Monumenten in Nederland. Groningen

Woltersum
(gemeente Ten Boer)

Wierdedorp met radiale structuur, ontstaan in de vroege middeleeuwen. In de 19de eeuw kwam de huidige lintbebouwing langs de Lustige Maar tot ontwikkeling. Direct ten zuiden van het dorp werd in 1870-'76 het Eemskanaal gegraven. Met verbreding daarvan in 1961-'65 verdwenen de brug en de verbinding naar het zuiden.

De Herv. kerk (Kerkpad 4) is een door lisenen gelede zaalkerk met recht gesloten koor en een toren met achtkante bakstenen lantaarn en naaldspits. Het westelijke deel van de kerk stamt uit 1765, toen de middeleeuwse kerk werd vervangen. Het oostelijke deel inclusief

Woltersum, Herv. kerk

[p. 237]

de toren verrees in 1837-'38 naar plannen van de timmerman P. Kuipers. Tot de kerkinventaris behoren een met afbeeldingen van de Geseling van Christus en Ecco Homo beschilderde preekstoel (16de eeuw), vier herenbanken met gesneden bekroningen (18de eeuw) en een door de gebroeders Van Oeckelen gebouwd orgel (midden 19de eeuw). Verder bevat de kerk een memoriesteen voor Johan van Welveldt (†1634) en een zerk voor Ella Catharina van Bolhuis (†1769).

De windmolen ‘Fram’ (Kollerijweg 5) is een achtkante stellingmolen op houten tussenstuk en houten schuur. Deze houtzaagmolen werd in 1867 gebouwd voor W.E. Evenhuis en bevat zowel een koppel maalstenen als drie zaagramen; vroeger had hij ook nog twee pelstenen. De zaagschuur heeft aan de kant van de Woltersummer Ee een opsleep. De molen is in 1961 en in 1979 gerestaureerd.