|
| |
| |
| |
Op het derde zinnebeeld.
De Wisselaar, op winst bedreeven,
Betoont zich vaardig en gereed,
Om gangbaar geld voor goud te geeven,
En acht zyn' munte wel besteed,
Die zo mag wisselen en wand'len.
Dus nood hy met ontslooten' deur
Al wie genegen is te hand'len,
En heeft in 't allerminst geen' keur,
Van wien hem goud word aangebooden:
Hy weet van boer, noch edelman,
Hy scheid geen' Christenen van Jooden,
Als 't goud maar proef behouden kan,
En zyne zwaarte in 't weegen haalen.
En zeker, zo hy, styf van hoofd,
Zich wilde in deeze zaak bepaalen,
Hy vond zich menigmaal beroofd
Van zyn' beoogde vrugt en voordeel,
En stelde zich, geacht voor zot,
By mensen van rechtzinnig oordeel,
Ten voorwerp van hun schimp en spot.
De waarheid word met recht in waarde
Verr' boven 't fynste goud geacht,
Dat immer uit den schoot der aarde
Door graavers hand wierd voortgebragt;
Naardien zy haare lievelingen,
Door goed bericht, tot kundigheên
Van nutte zaaken in doet dringen,
En strekt een' voedster van goê zeên,
Een' leermeestres in 't deugdepleegen,
Een' lamp en toortslicht voor den voet,
| |
| |
Een' stuur- en leidsvrouw op de wegen,
Die leiden naar het hoogste goed.
Eene ed'le ziel, die haare zinnen
Vind uitgestrekt, om 't waare heil,
Dat haare lust bekoort, te winnen,
Heeft alles voor de waarheid veil.
Zy volgt het spoor der wisselaaren,
En ziet op afkomst, noch geslacht,
Noch onderscheid van stand, of jaaren,
Maar op de zaak, haar voorgebragt.
Kan die, als goud, de proef verdraagen,
Is die op waarheids grond gelegd,
Strekt die om godsvrugt te onderschraagen,
Al even veel, van wien gezegd,
Als even eens, van wien geschreeven.
Ja hoe zy min van iemand wacht,
Te meer genoegen kan 't haar geeven,
Te hooger is 't by haar geacht.
Maar ach! hoe wykt van 't rechte baaken
Een dwaaze hoop, die onbezind
Het werk om zynen meester wraaken!
Het zy vooroordeel hen verblind,
En 't hert, met deezen damp bevangen,
Blyft aan het uiterlyk gewaad,
Aan slecht vertoog van wezen hangen,
Of laagheid van geboorte en staat;
Recht als de Jooden, sterk bezeten
Met die verbeelding in 't gemoed,
Dat Galilea geen' Profeeten
Kon leveren, noch eenig goed
Uit Nazareth te voorschyn komen:
Het zy een opgevatte haat
Hun zielen gansch heeft ingenomen,
Die 't al onwaardiglyk versmaad,
| |
| |
En zonder kennis durft verstooten,
Hoe braaf gezegd, hoe wel gemaakt,
Dat van het voorwerp komt gesprooten,
Daar deeze tocht zyn' gal op braakt.
Een tocht, die dikmaal word gebooren
Uit enkel onverstand en waan,
Of zo in waarheid lang te vooren
Iets van den naasten was begaan,
Dat afweek van de deugdeperken,
Noch stand blyft houden in 't gemoed,
Schoon een gevolg van beter werken
Zyn' ouden misslag heeft geboet:
Een tocht die, in de ziel aan 't woelen,
Zich niet vernoegt den evenmens
Zyne enk'le werking te doen voelen,
Maar voed en stookt een' zucht en wens,
En tracht, in arbeid onbezweeken,
Om and're herten met den gloed
Van de eigen' vlammen aan te steeken,
Die hier in merg en beenen woed;
Om dus zyn doelwit te beraaken,
En voor zich zelven niet alleen
Des naastens werk onnut te maaken,
Maar tevens ook voor 't algemeen.
ô Wrev'le herten! ô verkeerden!
