Voorwoord
Monumenten in Nederland: Noord-Brabant is het tweede deel in een reeks van twaalf delen die per provincie een overzicht zal geven van de belangrijkste bestaande cultuurhistorisch waardevolle objecten en structuren. Het eerste deel over de provincie Utrecht is in 1996 verschenen. Deze serie is een initiatief van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg in samenwerking met Waanders Uitgevers. Monumenten in Nederland geeft een bondig overzicht van de belangrijkste cultuurhistorisch waardevolle structuren en objecten. In dit overzicht staan beknopt de feiten vermeld over grote en kleine bouwwerken uit alle categorieën, van het artistieke meesterwerk tot de anonieme utiliteitsbouw, van heel oud tot tamelijk recent, van mooi tot merkwaardig en van kunst en ambacht tot industrieel product. Per kern - stad of dorp - ontstaat zo een samenhangend beeld van de aanwezige cultuurhistorische waarden. In elk deel zijn de resultaten verwerkt van de voortdurend aanzwellende publicatiestroom op regionaal-historisch gebied. Behalve de ‘klassieke oude monumenten’ krijgt ook de jongere bouwkunst, uit de periode 1850-1940, ruime aandacht.
Er is in de loop der jaren veel veranderd in de manier waarop men naar de gebouwde omgeving kijkt. Er zijn belangrijke gebouwen en ensembles aangetast en verdwenen. Van de andere kant zijn veel andere gerestaureerd. Vaak kregen ze een nieuwe functie. Ook zijn gebouwen en ensembles, als jonge monumenten en gezichten of als industrieel erfgoed, inmiddels onder onze aandacht gekomen. Ondanks de toenemende aandacht voor monumenten, onder andere tot uitdrukking komend in algemene boeken en reisgidsen, blijkt er nog steeds een eigen plaats te zijn voor een meer wetenschappelijk opgezette reeks als deze. Het gaat hier om een rijk geïllustreerde uitgave, waarvan de foto's grotendeels speciaal voor deze reeks zijn gemaakt. Monumenten in Nederland is bedoeld als beknopt naslagwerk voor een breed publiek en kan zowel een wetenschappelijk als informatief doel dienen. Elk deel van de reeks staat op zichzelf en kan onafhankelijk van de andere worden gelezen. Zowel via de catalogus als via het register is het gemakkelijk toegankelijk. Het werk is samengesteld door drie ervaren architectuuren bouwhistorische onderzoekers: dr.ing. Chr.J. Kolman, drs. B. Olde Meierink en dr.ing. R. Stenvert. Voor het grootste deel van Noord-Brabant stond hen een uit 1987 stammende basistekst ter beschikking, door drs. Nelleke Reijs destijds vervaardigd in het kader van het toenmalige kunstreisboek. Voor het samenstellen van de historische inleiding kon een beroep gedaan worden op de historicus dr. A.C.M. Kappelhof.
Ten behoeve van de reeks heeft men een redactieteam in het leven geroepen, bestaande uit: drs. A.G. Schulte, drs. F.C.A. van der Helm, jhr. R.J.A. van Suchtelen van de Haare en ing. B.H.J.N. Kooij namens de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en de drie auteurs. Verder hebben A.A.M. Warffemius, drs. F.P. Don, mw. J.P.M. van den Heuvel en de andere medewerkers van de afdeling Collecties van de Rijksdienst ieder op hun wijze vanuit zijn of haar specialisme bijgedragen aan de totstandkoming van de publicatie. Drs. B. Stamkot van het bureau MAP stelde de overzichtskaarten en stadsplattegronden samen, jhr. ir. R.G. Bosch van Drakestein verzorgde de kasteelplattegronden en H. IJsseling van Flying Focus de luchtfoto's. De fotografen van de Rijksdienst, met name G.J. Dukker, P. van Galen, IJ.Th. Heins, J.P. de Koning en E.H.M. van den Burg, zijn verantwoordelijk voor de foto's.
In de reeks Monumenten in Nederland zal ook dit werk over Noord-Brabant een belangrijke bijdrage leveren aan het overdragen van kennis over ons cultureel erfgoed.
De directeur van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg
Fons Asselbergs