Andelst
(gemeente Valburg)
Dorp, ontstaan op een opgehoogde stroomrug, die vanaf de Romeinse tijd continu bewoond is geweest. Het dorp kreeg een onregelmatig gevormde dorpskern rondom de kerk en lintbebouwing langs de uitvalswegen.
De Herv. kerk (Kerkstraat 22), oorspronkelijk gewijd aan St. Vitus, is een eenbeukige kerk met hoger, driezijdig gesloten koor en een toren van drie geledingen met ingesnoerde spits. Het romaanse schip, waarvan de zuidmuur in diverse soorten natuursteen is uitgevoerd, dateert vermoedelijk uit de 11de eeuw. De noordmuur is in 1794 vernieuwd. In de rond 1400 gebouwde toren hangt een door Henricus Petit gegoten klok (1784). Het koor kwam in 1440 tot stand. De kerk is ingrijpend gerestaureerd in 1928-'30 onder leiding van H.J. Tiemens. Het interieur wordt gedekt door een vlakke zoldering (koor) en een houten tongewelf (schip). Tot de inventaris behoren drie 17de-eeuwse grafzerken en een door J. van Gelder gebouwd orgel (1833).
Boerderijen. De rond 1830 gebouwde keuterboerderij
Hoofdstraat 58 is van het hallenhuistype. Voorbeelden van 19de-eeuwse hallenhuisboerderijen met dwars voorhuis zijn:
Kerkstraat 24 (circa 1850),
Den Hoogen Hof (Tielsestraat 217; circa 1850), tevens voorm. notarishuis,
Waalstraat 13 (1863), met forse tarweschuur (1896),
Waalstraat 14 (1885) en de gepleisterde, eclectische boerderij
Tielsestraat 227 (eind 19de eeuw). De herenboerderij
Boschlust (Tielsestraat 233) is in 1891 gebouwd en heeft een blokvormig woonhuis in eclectische
Andelst, Boerderij Boschlust (1995)