Hoe schoeit uw handel op den leest
Der Farizeen en Schriftgeleerden,
Die voormaals in gelyken geest
En zelv' de leer der waarheid wraakten,
En, zo veel in hen was, door raad,
En achtbaarheid, en voorgang maakten,
Dat ze ook van and'ren wierd versmaad!
| |
| |
Of nemen 't uw' vergalde driften
Op 's naastens feilen van weleer,
Gaat heenen, doemt dan ook de schriften
Van Petrus, die voorheen zyn' Heer
Verzaakte, en Paulus, die, verbolgen,
Zich tegen God vergreep zo grof,
Dat hy de kruiskerk dorst vervolgen,
Eer Jezus hem in 't herte trof.
Of schynt dit ongerymd te weezen,
Naardien des Heilands eigen mond
Genade en gunst betoonde aan deezen,
't Is echter bondig en gegrond.
Die zelve mond komt elk te stade,
Verklaart elkeen van schuld bevryd,
En deelgenoot van Gods genade,
Die 't voorig kwaad verfoeit en myd,
En schikt ter deugd zyn gantse leven.
Die zelve mond heeft ons een' wet
Van ted're liefde voorgeschreeven,
Die tot een' pligt voor ider zet,
Geen mens om 't oud gebrek te smaaden;
Maar, als de zalige Eng'len stoet,
Om 't wel bezinnen van zyn' paden
Met vreugd getroffen in 't gemoed,
Zo waard te schatten, als te vooren.
En ach! waar zouden we alle heen,
Was 't eens vooral met ons verlooren,
Als we eens Gods wetten overtreên?
Waar zoud gy, viezaards, zelve blyven,
Die and'ren valt zo hart en straf?
Want zo men eens op uw' bedryven
Ging vitten van uw' jongheid af,
| |
| |
[pagina t.o. 16]
[p. t.o. 16] | |
II. Printverbeelding
Vertoonende den vader, op 't afscheid van den zoon.
Lukas XV. 12-16. En hy deelde hun het goed.
En niet veele dagen daarna, de jongste Zoon, alles by een vergaderd hebbende, is weggereist in een verr' [gelegen] land, en heeft aldaar zyn goed doorgebragt, leevende overdadiglyk.
En als hy het alles verteert hadde, wierd 'er een groote hongers-nood in dat zelve land, en hy begon gebrek te lyden.
En hy ging heenen en voegde zich by een van de burgers deszelven lands; en die zond hem op zyn land, om de zwynen te weiden.
En hy begeerde zynen buik te vullen met den draf, die de zwynen aten: en niemand gafze hem.
| |
| |
Licht zou men 't een of 't ander vinden,
Dat u verbood u immermeer
Een werk van stichting te onderwinden
By mond of pen: of om zo veer
In 't onderzoeken niet te loopen,
Die haat, die onverzoenb're haat,
Die uwe zielen heeft bekroopen,
Stelde u met recht in zulken staat,
Dat ge als onwaardig wierd gerekend;
Wyl in Gods woord die wrokkende aard
Niet min afschouwlyk staat getekend,
Niet min verdoemlyk word verklaard,
Als eene zonde, hoe mispreezen,
Ja onbewimpeld, onverbloemd
De haat, den broederen beweezen,
Een broedermoorden word genoemd.
Zo by geval dit dicht uwe oogen
Te vooren komt, ei laat u raân,
Om, door 't gewigt der reên bewoogen,
Van blind vooroordeel u te ontslaan,
En 't vuur van haat in 't hert te dooven,
Twee snoode tochten, die 't gemoed
Niet zelden van het nut berooven,
Daar 't wyze hart zyn' vrucht meê doet.
Laat waarheid, en dat waarheid styven,
Dat dwaaze dooling kan verhoên,
Dat dient om zonden uit te dryven,
En deugdlust in de ziel te voên,
Laat al, wat strekt om heil te baaren,
U weezen als een waarde schat,
En doet, gelyk de wisselaaren,
Ziet niet angstvallig, Wie, maar Wat.
|
|
Auteursrechtvrij