Breede
(gemeente Eemsmond)
Gehucht, ontstaan in de middeleeuwen op een kwelderwal. Breede wordt voor het eerst genoemd in 1300.
De
Herv. kerk (Breede 15) is een gepleisterde eenbeukige, recht gesloten kerk met zadeldak en dakruiter. De kerk
Breede, Breedenborg, duivenslag
werd rond 1300 gebouwd en heeft steunberen aan de noordzijde en lisenen aan de zuidzijde. De topgevel aan de oostzijde is voorzien van spitsboognissen. De spitsboogvensters heeft men later, mogelijk in de 16de eeuw, aangebracht. De opengewerkte dakruiter met koepeldakje is in 1723 vernieuwd. Hierin hangt een klok uit 1615, gegoten door Hans Falck van Nurremberg. In de 19de eeuw heeft men de gietijzeren roedenverdeling aangebracht en de kerk gepleisterd.
Het interieur wordt overdekt door een 19de-eeuws tongewelf. Tot de inventaris behoort een preekstoel uit 1853, vervaardigd door A.C. Cramwinkel. Het orgel is door P. van Oeckelen rond 1840 als huisorgel gebouwd en na aankoop door de kerk in 1849 door hem verbouwd tot kerkorgel.
De voorm. pastorie (Breede 16) is een 19de-eeuws gepleisterd eenlaags pand met omlijste ingang en afgeknot schilddak. Links staat een later aangebouwd catechisatiegebouwtje.
De Breedenborg (Breede 1) is een door een gracht omgeven, groot blokvormig pand met souterrain, bel-etage en omlopend schilddak. Aan voor- en achterzijde is de middenpartij hoger opgetrokken. Voor de omlijste ingang bevindt zich een dubbele hardstenen trap met smeedijzeren balustrade. De oorspronkelijke borg werd in 1587 gebouwd in opdracht van Johan de Braemsche uit Emden. De huidige vorm ontstond bij een verbouwing in het midden van de 19de eeuw. In 1982 is het huis, met uitzondering van de 16de-eeuwse kelder, geheel afgebrand en nadien herbouwd. In het 18de-eeuwse smeedijzeren toegangshek zijn de wapens van de families Sickinge en Van Berum verwerkt. De
Auteursrechtelijk beschermd