Beerta
(gemeente Reiderland)
Wegdorp, ontstaan in de 11de eeuw op de zandopduiking van het zogeheten schiereiland van Winschoten. Het aldaar gestichte vrouwenklooster Beretha verdween met de Dollardvloed van 1277. Door inpolderingen groeide Beerta in de periode 1840-'76 uit tot een van de rijkste plattelandsgemeenten. Na de Tweede Wereldoorlog kwam aan de westzijde nieuwbouw tot stand. De kenmerkende opstrekkende verkaveling verdween met de ruilverkaveling die vanaf de jaren zestig plaatsvond.
De Herv. kerk (Hoofdstraat 263), oorspronkelijk gewijd aan St. Bartholomeus, is een eenbeukige laat-gotische kerk met recht gesloten koor en vrijstaande toren. Volgens een inmiddels verdwenen stichtingssteen werd de kerk in 1506 gebouwd. Inwendig verving men in 1783 de stenen gewelven door het huidige houten tongewelf, dat rust op lijsten met gesneden consoles. Gelijktijdig zijn toen aan de buitenzijde bakstenen lisenen aangebracht. In 1956-'61 is de kerk gerestaureerd. Tot de kerkinventaris behoren een preekstoel met kuip (tweede kwart 17de eeuw), een door P. van Oeckelen gebouwd orgel (1862) en een aantal grafzerken, onder meer voor Walrick Nantkes (†1623), Sebo Huninga (†1661) en Doede Huninga (†1665).
De vrijstaande toren (Hoofdstraat 257) van drie geledingen en een afgeknot tentdak met open spitsje werd in 1806 gebouwd en staat op enige afstand ten noordwesten van de kerk.
Woonhuizen. Het neoclassicistisch vormgegeven dwarse woonhuis Hoofdstraat 156, met achterliggend schuurdeel, zal uit het midden van de 19de eeuw stammen. De villa Hoofdstraat 201 werd in 1886 gebouwd en vertoont eclectische invloeden.
Boerderijen. Beerta telt een aantal interessante Oldambster boerderijen. De uit circa 1810 daterende boerderij
Hoofdstraat 209 is van een vroeg type. Naast het woonhuis aan de voorzijde heeft ze een baander. De
Huningaheerd (Hoofdstraat 153), in 1857 gebouwd voor J. Groeneveld op een oud borgterrein, heeft een onderkelderd voorhuis met symmetrische ingang. Dit
Beerta, Herv. kerk, toren
geldt ook voor
Hoofdstraat 199, gebouwd in 1859 voor R.G. Bouman.
Auteursrechtelijk beschermd