Logo DBNL
Friesche lusthof (1966-1967)

Friesche lusthof

(1966-1967)–Jan Jansz. Starter–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[64] Bruydt-lofs-gedicht,

Ter Eeren Hans Abbas, Ende Tiedtje Rhala.*

 
Also de groote glans van Phoebi gulde stralen,1
 
Verswackende verdween, ia gantsch begon te dalen,
 
En in haer Broeders plaets de liefdeloose Maen,
 
Met haer gestarden sleep quam aenden Hemel staen,4
5
Heeft oock de sachte slaep myn sluymerige oogen,5
 
Met haeren leem bekliemd, beneveld en betoogen.6
 
Ick lagh vast op myn bed, myn leden waren moe,7
 
Myn sinnen waren dood, myn oogen waren toe,8
 
En (ist niet vreemd?) noch sagh ick langs myn kamer treden9
10
Een blinckende Iuffrouw, vol Goddelycke zeden,10
 
Heusch, minlyck van gelaet, van wesen soet en bly,11
 
Van oogen deftigh, maer seer lieflyck weer daer by,12
 
Geheel in 't wit gekleed: sy hiel in haere handen13
 
Een suyver blinckend hart, dat staegh inwendigh branden:14
15
En op haer boesem stond een rol, waer uyt ick las15
 
Dat sy des Werelds vreughd, d'oprechte liefde was.
 
[65] Dees Goddelycke Nimph begost op 't laetst te spelen,17
 
En met haer lieve tong soo çierelyck te quelen,
 
Dit na-beschreven Liedt, dat myn verbaesde ziel,19
20
Sich selven tenemael voor opgetogen hiel.20

[Aeole! houd doch u winden in toom]

 
Stemme: Suyvere, schoone, vermaecklycke Maeghd.
 
 
 
Aeole! houd doch u winden in toom,21
 
Laetse voorsichtighjes uyt haer holen varen.22
 
Blauwe Neptune beslecht uwen stroom,23
 
Effend de golven van u verwoede baren,
25
Op dat met geluck en vreughd,
 
Sonder tegenspoeden,
 
By zijn opperste geneughd,27
 
Dwars door uwe vloeden,
 
De Bruygom veyligh kom
30
Van d'Hollandsche palen,30
 
By de rust van zijn lust31
 
In de Friesche salen.
 
 
 
2.
 
D'Eerbare, kuysche, deugdsame Iong-Vrou,
 
Diemen de spiegel des ieughds met recht mach noemen:
35
Die door haer seldsame schoonheden sou
 
Parssen een yeder om van haer lof te roemen.36
 
Die in 't bloeijen van haer ieughd
 
Blinckt in brave zeden,38
 
[66] Wijsheyd, heuschheyd, schoonheyd, deughd
40
En sin-rijcke reden,40
 
Hoopt en wacht dagh en nacht41
 
Naer hem (haer beminde)
 
Die haer siel soo beviel,
 
Dat s'hem best besinde.44
 
3.
45
Hierom o Heer, die het alles beheerd,45
 
Gund dat sy eerst met gheluck te saem vergaren:46
 
Gheeft dan daer na dat haer voorspoed vermeerd,47
 
En dat s'in vreughden verslyten al haer jaren.48
 
Dat sy van gheen ongheluck,
50
Onheyls slincksche streken,
 
Schaden, twisten, droeve druck,51
 
Weten oyt te spreken;
 
Maer dat sy, altijd bly en gherust'lijck leven,
 
Op dat Heer, sy u d'eer,
55
Voor u gonste gheven.55
 
 
 
Soo sy dit had vol-end, is sy by my gheseten,56
 
En ick, nieus-gierigh, en begeerigh om te weten
 
Wat datter wederom voor nieus op handen waer,
 
Ben dus in het ghespreck ghetreden voort met haer.59
 
 
60
O Goddelijcke maeghd! uyt wiens beleefde wesen60
 
De alderplompste mensch sou alle deughden lesen,61
 
In wien de liefde blinckt, in wien de heuschheyd blaekt,62
 
Ey seght my wie ghy syt, en wat ghy by myn maeckt.63
 
[67] Dewijl ghy 't my afvraeghd, antwoorden de Goddinne,64
65
Ick ben d'Oprechte liefd, des gaylheyds vyandinne,65
 
Die d'herten t'samen hecht van Bruyd en Bruydegom,
 
Met sulcken vasten knoop, dat niemand die we'erom67
 
Door list, door twist, door haet, door nijd, door klapperyen,68
 
Vermagh t' ontbinden of aen stucken oyt te snyen.69
70
Al wat de gayle min door wellust-vuyr aenhist,70
 
Scheyd in 't ghemeen daer na de tweedracht ende twist.
 
Maer daer de ware liefd, daer ick mijn zaet laet dalen,72
 
Vermagh gheen nijd, door tijd, my weer te rug te halen,73
 
Ick blyf haer stadigh by, tot dat de swarte dood74
75
Den een van d'ander scheyd, en brenghtse in syn schoot.
 
