wageningsestraat 43 kwam rond 1890 tot stand in eclectische vormen. Uit 1900-'01 dateert Hoofdstraat 50, met mansardedak en neorenaissance-decoraties. Landhuis De Til (Wageningsestraat 102) is in 1922-'23 gebouwd naar een ontwerp van J. en Th. Stuivinga met expressionistische invloeden.
Het station Zetten-Andelst (Wageningsestraat 39-41) bestaat uit een tweelaags risalerend middendeel en lagere, haakse zijvleugels. Het in 1898 gebouwde station, mogelijk naar ontwerp van D.A.N. Margadant, verving een halteplaats uit 1887.
Het trafohuisje (Hoofdstraat 59) dateert uit circa 1925 en is door J. Gratama en G. Versteeg ontworpen in zakelijk-expressionistische vormen.
Zetten, Station Zetten-Andelst
Auteursrechtelijk beschermd