De Afscheiding van 1834. Deel 9. Provincie Gelderland

[p. 429]

Bijlage II
Statistiek aangaande het aantal zielen van de behandelde gemeenten over het tijdvak 1849-1892

Slechts de aantallen zielen van de gemeenten behorende tot het kerkverband van de Afgescheidenen (uiteraard onder de precieze benamingen voor de tijdvakken 1834-1869, 1869-1892) zijn bewaard gebleven. Aangaande de Kruisgemeenten is nagenoeg geen statistisch materiaal voorhanden.¹

De gegevens van de kolom ‘1849’ zijn ontleend aan De Kok, Nederland op de breuklijn 409-428. Zij doen ons het aantal ‘Gereformeerden’ in een burgerlijke gemeente kennen volgens de volkstelling 1849. De overige vinden we in het tijdschrift De Stem van 13 augustus 1851 en in de Jaarboekjes (van de Chr. Afgesch.e Gereformeerde kerk etc.) sedert 1856.

Voor het jaar 1892 geeft de desbetreffende kolom geen inzicht in de structuur van het geheel der classes; door de Doleantie van 1886 zijn er dan naast de oudere, vele nieuwe - niet-vermelde - gemeenten ontstaan.

v = vacant (deze toevoeging vinden we in 1851 nog niet)

- = geen opgave (inzake een bestaande gemeente)

1 Is achter de naam van een gemeente een K geplaatst, dan betekent dit dat zij zich in 1869 met een Kruisgemeente ter plaatse verenigt, althans in één kerkverband leeft. Het verschil tussen het zielental in 1869 en in 1870 geeft in zulk een geval ongeveer de omvang van de Kruisgemeente in 1869. Men zie ook C.M. Kwantes, Jaarboekje van de Gereformeerde Kerk onder het Kruis... voor het jaar 1869, Utrecht 1984.

[p. 430-431]

Classis Arnhem^2	1849	1851	1856	1857	1858
Arnhem K	119	-	130	130	-
Beekbergen	±110^3	-	132	132	150
Lun teren^4	29^5
Ommeren	54^6	-	61V	61V	61V
Putten^7	42^8	-	95	95	95
Tiel	17		73	73	90v
(Veenendaal)^9		-	34v	34v	34v
Velp	±70^10	-	80v	80v	80v
Culemborg	8
Tricht^11	1^12
Classis Varsseveld
Aalten	264^13	-	335		335
Barchem	0
Doesburg	2
Doetinchem^14	8
Geesteren c.a.	68^15	-	85v	85v	93v
Varsseveld	313^17		345	345	345
Winterswijk	53	-	80v	80v	80v
Zutphen K	35	-	54	141	165..
Classis Hattem
Apeldoorn K	±290^18	-	-	-V	333
Elburg	61	-	-	-	72
Hattem	239^19	-	563	563	563
Heerde	491^20	-	600	600v	600
Twello (Teuge)	21^22	70	106	106v	106
Wapenveld K	-^23
Wezep	362^24			-	-

Classis Arnhem^2	1859	1860	1861	1863	1865	1867
Arnhem K	-	163v	168	168	180	225
Beekbergen	150	150	158	158	158	158
Lunteren^4				60v	60v	60v
Ommeren	61	61	60		60v
Putten^7	95v	95	152	152	220v	220
Tiel	90	136	136	136	152	148
(Veenendaal)^9	34v	34v	45v	45v	62v	62v
Velp	80v	136v	130v	130	163	163
Culemborg
Tricht^11
Classis Varsseveld
Aalten	335	335	335	412	412	412
Barchem
Doesburg	73	73	73	73	73v	73v
Doetinchem^14		-V	-V	-v	50	50
Geesteren c.a.	93v	93v	93v	93v	160V^16	160
Varsseveld	345	345	345	345	345	345
Winterswijk	80v	80v	80v	80v	80v	80v
Zutphen K	183	198	198v	198	237	237
Classis Hattem
Apeldoorn K	333	345	345	351	351 v^16	351
Elburg	72	72	72	-	-	-
Hattem	563	563v	487	487v	581	581
Heerde	600	650	650	650^21	295v	295v
Twello (Teuge)	106	106	106v	106v	106v	106v
Wapenveld K				220	290	290
Wezep	-	-V	335	335	335	335