En wijl ick door de wil, van die myn heeft ghesonden,76
 
En daeglijx noch bestierd, twee liefkens heb gebonden,77
 
Twee zielen heb vereend, met desen soeten band.
 
Waer door de ware liefd' in beyd haer herten brand,
80
En eeuwigh branden sal tot dat het lieve leven
 
Een van hun beyden komt ten laetsten te begeven:
 
Begeer ick vriendelijck dat ghy tot haren lof,82
 
Een Bruydlofts-liedje maeckt; 't ontbreeckt u aen geen stof.
 
Veel Ionghmans, of sy schoon zijn treffelijck van goede,84
85
Sijn niet te min seer arm en kleyntjes van ghemoede,
 
Sy blyven altijd t'huys te heng'len by den haerd.86
 
En weten niet wat nut sich elders openbaerd:
 
Maer dese Bruydegom, heeft in zijn teere jaren,
 
Tot syn geluck en eer, dat treffelijck ervaren,
90
[68] Die kruyssende de zee, dat grondeloose vocht,
 
Veel Coninckrijcken, en veel landen heeft besocht.
 
Die Spagnien vijf jaer bereysd heeft en door-wandeld,
 
En daer seer treffelijck van wijd en syd ghehandeld.93
 
Italien doorsien, en den Venetiaen94
95
Met al zijn deftigheyd in syne steden staen.95
 
Castilyen beoogt, Sicilien deur-tooghen,96
 
Tot scherpingh syns vernufts, tot wellust synder ooghen,97
 
En and're landen meer. Soo wie syn stam bevraeghd:98
 
't Syn sy daer Amsterdam haer hooghste roem op draeghd,99
100
Sijn Vader oud en grijs, bekroond met eer en schatten,
 
Daer op de mag're Nijd noyt met haer gift kon vatten,101
 
Is teghenwoordigh noch de Mede-Generael102
 
Commijs en Heerscher der Convoyen altemael:103
 
Dat treffelijcke ampt, daer d'hooge soo na wenschen,104
105
Bediend hy loffelijck met gonst van alle menschen,105
 
Verwervende daer door schat en een groote naem,106
 
En voor de reste, syn zijn vrienden altesaem
 
Met ampten hoogh en waerd tot op den dagh van heden108
 
Voorsien, die sy met gonst op 't loffelijckst bekleden.109
110
Soo ghy syn jonge jeughd, het bloeyen van syn tijd,110
 
Eens rypelijck aensiet, en hoe hy die verslijt,111
 
Met welck een nuttigheyd en brave oeffeninghen,112
 
Hy al syn daghen weet met voordeel door te bringhen,
 
Tot lof van hem en syns: ick wed ghy segghen soud,114
115
Is hy van Iaren jongh, in wysheyd is hy oud,
 
[69] Marcus Aurelius, de wyste keyser van
 
't Beroemde Roomsche rijck, hiel meer van soo een man,
 
Die braef van zeden was, ervaren, rijck van sinnen,118
 
Die selver was bequaem om goed en eer te winnen,119
120
Als van een die op zijn voor-ouders eer en goed
 
Droegh syn voorneemste pracht, en al syn hooge moed.121
 
En selfs 't gewonnen goed en d'eer nau kon bewaren,122
 
Ick laet dan staen veel goed en eer daer by vergaren,123
 
Maer die veel goed en eer van zijn voor-ouders erft,
125
En daer noch meerder goed en eere by verwerfd,
 
Door eygen lust tot deughd, door eygen naerstigheden,126
 
Door eygen scherp vernuft, door eygen goede zeden,
 
Ghelijck den Bruydegom veel jaren heeft ghedaen,
 
Daer hem de jonge jeughd met recht mach spieg'len aen,129
130
Ick woud' wel dat my eens de nyders seggen wouden,130
 
Watmen van sulcken man behoorlijck hoort te houden.131
 
Dit wist de wyse Maeghd, dit wist haer wyse Vaer,
 
Die al de vreughde vond syns ouderdoms in haer,
 
Waerom hy sorge droegh, en dat met goede reden,134
135
Aen wien, en welcken man hy wou syn kind besteden,135
 
Want soo de Philosooph, de wyse Heyden sprack,136
 
't Scheeld, of den man het goed, of't goed de man ontbrack,137
 
Maer daer het goed is, en een man die 't kan vermeeren'
 
G'lijck Abbas heeft betoond, kan 't qualyck slim verkeeren.139
140
Nu wat de lieve Bruyd, de spiegel vande jeughd,
 
Het Hof van goede ze'en, de woon-plaets vande deughd,
 
[70] Belanght, dat ick haer lof volkomen sou beschryven,142
 
Ick sou de gantsche nacht daer mede besich blyven,
 
En rechten noch niet uyt. De Vaer van dese maeghd,144
145
Met eer' en groote roem syn gryse hayren draeghd.
 
