Villers-la-Ville

(1988)–Hedwig Speliers– rechtenstatus




[pagina 5]
De gedachte is in mij opgekomen om een werkje te schrijven dat niet alleen handelt over de natuur van de dingen en de eigenschappen van de woorden, maar ook over hun mystieke betekenis. rabanus maurus, abt van Fulda Want hemelsche redene en mach ertrike niet verstaen; want van allen dien dat in ertrike es, mach men redene ende dietsch ghenoech venden, mer hier toe en weet ic gheen dietsch noch ghene redene. Nochtan dat ic alle redene can van sinne alsoe mensche connen mach, al dat ic u gheseghet hebben, dat en alse gheen dietsch daer toe: want daer en hoert gheen toe dat ic weet. (Immers, hemelse taal kan de aarde niet verstaan; want voor alles wat van de aarde is kan men taal en Diets genoeg vinden, maar voor deze dingen weet ik geen Diets meer en geen taal. Al weet ik alles uit te drukken voor zo ver het een mens maar mogelijk is, voor al wat ik u hier gezegd heb is eigenlijk geen Diets te vinden: daar bestaat bij mijn weten geen Diets voor.) hadewijch, Brieven O voi ch'avete gl'intelletto sani mirate la dottrina che s'asconde sotto il velame de li versi strani! (O gij met gezond onderscheidingsvermogen, Let op de leer, die zich verbergt Onder de sluier der vreemde verzen.) dante alighieri, La Divina Commedia, Inferno
[pagina 7]
Aan Frans en Mia Geysen

[pagina 9]
[Villers-la-Ville] Geen theologen geen geestelijke schrijvers Geen geestesdrijvers van het woord Maar eenvoudigen van geest Geestigen Geestelijk heel eenvoudige geesten Als altijd geweest Geen theologen Geen geestelijke schrijvers Geen geestesdrijvers van het woord
[pagina 10]
Werkstuk van giganten zo vertrouwd Met aarde als met hemel nu uit grijs Verrotst massief de massa loskomt Wolkgekorreld alsnog aardgeworteld Soms en soms ook gaaf geaderd pols Tot godgerichte pijlers gepolijste Werkstukken van handige giganten
[pagina 11]
Tekenen van tekenen na te laten sporen Daarop het vrome werk van de ontcijfering En van de grassen groeiend onder de Gekromde ruggen van monnik en convers Zo wordend het allodium der allodiën Want zonneleen en leenzon voor de vogels Duif en buizerd in het uitgezuiverd teken Thyle
[pagina 12]
In het herfstbrons is de bron Goddiarch Ontbrond verdriet bewolkt het brabantwoud En zielen in hun lichaam knielen De mijters En de schoudermantels zijn nog niet bereid De beitel bijt in eindeloosheid de eerste De nooit voltooide steen want hemelwijd Gewijd in herfstbrons is Goddiarch hun bron
[pagina 13]
Sprokkelend het kleine hout in dit Kolenwoud zetten zij de stappen van Het vuurbehoud een woud van gedachten Gloeiend houdt en vingertoppen warmt Tot waar de ader rood geworden het hart Zijn god weerhoudt de roodborst vlamt In de breedste brandgang van het kolenwoud
[pagina 14]
Maak ik mij op om tussen vellum en velijn Dit getuigenis na te laten van hoe uit Berotste rondingen rotsen hun arduinen omtrek Van hoe uit eeltgeharde handen godgewijde biddend De beitels bijtend buitelen hun vuurlijn snijden Blok te worden en cirkelrond volmaakt van staat Pilasters kroonlijst blinde en verblindende arcaden
[pagina 15]
Honderd monniken en broeders driehonderd Broederlijk bijeen eten zij en bidden zij En biddend zij zitten bijeen op tegel En bidbank bijeen gebogen bidden zij Benedictijnse gebeden op gebogen lippen Gebeden die vonken uit tondels van monden Honderd monniken en broeders driehonderd
[pagina 16]
In stromen van fysisch licht komen zij Rijgebonden in een ketting van gezangen Verschansen zij de handen in het schapulier Want schaduwen van Zijn schaduw lippen Zij de woorden in het koele marmer Gaan zij liggen op ligbedden van tegels Vertellen van tegels tegelijk de ascese
[pagina 17]
