Nagelate schriften

[p. 447]

Brieven Van verscheide geleerde Mannen Aan B.d.S.

Met des zelfs Antwoort;

Grotelijks tot Verklaring van des zelfs andere Werken dienende.

[p. 449]

BRIEVEN Van verscheide geleerde Mannen Aan B.d.S.

Met des zelfs Antwoort;

Eerste Brief
H. Oldenburg aan B.d.S.

Myn Heer,

IK wierd onlangs, toen ik in uw vertrek te Rijnsburg by u was, zo ongemakkelijk van uw zijde afgerukt, dat ik, zo haast ik weêr in Engelant ben gekomen, my weêr tracht met u, zo veel als het mogelijk is, ten minsten door wisseling van brieven, te verëenigen. De wetenschap van bondige zaken, met heusheit en voortreffelijkheit van zeden verzelt, met alle de welken gy door natuur en naerstigheit grotelijks verrijkt zijt, hebben in zich zelven zodanige aanlokselen, dat zy alle oprechte menschen, die eerlijk opgevoed zijn, tot hun liefde trekken. Wel aan dan, waarde Heer, laat ons onze gemoeden met oprechte en onbeveinsde liefde te zamen voegen, en de zelfde ernstiglijk met alderhande vlijt en gedienstigheit onderhouden. Al 't geen, dat van mijn geringheit kan voortkomen, hebt gy voor 't uwe t' achten. Laat toe dat ik de gaven van uw vernuft, die gy bezit, aan my trek, dewijl dit zonder uw schade kan geschieden.

Wy spraken te Rijnsburg van ^aGod, van ^bd' Uitgestrektheit, van ^cd'onëindige Denking, van ^d't Onderscheit en ^ed'Overëenkoming dezer ^ftoeëigeningen, van de ^gWijze der ^hverëeniging van de menschelijke ⁱziel met het lighaam; wijders van de ^kBeginselen der Kartesiaansche en Bakoniaansche ^lWijsbegeerte. Maar dewijl wy toen alleenlijk als in 't voorbygaan, en ter loop van zaken van zo groot gewicht spraken, en ondertusschen alle deze dingen een grote

a Deur.

b Extensio.

c Cogitatio infinita.

d Discrimen.

e Convenientia.

f Attributa.

g Ratio.

h Unio.

i Anima.

k Principia.

l Philosophia.

[p. 450]

prikkel in mijn ziel maken, zo zal ik nu beginnen, volgens 't recht van de vrientschap, tusschen ons gemaakt, te handelen, en zeer vriendelijk van u te verzoeken, dat gy in de voorgedachte zaken uw ^lbevattingen iets bredelijker aan my belieft te verklaren, en my voornamelijk in deze twee dingen t' onderrichten, te weten voorëerst, waar in gy het waar ^monderscheit van ⁿdenking en ^ouitgestrektheit stelt; ten tweeden, welke gebreken gy in Deskartes en Bakons Wijsbegeerte hebt waargenomen, en op welke wijze gy oordeelt dat dezelfden wechgenomen, en anderen, die bondiger zijn, in hun plaats gestelt zouden konnen worden. Hoe gy openhartiglijker van deze en diergelijke dingen aan my zult schrijven, hoe gy my engelijker aan u zult verbinden, en my krachtiglijk verplichten tot desgelijks, zo zulks in mijn vermogen is, aan u te doen. Hier zijn onder de pars zekere ^pnatuurkundige Oeffeningen, van zeker Engelsch Edelman, een man van uitsteekende geleertheit, geschreven. Zy handelen van ^qd' aart des luchts, en van de ^rvoortparssende eigenschap, door drieënveertig ^sondervindingen bevestigt: van de ^tVloedigheit, gelijk ook van de ^uVastigheit, en van diergelijke dingen. Ik zal maken dat zy, zo haaft als zy uitgegeven worden, door zeker vrient, die misschien over zee derwaarts zal trekken, aan u gelevert worden. Vaar wel ondertusschen, en gedenk aan uw Vrient,die is

Uw toegenege

Henr. Oldenburg.

In Londen 16/26 Aug. 1661.

l Conceptus.

m Discrimen.

n Cogitatio.

o Extensio.

p Exercitationes Physiologicae.

q Indolis aeris.

r Proprietas elastica.

s Experimenta.

t Fluiditas.

u Firmitudo.