Uitwierde
(gemeente Delfzijl)
Wierdedorp met een radiale structuur, ontstaan in de vroege middeleeuwen op een hoger gelegen kwelderwal. De nog gave wierde wordt gekenmerkt door een goed bewaarde ring- of ossenweg aan de buitenzijde en een weg rondom het kerkhof (Bakkersweg). De kerk heeft te lijden gehad van oorlogsgeweld in 1814 en 1945. De wierde is een beschermd gezicht.
De
Herv. kerk (Torenpad 3) is een door lisenen gelede neoclassicistische zaalkerk met oudere vrijstaande toren. De kerk verrees in 1839, nadat de middeleeuwse voorganger bij een Franse uitval in 1814 was verwoest. Aan weerszijden van de omlijste ingang zijn gebeeldhouwde vroeg-17de-eeuwse grafzerken voor leden van het geslacht
Uitwierde, Herv. kerk (1991)
Wyncken opgesteld. Tot de inventaris behoren een door J. Meyer gemaakte preekstoel (1814-'15) en een door L. van Dam & zn. gebouwd orgel (1888), afkomstig uit de kerk van Heveskes. De
vrijstaande toren dateert uit de 13de eeuw en heeft drie geledingen en een hoog tentdak. Boven de zuidingang zit een renaissancistisch gedenksteentje voor Unico Ripperda (†1566). In 1844 werd de bovenste, in 1275 gebouwde, geleding gesloopt. Tevens bracht men een gedenksteen aan voor J.C. Bos die de toren voor verdere sloop behoedde. Het tentdak werd in 1946 aangebracht naar plannen van J. Kort. De toren is in 1990-'91 gerestaureerd. In de toren hangen twee klokken. De kleine is mogelijk nog 13de-eeuws en wordt toegeschreven aan Zeghebodus. De grote klok werd in 1516 gegoten door Johannes van Bremen.
Op het kerkhof liggen diverse grafzerken uit de 16e en 17de eeuw, waaronder de zerk voor Haro Winken to Rengeheim (†1563) en één gietijzeren ‘puntpoal’ voor hoofdonderwijzer E. Rasten (†1869).
De pastorie (Torenpad 1) is een in oorsprong mogelijk 18de-eeuws pand met schilddak en een schuur aan de achterzijde.
Auteursrechtelijk beschermd