In webgeweld van kruisgewelf gevangen Warmte wij overwinteren rond de haard In dit calefactorium kalm te keuvelen Over weer en weerwolf over vrieskou Die de vriesgans aan de hemel tekent En hoe nestverwarmend in zijn vlies De vleermuis huist in web en kruisgewelf
[pagina 18]
Een boerehand van eenvoud eeuwenoud Gebed van dwarsgewelf tot tongewelf En van het zelf uit overweldigd zwijgen Het zwijgen zelf van steen en stilte Hoor hier groeit de klaver die Je kleuren hoort en hoe de houtworm Danig door de dakstoelbalken boort
[pagina 19]
Hoe achter de huidlijst de poriën In de openingen van het denken over De landlijn van het denken denkbaar Bedachtzaam in de marge van het zachte Met naaktzachte voeten betreden grassen Er zal wel nog bladstilte zijn en Uit monniksmond gebedskristallen
[pagina 20]
Het ademen uit kapitelen en timpanen Dat een ademen is van de landavond In dit avondland en de ademing is van Haast onzichtbaar gemaakte gebaren Als uitgeademd de adem na het baren De geboorte van het gebeente en van Het vlees dat uit kapitelen ademt
[pagina 21]
Op draagstenen van bogen gebogen Hooggotische dieren buigen voorover Faunatisch gevlinder engelenvlerk Aan de schouder een ganzenek de erker Van bereborstkas oerdierlijk gebaar Van hooggotische dieren op draagstenen Van bogen gebogen in binding verbogen
[pagina 22]
In vervorming van gevaarlijk vaak grotesk Gedierte wacht aan de portalen van de aarde De demon ons op gewapende weelde geweld Het ontregelde zelf de mond op de botste Verbuiging van letters vervormd en terstond Tomeloze verbeelding van dit verwonde Halfrond in de vorm van de dierlijke demon
[pagina 23]
Tweehonderd broden voor die nood En broodnodig brood nodig hebben Hemels manna in vermenigvuldiging Een hemel van kruimels uit de hemel Van moegeknede handen van moegebeden Monnikshanden knedende het deeg Voor duizend broden uit de rode oven
[pagina 24]
Mystieke lelie die zich van kruis tot Kruis ontsluit en onder booggewelven Buigt kerngeworden woord vanuit het Geheiligd boek en boek der boeken Ochtendgloren door de hoge ogen Boven de gewelfde bogen valt Ons Overvalt met leliewitte ochtendlicht
[pagina 25]
Liturgische dans van geboorte naar dood In graagzaam gregoriaans en uitgegalmd Uit klokgevormde monden het mundiale Bewustzijn te zijn verankerd in angels En angst voor de onbekende eindbestemming De zevenurenzang een zoekend zingen Tussen zonsopgang en zonsondergang
[pagina 26]
Want zo weten wij dat Hij boven dàt Wat wij weten en wij denken staat Hij Allegorie nu en dan honds anagram Blaast zijn geblaf niet naar de aarde De aarde Zijn warme aan zwaartekracht Ontstegen weelde en zoekt Hij ons niet In het spel van ons lichaam te verrassen
[pagina 27]
Op voeten van brons komt hij tot ons Gelijk een mensenzoon zijn hoofdharen wit En onder de witte okselwol de borst Van goud omgordeld Jaspis en jade Stoten zijn mond een verreikende stem Hij die ons tot steun heet en van Het hemeldak een staalgetemperd stut
[pagina 28]
Onbeweeglijke beweging van hemelse tijd Een en enig verenigd voor eeuwig als vlees Het versteende en gesteente gevleesd heerst Voordat Abraham was wie leefde en heerste In de eeuwen der eeuwen en van eeuwen Eeuwig weten uit het feest der sterren leest In de tedere leest van versteend bewegen
[pagina 29]
Licht verstroomd door de ramen van het koor En door de ogen hoog daarboven lichtobolen Smetteloos wit voor onyx en ivoor Zodat patenen kelken remonstransen glanzen En de glimlach van het alleroudste steen Het diluviale dat zijn aders marmert Tot meerdere eer en glorie van Wie hier woont
[pagina 30]
Onder het onderhout geborgen truffels Gezocht door wie van truffels houdt doch Vooral houdt van wat in onderhout geborgen Zich verbergt voor reukzintuig en oogomtrek Denk edele gedachten in een mond die zwijgt Glinsteringen in een oogopslag en woorden Die adel ademen tussen heelal en dal
