Vervolg der leerzaame zinnebeelden
(1758)–Adriaan Spinniker–
Auteursrechtvrij
[pagina 129]
| |
Op het negen en twintigste zinnebeeld.De Bakens, tot den dienst der nutte zeevaardye,
Door last der Oppermagt op hoek en kust gesteld,
Opdat de zwang're kiel haar ondergang vermye,
Verleenen aan ons oog een ruim en leerzaam veld.
Hier staan 'er twee: en 't een vlak voor ons by de haven,
Waaruit de ervaaren loots zich naa de schepen spoeit,
Om hen naa binnen, met hun volk en dierb're gaaven,
Te lootsen, door de kil, terwyl 't gety' nog vloeit.
Het ander baaken, 't welk een baak in zee kan strekken,
Staat van ons in 't verschiet en op den gindzen hoek,
Om all' wie zeilt of brast en opkomt trouw te wekken,
Dat hy de gronden schuwe en 't hooge baken zoek'.
By de eene en and're baak is 't grof geschut geladen,
Opdat geen vyands woên ze wegrukke of verderv';
Geen inlandsche onverlaat, te los en onberaaden,
By nacht en ontyde aan die zeeverlichters kerv'.
Het Hooge Huis, 't welk zich bekommert met de zeilen,
En, boven allen dak, op de uit- en in-vaart let,
Is 't Zeehof, dat de kil en 't tyverloop doedt peilen,
En door zyn wys gezag de Bakens heeft gezet.
Hier staan 'er by, naar 't schynt, die deeze voorzorg wraken:
‘ Een enk'le baak kon 't doen; (is hun gezeg en twist:)
De haven wyst zichzelv'; waartoe een tweede baken,
Dat elk verbyst'ren kan, en zo veel geld verkwist?’
Maar Zeeman, met de Loots, die we aan den dyk beschouwen,
Nu grys van 't schuimend zout, zit neder op de wier', (wen,
Nog bezig, schoon op 't land, de holle zee te bouwen;
En wyst en wenscht in 't hart, de ranke bodems hier.
Hy weet, de verste baak, kon nooit de haven wyzen;
't Was noodig, dat 'er een naby en digter droeg:
Des wil hy 't Hoog Gezag met blyde traanen pryzen,
Dat van de kust en stroom gevaar en nood verjoeg.
| |
[pagina 130]
| |
't Is eveneens gesteld, ten opzigt van de zielen:
De werelt is een zee; elk mensch zeilt op dat zout.
GOD wil ons Eeuwig Heil: Hy schonk aan onze kielen
Twee bakens, daar 't gemoed in 't zeilen oog op houdt.
De Reden, aller licht, is de eene baak, verheven
Opdat men 't Zalig Land van verr' bespeure uit zee:
Het Goddelyke Woord, sints door Gods Geest beschreven,
Is 't ander baken, dat ons lootst op 's Hemels reê.
't Is veel, op 't trouwloos nat de kust en 't land vernomen:
Dus leert de Reden veel; doch dryft geen zorg van 't hart.
Dit doedt des heeren Leer: zy wyst, hoe in te komen,
Door slib, en plaat, en klip, beveiligd voor de smart.
Dan, de Openbaringsbaak, en 't baken van de Reden,
Schoon ongelyk van dienst, zyn beide door Gods Magt,
Gestaafd, en stryden niet; maar zyn in all' hun leden
Eenstemmig, en altyd en overäl van kragt.
De Goddelyke Leer maakt nooit de Reden minder
Dan zy te voren was: zy ziet op Redens wensch;
En doedt aan haare wet, niet d' alderminsten hinder,
Maar drukt die sterker op het harte van den mensch.
De SCHEPPER zelf gaf ons de Reden en 't Geweten;
De vaders van ons vleesch zyn 't nooit van onzen geest:
GOD schept geen ziel ooit kwaad; word zy van 't kwaad bezeten,
't Is, wyl ze in 't vleesch gehuist zich jammerlyk verbeesd.
Dus is de Reden goed in 't hart der stervelingen;
De Inblazing van Gods mond, die hen verstandig maakt Ga naar voetnoot*,
Hen, op de woeste zee der ondermaansche dingen,
Doedt uitzien naa het Land daar aller zugt naa haakt.
Maar, was die baak genoeg; de Alwyze Wonderwerker
Had nooit een Hooger Licht by deze leer gevoegd:
Hy deedt zulks. En dit maakt alleen ons zeggen sterker
Dan allen tegenspraak, hoe zeer die wurmt en zwoegt.
| |
[pagina 131]
| |
De HOOGSTE REDEN doedt nooit buiten noodzaak wond'ren:
Haar werk weegt ze altoos af; en 't heeft zyn tal en maat.
Zendt ze uit de feilb're dan onfeilb're Heilverkond'ren;
Dat is een wonderwerk daar elk verzet van staat.
Geen menschlyk brein kon ooit den Weg des Heils bedenken:
Des menschen Reden gist hier slegts, en zuft zich moê.
De zonde dreigt verderf: Gods Liefde moet dan wenken;
Of wy verzeilen ons ten helschen afgrond toe.
De zielsonsterfflykheit mogt Reden aan ons leeren,
En 't onderscheiden lot van eeuwig loon of straf;
't Geweten dringt ons aan, dat we ons van 't kwaad bekeeren:
Maar wie, helaas! wie neemt de zonde van ons af?
Wy zyn van 't oogenblik dat we onzen adem haalen,
All' wat wy konnen aan d' Algoeden GOD verpligt:
HEM, met de hoogste liefde, HEM, zonder aftedwalen,
Altyd te dienen, en te dienen naar ons licht.
