Monumenten in Nederland. Overijssel

Colmschate
(gemeente Deventer)

Hoevenzwermdorp ontstaan in de buurt van het in 1257 gestichte cisterciënzerinnenklooster Ter Hunnepe, dat in 1578 werd verwoest waarna in 1913 het resterende poortgebouw werd gesloopt. Het laat-middeleeuwse schoutambt Kolmschate behoorde sinds 1576 tot Deventer, maar vormde in 1811 de zelfstandige gemeente Diepenveen. Nabij de weg ontstond omstreeks 1830 enige kernvorming waar in 1843 een kerk verrees en in 1906 aan het spoor een zuivelfabriek. Op de kruising van het Overijssels Kanaal en de weg naar Deventer, de Snippeling, verrezen omstreeks 1860 drie kalkovens, die kort na 1974 zijn gesloopt. Het dorp zelf had van 1888 tot 1933 een station en heeft er sinds 1989 opnieuw een. Na een annexatiepoging door Deventer van de hele gemeente Diepenveen in 1972, kwam in 1974 het zuidoostelijke deel met het dorp Colmschate bij Deventer.

[p. 73]

Colmschate, Het Bannink

Rondom de al in 1972 voor Deventer gebouwde wijk het Oostrik verrezen in snel tempo enige uitbreidingswijken: Groot Douwel (1976), Blauwenoord (1982), Colmschaterenk (1985), 't Roesink (1986), 't Bramelt (1988), Essenerveld (1990) en 't Swormink.

De Herv. kerk (Holterweg 106) is een zaalkerk met terzijde staande toren met zadeldak en een aangebouwde vergaderzaal. De kerk werd in 1940 gebouwd naar plannen van W. Verschoor, op de van een voorganger uit 1843. De gebrandschilderde ramen zijn van P. Hofman en het meubilair van J.L. Conijn. De pastorie (Holterweg 108) stamt uit omstreeks 1880.

De Achterhoek (Colmschaterstraatweg 9) is een omstreeks 1850 gebouwd neoclassicistisch landhuis met empire-vensters en een roevendak met aankappingen en een dakruiter met luidklok.

Boerderijen. De 19de-eeuwse hallenboerderij Stationsweg 32 heeft een middenlangsdeel met onderschoer. De boerderij Aarninksweg 2 heeft een woonhuisgedeelte met klokgevel, gebouwd in 1769.

Het Bannink (Banninkslaan 4), gelegen ten oosten van Colmschate, is een fors landhuis; het heeft een uitgebouwde traptoren met concaaf tentdak. Het huis, in neorenaissance-stijl, verrees in 1896 naar plannen van J.D. Gantvoort voor jkvr. A.C. Sandberg, ter plaatse van een mogelijk in oorsprong 15de-eeuws spijker. Inwendig bezit het nog zijn originele marmeren vloeren en stucplafonds. Het koetshuis annex dienstwoning Bannkslaan 1 stamt uit dezelfde tijd, evenals de rentmeesterswoning Spitdijk 2 en het voorm. tolhuis Holterweg 126.

Molenromp. Van de ‘Hunnepermolen’ (Heukelenseweg 2, Snippeling) is de in 1889 gebouwde onderbouw van de stellingkorenmolen bewaard gebleven. De bovenbouw werd na oorlogsschade verwijderd.