[pagina 31]
Sporen te bespeuren waarmee de wereld In spiegels tot ons spreekt als wierook Het eindpunt van apsidelijnen breekt Want eindpunt van de baan des levens tekent Handen in ogief gevouwen en taalverweven Op de mond de godsgeschenken water grond Waarin gebed door handenarbeid afgerond
[pagina 32]
Hoe hanen van edelmetaal staan kraaien Bij elke stap en van de druiventreders De hand verwonderend om het oor Dat luistert hoe de kreet driekeer Als vruchtkem uit de dorsvrucht komt En ons in Hem verraadt Versmaadt Gekruisigd in de hartstreek sterft
[pagina 33]
Heiligen zijn overal Zij bevolken zichtbaar Onzichtbaar de ruimte en zij dalen terneder In de kring der kringen In het tabernakel Der dingen beginnen zij bij de binnenste Van de binnenstgerichte ringen ringen dragend Die hemelen van herinneringen tot In de verste hersenhoek doen openspringen
[pagina 34]
Uit stenen gerold het rollen van stenen Stevig gesteend op gesteente bezig bebouwen Van de colline éternelle onder wolken Blauwgewolde en wolkgewilde winden Begonnen en bezonnen onder verzadigde Verzonkenheid van zuiderse zonnen En soms verwintering in verwondering
[pagina 35]
In heldere valleien van vallende sterren Velt Zijn heldere stem de as van de es Begeesterd als Hij is door de stilte Door naaktheid van naald en den Gehoord in het gebladerte het blaten Van het Lam Uit zijn vochtige vacht Vallen in heldere valleien de sterren
[pagina 36]
In vele en in velerlei geheimen ingewijd Verdwijnen achter gordijnen van hooggroen De versteende stijlen van portieken Vermommen pijlers zich bijwijlen Is Verjaard en grijsgeworden in dit steen De wereld voortijds wit en weelderig Een winters weergebaar weerom
[pagina 37]
Dat de diamant alleen met het bloed Van een bok kan worden gesneden Of de letter aan het woord ontnomen De waarheid zegt Breek het weefsel Van dit zoet ontmoeten Brand van het gebed Waarin het woord onverwoestbaar antwoordt Op de tirannie en de adem Gods koeler drank
[pagina 38]
Investituur van tijd Amforen Ampullen Die zich langs vallend goudlicht vullen Salomo in onze lichamen de armen heft De edelstenen der devotie Het heilig Hout Gehakt uit wouden van de edele weelde En van weeromstuit loktaal van de stap Die zijn sporen spijkert in het tijdtapijt
[pagina 39]
Als in Aquitanië wondroos heerst Horen wij tot in het galmgat aarzelend De aarzelzangen en uit diepe traveeën De trage betekenisdragende gebeden Ten hemel stijgen uit de monniksmond Een wereldwijde trechter op de witte De aardomvattend witte monniksmantel
[pagina 40]
En de stad heeft de zon en de maan niet Van node dat die haar beschijnen want De heerlijkheid Gods verlicht haar en Haar lamp is het Lam en levend het goud Van de voorhoven al glanzender dan Gesmolten goud voor al wie ontheemd Het huis der huizen kiest en zijn clausuur
[pagina 41]
Redelijke redenen ook al zijn ze tegen De regel naakt en ongeschoeid te rennen Door het lentegras te roeien op de reuk Van bloesem die uit de ochtend stroomt Knielende de aarde kussen in de korrel Zodat de aarde heidens door elke porie Zodat de harde eikel door de aarde boort
[pagina 42]
Met het doorlichaamd lichaam door de alkoof De alcohol vangend van het lichaamsvocht Gevorderde ontbinding door het dormitorium Van de nacht dat zijn geheimen onthult Onder het zegel van zegen en sacrament Mond die het kleinste woorddeel weet Onder de bezwete wol wat zonde heet
[pagina 43]
Het bloemenveld doorkruist wij weten Hoe wereld ijdel is Wie doet het na Zoals de klaproos zijn gesprekken voert De korenbloem verborgen in de voren Zijn blauw weerspiegelt en voorspelt Lucht en ogen van geliefde en haar Tussen granen gegranuleerde lichamen
[pagina 44]
