Overasselt
(gemeente Heumen)
Dorp, ontstaan in de vroege middeleeuwen op een stroomrug. De oudste bebouwing concentreerde zich nabij de (Herv.) kerk. Het dorp is na 1945 sterk in zuidelijke richting uitgebreid.
De voorm. Herv. kerk (Valkstraat 7), voorheen gewijd aan St. Antonius Abt, wordt gevormd door het 15de-eeuwse, driezijdig gesloten koor van de in 1710 gesloopte middeleeuwse kerk. De daarna opgetrokken westgevel is in 1908 gepleisterd en voorzien van een klokkenstoel in chaletstijl naar plannen van J.J. Haspels. Het interieur wordt gedekt door een netgewelf op kraagstenen met maskers en bladkapiteeltjes. De kerk bevat de restanten van een laat-gotisch sacramentshuisje.
De
R.K. kerk St. Antonius Abt (Hoogstraat 9) is een driebeukige kruisbasiliek met vijfzijdig gesloten koor en een terzijde geplaatste toren van vier geledingen met achtkantige klokkenverdieping en een spits met frontalen. Deze kerk met neogotische en neoromaanse
Overasselt, R.K. kerk St. Antonius Abt
elementen verrees in 1891 naar ontwerp van C. Weber. Het interieur wordt gedekt door koepel- en kruisribgewelven. De polychromie is van T. Hermsen (1900). De kerk bevat een zandstenen preekstoel (circa 1900) en kruiswegstaties van F. Knirsch (1914). Op het kerkhof staat een neoclassicistische open kapel uit circa 1930. De voorm. pastorie (Hoogstraat 7) is rond 1890 gebouwd. De
windmolen ‘Zeldenrust’ (Oude Kleefsebaan 23a) is een gesloten standerdmolen met vierkante stenen onderbouw en een houten kast. Deze in 1736 gebouwde korenmolen staat sinds 1890 in Overasselt en sinds 1982 op de huidige plaats.
Boerderijen. In de omgeving liggen verspreid diverse interessante boerderijen, zoals de hallenhuisboerderijen Kasteelsestraat 11a, met de jaartalankers ‘167(1)’, De Schatkuil (Schatkuilsestraat 5) uit circa 1720 en Hessenbergseweg 5 (met dwarsdeel); de laatste boerderij heeft een 18de-eeuwse oorsprong en een 19de-eeuws uiterlijk. Vroeg-20ste-eeuwse voorbeelden zijn de boerderijen Bonenhof (St.-Walrickweg 15) en Schatkuilsestraat 1 (met mansardedak). Loksheuvelseweg 1 is een deels gepleisterde krukhuisboerderij met opkamer en dwarsdeel uit circa 1850 met waarschijnlijk een oudere kern.
De ruïne van St. Walrick (St.-Walrickweg 7), gelegen ten noorden van Overasselt, is een rechthoekige, 15de-eeuwse kapelruïne van de Benedictijner priorij van St. Walrick behorend tot de Franse abdij St.-Valéry-sur-Somme. De ruïne is in 1954-'56 geconsolideerd onder leiding van J.G. Deur. Op enige afstand ten zuidoosten ligt de gepleisterde hallenhuisboerderij De Munninkhof (IJkelaarstraat 1), die kan worden beschouwd als de opvolger van de middeleeuwse uithofboerderij van deze abdij. De boerderij heeft 16de- en 17de-eeuwse elementen. Het voorhuis is in 1856 tot dwarshuis uitgebouwd.