Kropswolde
(gemeente Hoogezand-Sappemeer)
Wegdorp, ontstaan in de 15de eeuw als veenkolonie. Het dorp werd verveend vanuit Drenthe, langs de weg die vanaf Zuidlaren ten oosten van het Zuidlaardermeer over een dekzandrug loopt.
De Herv. kerk (Woldweg 115) is een zaalkerk met driezijdig gesloten koor; de toren heeft vier geledingen, een balustrade en een ingesnoerde naaldspits. De kerk verrees in 1773 op de plaats van een oudere kerk en wordt geleed door lisenen die aan de onderzijde uitzwenken. De toren werd in 1888 toegevoegd naar plannen van G. Bonsema uit Groningen. In de toren hangt een klok uit 1888, gegoten door de gebroeders Van Bergen. Kerk en toren zijn in 1986 gerestaureerd. Toen is ook de preekstoel in Lodewijk XV-vormen met vroeg-19de-eeuws klankbord aangebracht, afkomstig uit de afgebroken kerk van Weiwerd. De kerkvloer bevat de grafzerk van ds. H. van Ittersum (†1826).
Kropswolde, Station
Het voorm. station (Woldweg 46) bestaat uit een hoog deel met dienstwoning - boven de wachtkamer derde klasse - en daarnaast een laag deel. Het station stamt uit 1915 en is nu als galerie in gebruik.
Windmolen ‘De Hoop’ (Woldweg 70), een bovenkruier zonder stelling, heeft een met riet gedekte achtkante romp op houten voet. Ter vervanging van een afgebrande grondmolen - die van vóór 1787 dateerde - werd in 1923 de huidige korenmolen gebouwd voor C. Schutte door molenmaker Hazenberg, met gebruikmaking van delen van de oliemolen ‘De Hoop’ uit Vierverlaten.
Auteursrechtelijk beschermd