Beerze
(gemeente Ommen)
Esdorp ontstaan op de hogere delen langs de Vecht en voor het eerst genoemd in 1328. De in 1465 gebouwde havezate Beerse was in de 16de eeuw bezit van het geslacht Van Voorst. Rond 1740 werd het gesloopt en in 1748 resteerde nog één bouwhuis dat in 1928 werd vervangen door de nieuwbouw van de boerderij de Höfte. Vanuit de fraai gelegen en in een losse structuur geplaatste boerderijen beoefende men van oudsher gemengd bedrijf, met akkerbouw op de hogere enkgronden en veeteelt op de groengronden langs de Vecht. In 1848 werd de marke opgeheven en de woeste gronden verdeeld. Na het graven van het Overijssels Kanaal in 1858 ontstond aan de zuidoostzijde van het Beerzerzand de veenkolonie Beerzerveld.
Huize Beerze (Beerzerpoort 4) is een villa uit 1925, gelegen in het Beerzerzand op het landgoed Beerze. Het huis met brede dakerker en rechtgesloten erker met balkon is een eigen ontwerp van de toenmalige eigenaar baron Bentinck. De chauffeurswoning (Beerzerpoort 3) stamt eveneens uit 1925.
Boerderijen. De boerderijen in het dorp zijn met riet gedekte hallenhuisboerderijen met middenlangsdeel, die in het algemeen niet ouder zijn dan de eerste helft 19de eeuw. Het woongedeelte heeft een wolfdak en het naar de weg gerichte bedrijfsgedeelte heeft een terugliggende toegang met inspringend dak, een zogeheten onderschoer. Rondom de boerderijen ligt een huiskamp met spaarzame
Beerze, Boerderij Beerzerweg 21
erfbeplanting.
Beerzerweg 21 is de meest compleet bewaard gebleven boerderij, met onderschoer, schuur, mik en bakhuis.
Beerzerpoort 2 met bakhuisje stamt uit 1876. Andere voorbeelden zijn
Beerzerweg 25 (1851),
Beerzerweg 27 (1855),
Beerzerweg 24 (1872),
Beerzerweg 15,
Beerzerweg 16,
Beerzerweg 23 en
Beerzerweg 28.
Beerzerveld. Ten zuidoosten van Beerze ligt de hoogveenkolonie Beerzerveld, ontstaan na graven van het Overijssels Kanaal in 1858. De Herv. kerk (Westerweg 39) is een neoclassicistische zaalkerk met ingangspartij en gepleisterde geveltoren met ingesnoerde spits uit 1901. De pastorie (Westerweg 40) stamt uit 1905. De boerderij Oldambt (Stenendijk 5) is een moderne kop-rompontginningsboerderij uit omstreeks 1930. De brug (Westerdijk ong.) over het Overijssels Kanaal is een ophaalbrug uit omstreeks 1910.
Auteursrechtelijk beschermd