Alleen als men een maagd in het bos zet Kan men de eekhoorn vangen In het net Van een reinriekende meisjesschoot legt het Zijn hoofd Het zindert van symbolen Dan als het laatste uur nog verborgen Het bericht ons uit Ultima Thule Bereikt De dood op een dobberende boot
[pagina 45]
Alsnog bloeit van Alborea de zomerboom En draagt hij vruchten en hoge vogels En dromen over appels en appelachtigen Ofschoon en welk ook de oorzaak zij De tucht door wolk en lucht opgelegd Verbleekt en in de oecumene van de Wolken de bliksem kwetsscherp klaarligt
[pagina 46]
Het ging om een globe niet om de eigen Eerbaarheid hoewel het zich herinnert Een zwanehals al halvelings gebronsd Een geslacht als een gekloven toren Aarsgerichte aarde en een beamende Adem die fluweel blaast om de mond In en uit schuivend schuimend een david
[pagina 47]
Barbastro saraceense stad vol goud en vrouwen In het vrouwelijk goud van hun gehelmde In maliënkolders toegestikte dijen rent Wie ridder is en man en zaad in overdaad Bezit om met geheven benen in het bruidsbed Zijn bruidsgebed te bidden Vaginale bidstoel Feiten en verhalen van verrukte feodalen
[pagina 48]
Om de lust in de lenden een andere vorm Te geven is het goed de lenden van de lust Te wenden en te weten het weten weet niets Tenzij huisgericht geruis aristocrates Een denken dat de denkkern zelf verbuigt Tot labyrint heelal en aan het oog Onttrokken voor ons onleesbaar schrift
[pagina 49]
Zulks is het recht van de zon Zij geselt De gewonde met haar stralen Zij opent De mens in de mens en mildert hem O levende wezen dat treurt na de paring Eerst na de paring treurt hij verweesd En wendt naar der naderingen dood Zijn van dood dooraderde gedachten
[pagina 50]
De kleuren waren fel De roden bloed Of vuur Boek der Openbaring opgebaard Als onze lichamen de ingebalsemde In de middeleeuwse rust zijn bijgezet Geen belialskind of het wordt bemind Tot onder de rozen van de gordelring Eenheid van apostel in apostelin
[pagina 51]
Haar te blijven zien in de schapen in de ossen In de bomen in het serene licht dat het terrein Van bunder tot bunder in stralen verguldt Dat de oorzaak van de liefde het goede is En wat goed is bepaald door de kennis Zij Zij aan zij de verglijdende engel der stilte Geheimen van wederzijdse wederspiegeling
[pagina 52]
Tekenen van zondaarsoog naar zondagsoog Ons voorgezet zonsopgangen van betekenis Polder duin en zee daarin hun context Populier en wilg ruisende hun commentaar Over de vlakte misverstand voor velen Tenzij zij deelgenoot zijn weidsheid delen Wijd gewijde delen van geakkerde gehelen
[pagina 53]
Alsof het lot ons dit legaat heeft nagelaten Zomer die in hortensia's taant en aster Die verherfst Achter de hand is nog licht Dat van de hand het perkament belicht Oude cijfers en getallen tekens gevallen En marginalia In kazuifel en harnas Het sterven van een tijd Het verval ervan
[pagina 54]
Aan deze zijde het koor van de engelen Aan gene De muil van de hel Ga geloofd zij de heer Nu de avond tot wolvemond verwordt De maan Onder de arimaspen embleem van duisternis Verschijnt met wolken in schermutseling Predikheren en eremiet sterven vroegtijdig In de veevormige vlucht van de nachtgans
[pagina 55]
Het gelaat als dat van een man gepantserd In kazuifel van zuiver glas en naakt en Lijden maar geen lijnen van onyx en smaragd Daden maar geen draden van chrysopraas Als ongewild linten van beril verwijzen Naar het kluwen van zijn hoofd dat In raadsel boven citadellen van robijnen rijst
[pagina 56]
Naar de al bestaande toekomst stroomt De absolute stroom van tijden kosmisch Stromen de sterfelijke stromen onzer levens Bewust van het bewuste berusten wij In de bewolking van het geborgene Wij Die een voorwaartse stap achteruit Wij Die in nalatenschap geboren worden
[pagina 57]
