Monumenten in Nederland. Overijssel

Beuningen
(gemeente Losser)

Buurtschap, ontstaan als hoevenzwerm ten zuiden van Denekamp. Pas na de Tweede Wereldoorlog kreeg het een kleine bebouwingskern. In het buurtschap liggen enkele landgoederen.

Borgbeuningen (Borgbosweg 4). Ten noordwesten van Beuningen werd in 1709 op het omgrachte terrein van het verdwenen middeleeuwse kasteel het edelmanshuis Borgbeuningen gebouwd. Muurwerk van dat huis is opgenomen in het bedrijfsgedeelte van de bestaande, in 1836 gebouwde driebeukige vakwerkboerderij. Tegen de voorgevel van die boerderij liet A. van Wulfften Palthe in 1879 een blokvormig gepleisterd herenhuis met overkragend schilddak bouwen, met op de nok een dakruiter. Rond het huis ligt een geometrisch lanenstelsel,

[p. 62]

Beuningen, Landgoed Borgbeuningen, Villa De Borg (1978)

waarvan de lanen gericht zijn op de kerktorens in de omgeving. Bijzonder is het in de bocht van de Dinkel gelegen sterrenbos, met in het centrum een rechthoekige en een kruisvormige vijver. De aanleg werd in het midden van de 18de eeuw ontworpen door landmeter Schrader uit Gildehaus.

De Borg (Borgbosweg 6) is een nabij Borgbeuningen gelegen villa, gebouwd in 1903 als zomerverblijf voor J. van Wulfften Palthe. Architect K. Muller maakte het ontwerp in Engelse cottagestijl, met gepleisterde wanden, vakwerkgeveltoppen en rieten kap. Het huis is in 1912 naar ontwerp van dezelfde architect uitgebreid.

Austi (Paandersdijk 12) is een landgoed ten zuidwesten van Beuningen, met als kern een in 1951 door J. Erven Dorens gebouwd eenlaags buitenhuis met steile kap. Op het landgoed staan enkele oude boerderijen. ‘Olde Austi’ (Austibergweg 2) is een kleine 18de-eeuwse driebeukige langhuisboerderij met vakwerkgevels. Op het erf bevindt zich een zandstenen put met haalboom. Uit 1804 dateert ‘Austi’ (Paandersdijk 10), een langhuisboerderij met bovenkamer in vakwerk en een vakwerk-wagenschuur. Bij de boerderij hoort ook een driebeukige schuur uit 1932 naar plannen van Joh. H. Sluijmer.

Boerderijen. In de omgeving van Beuningen liggen Mensmanweg 4, een 18de-eeuws langhuisboerderijtje met vakwerkwanden, boerderij Foksweg 2 met 19de-eeuwse driebeukige vakwerkschuur, en Hasman (Mekkelhorsterstraat 27) een omstreeks 1900 gebouwde tweekapsboerderij met houten topgevels en deeldeuren in natuurstenen omlijsting.

Windmolen. De voorm. ‘molen van Schellings’ (Volterdijk), gelegen ten westen van Beuningen, bestaat uit de romp van een achtkantige stellingkorenmolen, gebouwd omstreeks 1900 en onttakeld omstreeks 1935. Nu is hij in gebruik als graansilo.