Gassel
(gemeente Grave)
Dorp waarschijnlijk in de vroege middeleeuwen ontstaan op een donk. De huidige bebouwingskern dateert uit de 19de eeuw.
De R.K. kerk St.-Johannes de Doper (Gentstraat 2) is een driebeukige neogotische kruiskerk, gebouwd in 1875 naar plannen van J. Werten en gewijzigd in 1888. De toren van vier geledingen heeft overhoekse steunberen en een laag tentdak met balustrade en hoekpilasters. Op het kerkhof ligt een pastoorsgraf uit 1888, gemaakt door V. Troopin & Co. De pastorie (Julianaplein 1) stamt uit omstreeks 1850.
De windmolen ‘Bergzicht’ (Heidestraat ong.), gelegen ten noordwesten van het dorp, is een achtkante bergkorenmolen met bakstenen onderbouw en houten, en met riet gedekte bovenbouw en kap. Op de baard staat het jaartal ‘1808’. De molen werd omstreeks 1815 van elders naar hier verplaatst.
Kasteel De Tongelaar (Tongelaar
Gassel, Kasteel De Tongelaar
12) ligt ten zuiden van Gassel in een fraai coulissenlandschap. Het wordt voor het eerst vermeld in 1292 als versterkt huis van de heren van Cuijk; wellicht was het toen een motteburcht. Het huidige, omgrachte kasteel bestaat uit drie vleugels en een muur met ingangspoort rondom een binnenplaats. Het enige middeleeuwse deel daarvan is de vroeg-15de-eeuwse zuidwestelijke hoektoren. Deze toren deed oorspronkelijk dienst als poortgebouw; de kettingrollen voor de ophaalbrug en het aangebouwde privaat zijn nog goed zichtbaar. Aan de bovenzijde wordt de toren afgesloten door een bakstenen fries van elkaar snijdende rondbogen. Bij de laatste restauratie werd de oude ingangsboog van het poortgebouw weer opengemaakt en van vensterglas voorzien. De vroegere poortdoorgang heeft een tongewelf, de door een graatgewelf overdekte ruimte daarboven bevat nog een oude schouw.
Omstreeks 1771 resteerde enkel dit poortgebouw en daaraan werden nieuwe vleugels toegevoegd. Deze ondergingen in de 19de en 20ste eeuw enige wijzigingen. De sluitsteen boven de ingang tot de binnenplaats geeft het jaartal 1858 aan. Op het terrein bevindt zich nog een, mogelijk 18de-eeuws, bakhuisje.
Auteursrechtelijk beschermd