Men bedient zich alleen van tekens en Tekens van tekens als de dingen zelf Ons ontbreken zo de dauwstap in het gras Om de graven en van de biddende monnik De mond die een krans van woorden weeft Om zijn levende doden om november Om tekens nog onbekende van het requiem
[pagina 58]
Bij de derde bazuin komt de dood door Het water Zij die bij een naam genoemd Worden door hem ontnoemd en alles Van het hoofd tot de voet neemt af In het geweld van de stilstand staat De zon op zijn hoogst Komt de dood Bij de derde bazuin door het water
[pagina 59]
Zijn is gelijk aan de massa van een Volmaakt ronde bol waarvan de kracht Constant naar alle kanten is Zo God Onsterfelijk in zijn dagelijkse dood Mens daarin het middelpunt Aarde Water Lucht en Vuur en op den duur In memoriams uit verstilde monden
[pagina 60]
Perverse wil klaaglied clausule Om het lichaam dat zijn laatste handen Samenstrekt De stille vijver waarop Onhoorbaar de beschaduwde nymfeaken De bodem naderen Roerloosheid in hoe De wolken hun witte rompen roeien naar Verstervend licht van stam tot kelk
[pagina 61]
O ronde sfeer Jubeling Cirkelnorm Van eenzaamheid is ziekte gruwel ons En soms uit zweerpunt van geschiedenis Pus en etter zwelbeweging naar de dood Dat gaas voor onze ogen spant en van Het spreken ons het zwartste woord Toewijst Onbeduidend beeldgebaar
[pagina 62]
De doden zij staan aldoor in het notehout Te sterven hun hoogst onwelvoeglijke dood Vogels uit het noorden Nevels hun koorden Over het overrijpe koren spannen en Het nooit daarvoor gehoorde uit hun mond Items Ontstemde articulatoren en boven Geboorte op de aarde al tot dood gedoemd
[pagina 63]
Handelingen van een gevreesde liturgie Handen Voelen het branden ervan en welke standen Het lichaam ook zoekt de ruimte ruig Een marteltuig waarin het lichaam huilt En uit zijn huilen in hellepijnen tuimelt En god die toeziet keurt het goed en proeft Met genoegen het beginnend bloed
[pagina 64]
God de kwantumsprong Wie zegt het na Voor wie valeriaan te zwaar een kruid En voor verdoving metafoor is en daarna Dood zo is in ons de herborist geboren Geboorte vooralsnog uitstel en belofte Plantaardige beweging in de zenuwbaan En hoe ontbinding het begin beaamt
[pagina 65]
Kom met mij in de wijngaard hoor ik de stem Zegt de een Kom met mij in de wijngaard Hoor ik de stem zegt de ander en de stem Van de wijngaard die zich voortzet In de wingerd die de steen van de dood In de wingerd die de dood vindt in het Gekunstelde bestaan van de versteende tak
[pagina 66]
Hoe hoog oogt het oog als honing Uit de steen geperst en olie uit de rots De hardste rots de rots der rotsen komt Voor wie de leeuw zijn broeder noemt En broeder van het hemelse gevogelte En van de winden en het water en de dood En van de dood de allerzoetste broeder is
[pagina 67]
Alsof de geest iets van een kreeft heeft Valt het moment in het moment terug Wortelt de tijd in de klok ook de dood Komt te langzaam het lichaam in en uit En verwordt En verwondt de overlevende Met van verdriet het traagvloeiend vocht Alsof de geest iets heeft van een kreeft
[pagina 68]
Schaduw onder schaduwen melkwit dek En geen licht dat ons te stade komt nu Het licht dit langzaam lichte lichaam Met mondjesmaat verlaat in hoe zij Met haar maanmond een glimlach maalt En ons haar blik toenevelt Hoe Luidt de ochtend van de laatste dag
[pagina 69]
Tenger en van leden teder sterft zij In de engte van haar cel een mystica Haar lichaam naar de zestig toe want Toestand die de geest verweest en Lymfen in het latente leed verherfst Gioconda soms hoe ondergronds zij ons Met de toekomst van haar lach verrast
[pagina 70]
En hoe dit stromen tijd vereist Hoe Veelheid tijd en bijaldien een tweede Opdat het eerste zich verplaatsen kan Een derde dan opdat het tweede kan en zo Totintoneindige O eenmaal maar genezen Van deze tijd en van de tijden de genese Alsnog hypothese en verwoest verweesd zijn