't Welck 't vrye Friesland wel heeft tot haer nut ervaren,146
 
Alwaer hy in 't begin van syne jonghe jaren
 
Verscheyden ampten heeft bediend, en naderhand
 
Door zijn getrouheyd, deughd, vlijt, heuscheyd, goed verstand,
150
Ontfanger is erweeld van al de Clooster-goeden,150
 
Die Friesland nu besit, en eertijds plach te voeden.151
 
Het welck hy trouwelijck ruym dry en dertich jaer152
 
Bediend heeft, soo in vred', als 't oorloghs groot ghevaer,153
 
En heden noch bediend, ja soo diend na behooren,154
155
Dat hy ten acht'ren noyt, maer altijd is te voren155
 
In 's rekeninghs besluyt, o, lof van grooter waerd!156
 
Hoe weynigh vindmen nu die trouheyd op der aerd!157
 
En is het niet wel vreemd? noch vindmen sulcke menschen158
 
Die naer den ondergangh van desen vromen wenschen:159
160
En trachten hem door Nijd zijn eer te scheuren af,160
 
Wiens lof de schande noyt een eenigh vleckjen gaf,161
 
Van zijn kinds-beenen of tot op den dagh van heden:
 
Die niemand ergernis gaf immer aen zijn zeden.163
 
Dan doch, als men 't bedenckt, 't is hedens-daeghs de tijd164
165
Dat vrome worden van d'onvrome luy benijd.
 
Maer die den Heer betroud, kan gansch geen laster deeren,166
 
Want op den last'raer selfs sal staegh de schande keeren.167
 
[71] Van dese vrome stam is dese schoone spruyt
 
Ghesproten, die nu met Hans Abbas is de Bruydt,169
170
Die door d'aentreklijckheyd van haer volmaekte leden,
 
Soo çierelijck besne'en van boven tot beneden,
 
Haer heuschen ommegangh, haer deftighe ghelaet,172
 
Haer goedertieren aerd, haer redens schoon çieraet,173
 
Haer kuysche eerbaerheyd, haer aengeboren deughden,
175
Haer soete nedrigheyd, haer pryselijcke vreughden,175
 
Haer treffelijck verstand, haer lieffelijck ghesicht,
 
Haer brave seden daer sy yeder een met sticht,177
 
Haer yver tot Gods woordt, haer vroom en oprecht leven,
 
De wijsheyd die sy in haer jeughd soo had verheven,179
180
In menigh braef Iongman heeft liefd tot haer gebaerd,180
 
Dan d'Heer heeft (soo het schijnd) voor Abbas haer bewaerd.181
 
Wel d'Hemel wil haer so veel vreugd te saem beraden,182
 
Als 't Haeghsche bos is in de Lent beknopt met bladen.183
 
En ghy, voldoet mijn eys, ick laet u nu alleen.184
185
Dit had sy nau gheseyd of d'ed'le Nymph verdween.
 
'k Ontwaeckten uyt mijn slaep, en sagh dat door mijn glasen,186
 
De heughelijcke Son syn glans begon te blasen:187
 
Dies stond ick yligh op, en gaf my op de straet,188
 
Dicht by de waeg, daer sich de klap-school vinden laet,189
190
Daer heb ick datelijck de tydinghe ontfanghen,
 
Dat Tiedtje Rhala had haer lieve Echt beganghen,191
 
Ick vraeghde strax, met wie? men seyde dat het was192
 
Een Hollander, ick docht, dit's juyst die Hans Abbas
 
[72] Daer my de liefde deed verganghen nacht van dromen:194
195
Dies heb ick datelijck myn gangh naer huys ghenomen:
 
Om (volgens liefds bevel) een vrolijck Bruylofs-dicht,
 
Tot lof van 't lieve paer, te gheven in het licht.197
 
Wel dan gewenste twee, dien God heeft willen voeghen198
 
Ick wensch u beyden toe het opperste ghenoegen:
200
Dat Hymenaeus met de lieve Griecksche Maeghd,
 
Daer noch op dese dagh de gantsche Wer'ld van waeghd:201
 
Noch oock Thalassus de Romeyn met syn Sabyne,
 
Hetwelck een lof gebaerd heeft hem, en al de syne,
 
So vredigh, heusch, beleefd, voor-spoedigh, aenghenaem,
205
Eendrachtigh, lieflijck, soet, gheluckigh en bequaem205
 
Geleefd heeft, als ghy beyd te samen staegh sult leven:206
 
Dit wil de goede God u uyt ghenade gheven.207
 
Wel dan, o Bruydegom, op dat ick u niet hou
 
Te langh met mijn ghedicht, van u wel lieve vrou,209
210
En haer van al haer lust, (schoon sy na de manieren210
 
Van de geveynsde Bruyds, haer droevigh schijnd te tieren,)211
 
Wensch ick u veel gelux en al des Werelds lust:
 
Hier op malcander eens uyt goeder herten kust,
 
De reste wijst sich selfs, daer moetmen niet van spreken,
215
Dies sluyt ick mijn ghedicht, en laet het daer by steken.215
 
 
 
Eynde

Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

lied