Oostelbeers
(gemeente Oirschot)
Tiendakkerdorp, gegroeid uit enkele kleine agrarische gehuchten. Op een centraal gelegen punt tussen deze gehuchten verrees in de middeleeuwen een parochiekerk, waarvan de toren resteert. In de dorpskom verrees in het midden van de 19de eeuw een parochiekerk aan de Kerkstraat.
De kerktoren (Kerkstraat 9) van de gesloopte R.K.H.H. Andreas en Antonius van Paduakerk uit 1852-'53 is een later daaraan toegevoegde neogotische kerktoren van vier geledingen uit 1893, gebouwd naar ontwerp van C. Franssen. Het bijbehorende kerkhof heeft een neogotische grafkapel uit 1893 en - aan weerszijden van de toren - smeedijzeren toegangspoorten voorzien van hekpalen met gietijzeren engelen.
De nieuwe R.K.H.H. Andreas en Antonius van Paduakerk (Kerkstraat 10) is een driebeukige, basilicale kruiskerk met driezijdige koorsluiting, gebouwd in 1933-'34 tegenover de voornoemde kerktoren. Architect M. van Beek maakte het ontwerp in traditionalistische trant met neogotische elementen. De muurschilderingen in het koor zijn van de hand van C. Eyck. De uit 1769 daterende pastorie (Kerkstraat 8), een langgerekt eenlaags pand met zadeldak tussen topgevels en voorzien van een dakruiter, staat in een tuin met landschappelijke aanleg. Omstreeks 1885 kreeg het pand een ingangsrisaliet.
De kerktoren (Hillestraat ong.) hoorde bij een aan het eind van de 19de eeuw gesloopte, middeleeuwse parochiekerk. Hij ligt ten zuiden van het huidige dorp. Het is een sober bakstenen bouwwerk van vier geledingen zonder steunberen. De onderste geledingen dateren uit de eerste helft van de 14de eeuw en de vierde geleding is in de 15de eeuw toegevoegd.
Auteursrechtelijk beschermd