[pagina 71]
Eenhoorns Leeuwen Arabische schrijvers en Moren o onoverbrugbare kloof tussen bodem En toren want teken van loutere afstand Wat waarheid wil verwart verwarring Met sterven in de witte webben overwintering Of het wild verstijven van het vlokkristal In de smeltkroes van vaarwelwillende handen
[pagina 72]
Hoorn des overvloeds en overvloed van Hoornige materie maar tot het einde toe Nooit te weten hoe het predikaat der Predikaten de redenering kroont Dood Als voorbeeld en laatste complement En naar de dood toe van een lichaam Hypothese van het volslagen taalverval
[pagina 73]
Elk schepsel van de wereld is een boek Is een geschrift Is een teken om wat Voor teken zou het gaan Verstening Van hoofd naar hart en ergens de enge Terugweg van het hart naar het hoofd Wie niet gelooft moet bedachtzaam De plooien uit zijn lichaam looien
[pagina 74]
Met rug en schouder opgerold in geweld Van ingewanden hij wentelt soms in ons De areopagiet hij het dingscherp denken Daar god in stuiptrekt en daarna sterft De dode door en door gedode roofvogel De angstsneeuw in de heuvelspleet Bevrijder en bevrijde hij die weet
[pagina 75]
Van het einde van de wereld te beginnen Bij onze sterfelijke omhulsels vertellen De tekens de zesentwintig van het alfabet Het gesproken woord in het geschrevene Versterft zijn ringen door de steen getekend Waterspraak en wederwoord en aan De hand die schrijft verdorring dood
[pagina 76]
Die van zijn lichaam een tong maakt Hij wint met de dag aan meerspraak Zijn spraakgebied bedding en bolwerk Daarin hij laat de goden goddeloos sudderen In hun waarheid met de smaken van de dood En leeft Herleeft wat hij beleeft te leven Van de eik heeft hij de stam en de gestalte
[pagina 77]
Woorden in preambulen zoals De wereld Wordt oud Worden gangbare formulen Uit tule en teder weefsel in de hersenen Gedreven en als taalbezinksel neergezet Onwetend over het heden wordt toekomst Weerkaatsing van verleden en erg onhelder Wordt etter uit de hoge ether zelf verwekker
[pagina 78]
In hoe de tijd zo holograaf is Zodat het heilig zijn een sein drie Dimensioneel wordt Ons bestormt Een stotteren eerst en dan voldragen Van spreekgebaar een bidden wordt want Van de wortel uit de God verwoordt In duistere nissen ons genadewoord
[pagina 79]
Om degene daarbuiten een aanduiding Van de geheimen onzer eenzaamheid Te geven zoals de evennaaste haastig Zich op zijn eigen evenaar beweegt en Afweegt wie met hem communiceert De steen in de kern versteend en geen Bericht ontcijferbaar want grensontwricht
[pagina 80]
Sneeuw is een voortreffelijk perkament Soms laten de lichamen van de onzen Hun sporen na Hun leesbaar schrift Soms is het slechts slecht afgekrabd Een palimpsest omtrent het hierennugeren In de zwijgende stem van de goden Liggen uitgehijgd de onzen uitgehuild
[pagina 81]
De waarheid die van nergens is want Overal in de noteschelp van woorden Het soortgelijk gewicht ervan hoe weinig Gewicht ervan soortgelijk de soortgenoot Voor de val behoedt Het grote beest Dat uit de zee komt uit de zee Geen verdrijft het zoals het drijft naar ons
[pagina 82]
Waarin gesproken wordt over het verbreken Van het vijfde zegel Waar zij die zijn Om het woord van God gedood onder altaren Van gerechtigheid verschijnen eisen Elk Een wit gewaad verkrijgt en wordt gezegd Nog een wijl te wachten wijl het wachten Zijn duurzaamheid van ster tot ster bereikt
[pagina 83]
Dat zal de tijd van het eind en het eind Van de tijden zijn Het woord dat is gezegd In zijn zegbaarheid van sprekend teken Waarin de taalvorm vervormd een spiegel Voorhoudt en ons daarom weerspiegelt Zonder dat wij zien tenzij weerkaatsing Van opperste verdwazing letter laatste
