Mensingeweer
(gemeente De Marne)
Wierdedorp, ontstaan in de middeleeuwen. Eerst concentreerde de bebouwing van het kleine dorp zich rond de kerk, maar na de aanleg van de provinciale trekvaart tussen Winsum en Ulrum in 1663 kwam er nieuwe bebouwing in oostelijke richting langs het water. Omdat de verhoogde Schouwerzijlsterweg-Mensingeweersterweg diende als scheiding tussen twee zijlvesten, werd ter plaatse van de trekvaart een dam aangelegd, die pas in 1860 door een brug werd vervangen.
De
Herv. kerk (Hoofdstraat 1) is een recht gesloten zaalkerk voorzien van een ongelede westtoren met achtzijdige
Mensingeweer, Windmolen Hollands Welvaart (1980)
spits. Het in de kern nog middeleeuwse kerkgebouw is rond 1840 ingrijpend in neoclassicistische trant verbouwd, met uitzondering van de achter de 18de-eeuwse toren verscholen westgevel. Tot de inventaris behoort een preekstoel uit 1743 naar ontwerp van Jan Bitter met snijwerk van Casper Struiwig. Het orgel werd in 1698 door Arp Schnitger gebouwd voor de Herv. kerk te Pieterburen, in 1772 door A.A. Hinsz aangepast en in 1901 te Mensingeweer geplaatst. Op het kerkhof liggen enkele 19de-eeuwse grafzerken.
Op de Alg. begraafplaats (Molenweg ong.), aangelegd in het tweede kwart van de 1hment voor I.B. Keiser (†1867), gemaakt door de gieterij Ten Oever en Koning te Martenshoek. De windmolen ‘Hollands Welvaart’ (Molenweg 9) is een met hout beklede achtkante stellingkoren- en pelmolen op bakstenen onderbouw. De molen werd in 1855 gebouwd door en voor molenmaker H. ten Have. De molenaarswoning (Molenweg 8) is een eenlaags dwars huis met wolfdak en een erachter gelegen schuur. Het geheel werd omstreeks 1860 gebouwd.
Boerderijen. In de omgeving van Mensingeweer ligt een aantal interessante kop-hals-romp-boerderijen. De boerderij Rollingeweer (Schouwerzijlsterweg 13) heeft een diep eenlaags voorhuis uit omstreeks 1855. Uit omstreeks 1870 dateert de boerderij Hooge Laand (Schouwerzijlsterweg 6), met een bijschuur uit dezelfde tijd. Boerderij Schouwerzijlsterweg 1 heeft een eenlaags voorhuis in eclectische trant uit omstreeks 1885. De boerderij Matthenesse (Matthenesserweg 1) werd in opdracht van S. Wijk gebouwd ter vervanging van het schathuis van de in 1872 gesloopte borg Matthenesse. De in 1923 verbouwde boerderij heeft een onderkelderd dwars voorhuis met neoclassicistische elementen. Een 19de-eeuwse kopromp-boerderij is de Hylkemaheerdt (Wildeveldseweg 2), met dwars geplaatst voorhuis voorzien van een schilddak. Op het erf staat een grote bijschuur uit omstreeks 1895. Een 19de-eeuwse boerderij van het Oldambster type is Wildeveldseweg 1, waarvan het voorhuis een halfrond gesloten, omlijste ingang heeft.
Auteursrechtelijk beschermd