Giessen - Rijswijk
(gemeente Woudrichem)
Twee dorpen die in de middeleeuwen zijn ontstaan op oeverwallen van de (Afgedamde) Maas. Giessen vormt nu één langgerekt geheel met Rijswijk. Door de vele dijkdoorbraken en overstromingen in de loop der eeuwen verschoof de dijk en daarmee verschoof het dorp Giessen ook steeds verder in westelijke richting. De Herv. kerk van Giessen staat hierdoor nu een eind ten oosten van de dorpskern.
De Herv. kerk (Kerkstraat 2, Giessen) bestaat uit het driezijdig gesloten koor van de oorspronkelijke, 14de-eeuwse kerk. Dit restant werd in 1856 aan de westzijde met een travee verlengd. De kerk bevat een preekstoel, een herenbank en de twee koperen lichtkronen, alle uit de 18de eeuw.
Slotje Rijswijk (Rijswijksesteeg 8, Rijswijk) is het restant van een waarschijnlijk 14de-eeuws kasteel van het geslacht van Rijswijk. Het kasteel, dat een zware woontoren had, is gesloopt. Op het omgrachte kasteelterrein liet Lambertus van Andel uit Woudrichem omstreeks 1760 een herenhuis bouwen met gebruikmaking van fundamenten en een oudere kelder van een waarschijnlijk middeleeuwse woonvleugel. Dit tweebeukige herenhuis heeft een front met middenrisaliet en geblokte hoekpilasters en een omgaand zadeldak met hoekschoorstenen. Bij een ingrijpende restauratie in 1973 is de bekroning van het middenrisaliet toegevoegd. Het toegangshek is afkomstig van huis ‘Sparrendael’ te Driebergen (Utrecht).
Boerderijen. De boerderij Burgstraat 12 heeft een rieten wolfdak en de jaartalankers ‘1616’. Hoge Maasdijk 23 is een waarschijnlijk 18de-eeuwse boerderij met rieten dak. Bij de waarschijnlijk vroeg-19de-eeuwse dijkboerderij Maasdijk 51, gebouwd op T-vormige plattegrond, is het schuurgedeelte aan het eind van die eeuw vervangen door een grote, hoge dwarsdeel, voorzien van rieten zadeldak met wolfeind, en een tussenlid. Uit de eerste helft van de 19de eeuw dateert de eveneens met rieten wolfdak gedekte boerderij Burgstraat 26, aan de achterzijde voorzien van een houten voorschot. De kleine dijkboerderij Maasdijk 27 onder rieten zadeldak met wolfeinden is even oud.
Verdedigingswerk. In 1878-'81 werd het Werk bij Giessen (Giessense Steeg 2) aangelegd, een omgracht, vijfhoekig aardwerk. Het maakte deel uit van de zuidflank van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
De Wilhelminasluis (Sluisdijk ong.), gelegen ten noordoosten van Giessen in de (Afgedamde) Maas, werd
Auteursrechtelijk beschermd