[pagina 84]
Er is sprake van een schaamteloze steen Die over de vlakte rolt Van hese krekels Die vanaf de aarde zullen zingen en van Eerbiedwaardige vijgen Niemand In het land der anathema's lacht Of hij komt met zijn welsprekendste sprong Over de hinderpaal van de gespleten tong
[pagina 85]
Waarin het zo prettig is te schrijven Als de pen zacht is de avond zacht is En nachtbereid de tafels kaarsverlicht Het schrift van taal vervuld is en de hand Van volschrift geleegd is uitgeschreven En verschaduwd uit de verte ver trekkende Omschrijving zo prettig als zacht de pen is
[pagina 86]
Inderdaad verhalen deze beelden ons Van een gebied dat je op de rugkant Van een blauwe gans bereikt Tussen Duif en buizerd kent de wolkenstoet Zijn kreeftegang en sterft de wind In de trage trechters van de winde Woord dat op het blad de dood bereikt
[pagina 87]
Stijgen naar de oppervlakte van lippen Van lippen zwijgende stijgen de woorden En ze beeft als een vogeltje in de winter Dat beeft als ze vogeltje is Winter Die huilt in zijn vlokken in zijn winden Die huilen uit de sneeuw van de hemel Waaruit zij zich losmaakt en vrouw wordt
[pagina 88]
In een man mens kunnen worden als sneeuw In een wolk schoon in de schoot van een vrouw Heeft gewoond hij een heer die hier woont Uit de uit rots gehouwen blauwsteen Uit het gewonde hart van onze wereld Tot wij met zwijgende lippen bidden In het dode geschrift van dit gedicht
[pagina 89]
Is dageraad wel een woord om te verven denk je Is dageraad eerste letter van een miniatuur Een morgennimbus bij wijze van spreken alsof De inkt nog niet is opgedroogd de verf nog kleurt Uit de hand die met vaste hand lijnomtrekken tekent Zolang niets uit de hand loopt als hij tekent Ten teken van het teken dat hem tekent
[pagina 90]
Tekst waarvan betekenis verder reikt verder Dan de letters Hypothese soms Alsnog geen dood Hoezeer sterfherfst der heerlijkheid beheerst En ziekte de verziekte bladnerf zoekt Misschien ontstaat het dode lichaam later In vooralsnog een ongenoemd heelal Valt tekst en letter in dat smeltpunt samen
[pagina 91]
Zodanig is van menselijke talen de magie Dat gelijke klank het gelijke ding niet dekt Sterven is zo'n woord waar van weeromstuit Geboren wordt wat sterft behalve het verdriet Dat zwaarder wordt naarmate sterven nadert Vader voor de zoon Vriend voor de verwante Die al die eeuwen in het verwante woont
[pagina 92]
Maar uit het beeld zoniet het lichaam Dan toch de gedachte aan het lichaam Teken van een teken althans herbeleefd Gedeelten waarin te leven herbegint Zoals de klank aan betekenissen wint Naarmate adem de mondspleet nadert Uitgang naar taalbetekenissen vindt
[pagina 93]
Men zegt ook dingen door te zwijgen Door dingen te verzwijgen die geen mond Gezegd krijgt in het krijt van de ochtend Te staan om de avond in te halen Zons Ondergang in silhouetten van zee en In zilver van stilte een mantel op de schouders En een lichaam dat zijn lichaam verlaat
[pagina 94]
In de volmaaktheid van het woord dat zich Aan zichzelf uitdrukt het woord vindt Zichzelf terug zoals het teruggevonden woord Teruggevonden wordt in het gedicht Licht Dat op stelten staat en naar de grond Verwijst nadat de lucht het licht verwezen Verwijst naar het inwendige van het gedicht
[pagina 95]
Komt in de bruidscatacombe het zonderlinge Ons overrompelen De wolken en het walken Van de verten op de ingevulde lijn Van huis naar horizont met daarna Op de mispeltak het bezingen mild Van sterfvogels in hun mengsels van gezongen Traag verzonken posturbane legenden
[pagina 96]
Passages citaten onvoltooide zinnen Verminkte rest van boeken naar ons Voltooid maar onvoleind neigt de einder Na het dageind in hoe de strandlijn Donkerte ons toeseint De pijn in de stem De nacht een katafalk van zwijgen En zwaar de zwarte windsels van de wind