Wie nu, wie van ons alle, is hier geen overtreder?
En de overtreding is gekwetste Majesteit.
Word die gehééld, als ik, een zondaar, my verneder'?
ô Neen! ik vrees en dugt, hoe zeer myn ziele scheit.
Waarom? 't Onkreukbaar Regt van GOD, der dingen Vader,
Die geen schepselen tot zyn geluk behoefd,
Eischt, dat geen zondig zaad tot zyn Gemeenschap nader.
Dit word door Redenskragt met schrik op 't hart geschroefd.
‘Waar zal Ga naar voetnoot* Gehoonde GOD! waar zal ik, aardworm, henen?
Uw vierschaar spant zich reeds; ik ben voor 't Regt verdaagd.
Zult gy me om beestenbloed vergiffenis verleenen?
Heeft u ooit hekatombe Ga naar voetnoot† of kalverslagt behaagd?
Of eischt gy duizenden van uitgelezen' rammen?
Millioenen beeken van den ryksten olieschat?
Of, dat de troostbre spruit der afgeleefde stammen,
| |
[pagina 132]
| |
Myn 's eerstgeboorens bloed, den outerdienst bespat?
Ik hoor uw antwoord, HEER'! gy hebt my, mensch, gewezen,
Met de ingeplante drift ter zoening van de schuld
Door offers, dat ons doen ons nimmer kan genezen,
Dewyl het ons gemoed met geenen troost vervult.
Daar moet iet anders zyn, zal ik genaê verwerven:
(Dat zie ik telkens als ik naa vergeving haak')
Iet dat in myne plaats, voor myne schuld kan sterven;
't Geen, zelf oneindig GOED, my by uw troon volmaak'.
Myn regtdoen, liefdewerk, en 't bukken voor uwe oogen,
Ben ik verschuldigd, en het doedt geen zonden uit:
't Is te onvolkomen om my eeuwig te verhoogen;
En waar voldoe ik my, als gy uw Hemel sluit?
Behalven dat geen mensch ootmoedig voor u wandelt.
Weldadigheit bemindt, en regt doedt, zo 't behoordt;
Ten zy uw Goede Geest ons hart, in 't geen men handelt,
Verlicht, vernieuwt, en sterkt, door uw Belofte en Woord.
Verleent Gods Goedheit dit, dan zal de ziele leven,
Verzoend met haaren HEERE in heilig Licht en Regt;
Dan zal ze uit waare Liefde aan de armoede alles geeven;
En Bukken voor haar God, aan zynen Dienst gehecht.
Gezegend zy den Naam der Alderhoogste Liefde!
Die in ontferming op het Menschdom nederzag!
Die alle schiep! die zee en woeste golven kliefde!
Die 's werelts nacht verdreef, door 's Hemels schoonsten dag!
GODS ZOON wiert mensch, om voor der menschen schuld, te lyden:
Zyn Kruisbloed is gestort. Dit maakt hen vry van smet
Die, in boetvaardigheit, geloovig Hem belyden;
Uit Satans Hellemagt in 's Heilands Ryk gezet.
Dit geeft gewetensvreê; dit kan geen ramp ontrooven:
Die Gods-Verborgenheit strydt met de Reden niet,
Maar gaat alleen haar kragt en doorzigt verr' te boven,
| |
[pagina 133]
| |
Zy juicht zo dra zy die door de Openbaring ziet.
Men zegge niet: waarom dit heil zo lang verzwegen,
En eerst met JESUS Komst den menschen aangeboôn?
Dit was een wysheit van Gods onnaspeurb're wegen,
Van min tot meerder steeds te handelen gewoon,
Want, dat de mensch zichzelf elendig in zyn' doening
Beschouwde, wees zyn hart alreeds naa Gods Genaê.
Daarop sprak Gods Belofte, aan Adam, van verzoening
Door 't menschverlossend Zaad, uit Eva, zyne gaê.
Die Openbaring wiert vervolgens, door all' de eeuwen,
Omzwagteld aan den wensch der vad'ren voorgesteld;
En afgeschaduwd in den Godsdienst der Hebreeuwen;
Totdat haar overäl het Euangelie meldt.
Nu hoeft het Zielenschip door geene vrees te zwigten,
Maar 't zeilt met deze loots des Hemels haven in.
Doch, die Verheven Leer ontslaat ons van geen' pligten,
Door 't Redenslicht gestaafd, in geenderleïen zin.
All' wat waaragtig is, doedt zy den mensch bedenken;
Tot all' wat eerlyk is, regt, rein, en aangenaam,
En van een goed gerugt, tot wat ter deugd kan wenken,
Tot all' 't pryswaardige, maakt zy ons hart bekwaam.
Maar op de regte wyze, en uit zielzuiv're gronden,
In alles doelende op GOD en zynen lof.
Zo word de mensch volmaakt in CHRISTUS eens bevonden;
En heeft hy nimmer in zichzelf de roemenstof.
Dus gaan zy hand aan hand, Gods Heilleer en de Reden;
En onze Godsdienst is een alderred'lykst werk.
Gods Openbaring vormt de grootste en beste zeden;
En Reden heft dien weg, al juichend boven 't zwerk.
Dank des, myn ziel! Gods gunst, voor 't een en ander baken:
De Reden wekke uw zugt, en sterk' de nyvre hand!
Gods Openbarings-Heil doe uwe Reden waken!
En leide u zalig thuis in 't Hemels Vaderland!
|