Wijk en Aalburg
(gemeente Aalburg)
Twee aaneengegroeide oeverwaldorpen langs de (Afgedamde) Maas. De vorm van deze in de middeleeuwen ontstane dorpen is door de vroeger grillige loop van de rivier beïnvloed. Door overstromingen en dijkdoorbraken is de dijk steeds dichter bij de dorpskernen komen te liggen. De rivier buigt nu met een scherpe bocht om de oorspronkelijke parochiekerk van Aalburg heen.
De
Herv. kerk (Maasdijk 59, Aalburg) is een oorspronkelijk gotische, eenbeukige kerk met driezijdig gesloten koor. Het schip werd in 1630 herbouwd en beklampt; een gedenksteen in de noordgevel herinnert daaraan. De waarschijnlijk 14de-eeuwse toren is in 1630 deels beklampt. Het bovenste deel is
Wijk en Aalburg, Herv. kerk (Aalburg)
waarschijnlijk in de 15de eeuw toegevoegd, gezien de gedichte galmgaten onder de huidige galmgaten. Bij een restauratie in 1952-'55 zijn de rondboogvensters uit 1630 vervangen door spitsboogvensters. Schip en koor hebben een houten tongewelf met trekbalken. Het interieur bevat vier koperen lichtkronen (17de eeuw), een eenvoudige preekstoel (omstreeks 1800), een orgel (omstreeks 1825) en oude grafzerken (16de-18de eeuw).
De Herv. kerk (Grote Kerkstraat 30, Wijk) is een driebeukige pseudobasilicale kerk met driezijdig gesloten, tufstenen koor. Het oorspronkelijk middeleeuwse gebouw is in de loop der tijden ingrijpend gewijzigd. Het schip, dat in de 18de eeuw ingrijpend verbouwd werd, toont aan de oostzijde overblijfselen van de oorspronkelijke tufstenen muur. Het koor werd in de 18de eeuw verlaagd en verbouwd tot consistorie. De forse toren van drie geledingen met ingesnoerde spits heeft aan de noordzijde een veelhoekig uitgebouwde traptoren. In 1944 werd de bovenste geleding, die iets jonger was dan de overige twee, bijna geheel weggeschoten. Bij de restauratie in 1955 is deze geleding weer opgebouwd en versierd met een rondboogfries; een dergelijk, onvolledig fries bij de tweede geleding is toen aangevuld. Het interieur wordt overspannen door tongewelven; toscaanse zuilen scheiden de beuken van het schip. Tot de inventaris behoren een 17de-eeuwse preekstoel en drie 18de-eeuwse koperen lichtkronen. In 1995-'96 is de kerk gerestaureerd.
Boerderijen. Vroeg-19de-eeuwse boerderijen met een dwars voor de stal gebouwd voorhuis met lage verdieping zijn Grote Kerkstraat 10 en 12; de laatste is voorzien van de jaartalankers ‘1815’. De dwarsdeelboerderij Berenhoeksestraat 10 heeft een woonhuis en een bedrijfsgedeelte in de vorm van een Vlaamse schuur, beide met rieten wolfdak, daterend uit midden 19de eeuw. Maasdijk 65 is een boerderij met breed bedrijfsgedeelte onder rieten wolfdak.
Wijksestraat 14 is een boerderij met een aan één kant opgelichte rieten kap. Windmolen ‘De Twee Gebroeders’ (Maasdijk 101) is een ronde bakstenen stellingkorenmolen uit 1872.