[pagina 97]
Regels over de niet te vermijden onrust Waarin ademhaling bezwarende bespeurd En reuken van verrotting in de woorden Van het lichaam dat zijn naam belichaamt Uit diepe nacht in de diepte overgaat En ternauwernood nog talen baart In benige burijnen van Holbein is
[pagina 98]
Wat hier binnen schijnt wordt u voorzegd Door de vergulde deur Door de leegte Zoals de lucht door licht doorstroomd In dat licht verstroomt Zijn mond stijgt op Naar de hemel Hij valt geveld valt hij Onder de regen van terugkerende woorden Als onder het scherp van een bernardijns mes
[pagina 99]
Bladen van het fijnste vellum Koning Der perkamenten puimsteengepolijste Want krijtverzachte in enigmate Hecht verbonden Wat tussen ogen staat Bestaat zelfstandig zijn bestaan in aquarelle Verijling van lijnen Betoog dat leven wordt Op bladen van het allerfijnste vellum
[pagina 100]
Schrijvend de geschriften van wie zwijgen Zwijgen in dit scriptorium de schrijvers Een wolk van kalligrafen zet zich neer En wijdt gewijd zich aan het overschrijven Niet het schrijven zelf maar het geschrift Van zij die schrijven want nu zwijgend Zich aan der eeuwen zwijgplicht wijden
[pagina 101]
Een boek is een broos schepsel Het lijdt Onder de tand des tijds Knaagdieren ducht het Van storm en ontij de onbekwame handen Als bij dezen de stilte wit en ongewild Een labyrint wordt een hemelruim heelal Dan hangt in het centrum van het web Het woord van het begin het tetragram
[pagina 102]
Volgehouden lettergreep Allegorie van tijd Zonder onderscheid van tijd en al die tijd Recitant van dit graduaal der eeuwigheid Vergrijsde reiger die van zijn vleugels De hand legt op dit land en uit de stiften Van zijn stelten tellurisch lijnen tekent Zo van zilver en op duurzaamheid berekend
[pagina 103]
Beeld blijvende in alabaster uitgebeeld Retabel van tekens en tekenen vertekend Tot teksten op papieren panelen ten dele Opgetekend de bestemming binnen boom En bast van de klimmende sappen Liturgie Van het beschreven blad in het luchtledig Gewelf van gebed een bidden om betekenis
[pagina 104]
De vreze Gods is het begin van de wijsheid En de wijste der wijzen in de wind van de Tijd wint tijd want is hij die het goede zegt In de weiden der engelen en in de engten Tussen eilanden en laaglandse continenten Gebed in halssnoeren van woorden In noordelijke woordwaarden uitgezet
[pagina 105]
De kracht van de zon neemt het zuiverste En tederste in de wortel van de boom op En laat dat opstijgen naar de twijgen Waar het openbloeit Zo vloeit over Het woord het woord in de ziel over Wordt wereld weelderig de wereld van Het nooit eerdere het ongeboren woord
[pagina 106]
Wij die leven voor de boeken zoete zending In deze wereld beheerst door chaos en verval De dauw van metaforen werpt de hoge toren Van de kilte in ons omver zo dat polders Symbolen worden voor de grassen en het koren Dat in ons groeit en voor dat groeien zelf Van het nooit voor ons gehoorde woord
[pagina 107]
Prachtig is de taal van edelstenen Beril Weerkaatst de wijsheid en de juiste leer Saffier hoop en bespiegeling op aarde hier En hier op aarde de chrysopraas en hyacint De vooralsnog ongeschonden blik Het kind Dat in de woordweg van het vers zijn weg Hervindt De haren en het hart in de wind
[pagina 108]
Wie zal ons vleugels geven als die van de duif Zodat wij over alle koninkrijken van de aarde Vliegen en binnengaan in de zuidelijke hemel En wie daarna zal ons geleiden naar de Stad De Stad van de grote Koning die ons ziet Wie dit schrijft schrijft strofisch het verblijf Hij schrijft zijn versverblijf voor deze Vesting

Villers-la-Ville

[Villers-la-Ville]

Over het gehele werk

auteurs

landen

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs