Midwolde
(gemeente Leek)
Wegdorp, ontstaan in de middeleeuwen op een oost-west-gerichte zandrug, die als ontginningsas voor het veenachtige
Midwolde, Herv. kerk, grafmonument Anna van Ewsum (1986)
gebied heeft gediend. Het dorp is aan de zuidzijde begrensd door het landgoed Nienoord en wordt inmiddels aan de zuidwestzijde genaderd door de nieuwbouw van Leek.
De Herv. kerk (Hoofdstraat 134) is eenbeukige kerk met een smaller, recht gesloten koor en een slanke ongelede toren met zadeldak. Het schip en het onderste deel van de toren dateren uit de tweede helft van de 12e eeuw. Het schip heeft aan de noordzijde drie rondboogvensters. Het koor kwam in de 13de eeuw tot stand. In de 14de of 15de eeuw kreeg het koor een rechte koorsluiting en werd de toren verhoogd. Bij een ingrijpende restauratie in 1910 heeft men het koor uitwendig beklampt en inwendig het stenen tongewelf vervangen door een houten gewelf. In 1984-'86 is de kerk opnieuw gerestaureerd en kreeg de toren een nieuw fundament.
Het interieur heeft een zeer rijke inventaris, die grotendeels in opdracht van de bewoners van De Nienoord is vervaardigd. Het belangrijkst is de marmeren graftombe van de hand van Rombout Verhulst. Deze tombe werd in 1664-'69 opgericht in opdracht van Anna van Ewsum (†1714) voor haarzelf en voor haar eerste man Carel Hieronymus van In- en Kniphuisen (†1664). Waarschijnlijk in 1714 werd de door Bartholomeus Eggers reeds omstreeks 1690 gebeeldhouwde figuur van haar tweede