Classis Arnhem^2	1868	1869	1870	1871	1874	1892
Arnhem K	254	270	402	102	427	650
Beekbergen	158v	158	158	158	158	130v
Lunteren^4	-	-V	-V	-V	80v	80v
Ommeren	60v	60v	30v	30v	30v
Putten^7	220	220	220v	220	220	180
Tiel	148	148	130v	130v	131v	160
(Veenendaal)^9	62v	62v	62v	62v	62	55v
Velp	163v	163	163	163	163	180
Culemborg	-v	-V	-V	-v	-V	70v
Tricht^11			80v
Classis Varsseveld
Aalten	412	412	412	412	412	550
Barchem			-	-	-	51
Doesburg	73v	73v	73v	73v	73v	95
Doetinchem^14	50	50
Geesteren c.a.	160v	160v	160v	160v	160v	255
Varsseveld	345	345	345	345	345	750
Winterswijk	80	80	80	80	80	133
Zutphen K	237	270	469	469	469	500
Classis Hattem
Apeldoorn K	351	351	526	526	630	800
Elburg	-	-	46	46	46v	150
Hattem	581v	581v	563	563	563	700
Heerde	295v	352	352	352	402	524
Twello (Teuge)	106v	106v	93v	93v	93v	97v
Wapenveld K	290	290	325	325	325	340
Wezep	400	100	400	400	400v	532

2 Tot de classis Arnhem behoorde ook de op het grondgebied van de provincie Utrecht liggende gemeente Renswoude; zij is beschreven in VIERDE DEEL hoofdstuk 9.

3 Slechts vermeld: ‘Apeldoorn 403’. Waarschijnlijk: Beekbergen circa 110 en Apeldoorn met omgeving circa 290.

4 Instituering als Kruisgemeente 1862; aangesloten bij het verband van Christelijke Afgescheiden kerken 1867.

5 (Burgerlijke) gemeente Ede (omvattende onder meer Gelders Veenendaal).

6 Gemeente Lienden: 54 Gereformeerden.

7 Met ingang van 1867 bij classis Amersfoort.

8 Gemeente Putten O Gereformeerden, Ermelo 42.

9 Deze gemeente behoorde kerkelijk tot de provincie Utrecht. Men zie voor haar: VIERDE DEEL, hoofdstuk 10 en register.

10 Gemeente Rheden. De Kok, Nederland op de breuklijn 424. Rheden 100; Van der Aa (1848) 578: 70.

11 De Kruisgemeente te Tricht onttrok zich (met die te Enkhuizen en te Lisse) reeds eind 1869 aan het verenigd kerkverband van de Christelijke Afgescheidenen en de Kruisgezinden.

12 Gemeente Buurmalsen (de dorpen Buurmalsen en Tricht) in totaal 1 Afgescheidene. We merken op dat in 1849 (volgens De Kok, a.w.) in de aangrenzende gemeente Beesd (Acqoy, Beesd, Marienweerd, Rhenoy) 33 Afgescheidenen woonden; de meesten zullen wel hebben behoord tot de C.A.G.K te Leerdam-Asperen. Geldermalsen 2; Waardenburg-Neerijnen 4; Est-Opijnen 0.

13 Gemeente Aalten: Aalten c.a. en Bredevoort.

14 Zelhem: 21. In 1859 wordt de C.A.G.K. te Doetinchem geïnstitueerd; een deel der leden woonde te Zelhem.

15 Gemeente Borculo (Borculo, Geesteren c.a., Gelselaar): 64 Gereformeerden; Lochem 4.

17 Gemeente Wisch (Terborg, Silvolde, Varsseveld etc.) 162 Gereformeerden; Gendringen 67, Dinxperloo 84.

18 Vergelijk noot 3.

19 Vóór 1855 telde de Afgescheiden gemeente te Hattem óók leden wonende te Oldebroek (Hattemerbroek, Wezep).

20 Gemeente Heerde 420 Gereformeerden, gemeente Epe 71. In 1861 Wapenveld zelfstandig.

22 Gemeente Voorst..

23 Gemeente Heerde.

24 Gemeente Oldebroek; vergelijk noot 19.

2 Tot de classis Arnhem behoorde ook de op het grondgebied van de provincie Utrecht liggende gemeente Renswoude; zij is beschreven in VIERDE DEEL hoofdstuk 9.

4 Instituering als Kruisgemeente 1862; aangesloten bij het verband van Christelijke Afgescheiden kerken 1867.

7 Met ingang van 1867 bij classis Amersfoort.

9 Deze gemeente behoorde kerkelijk tot de provincie Utrecht. Men zie voor haar: VIERDE DEEL, hoofdstuk 10 en register.

11 De Kruisgemeente te Tricht onttrok zich (met die te Enkhuizen en te Lisse) reeds eind 1869 aan het verenigd kerkverband van de Christelijke Afgescheidenen en de Kruisgezinden.

14 Zelhem: 21. In 1859 wordt de C.A.G.K. te Doetinchem geïnstitueerd; een deel der leden woonde te Zelhem.

16 De opgaven vóór 1865 hebben betrekking op het aantal leden te Geesteren, daarna op dat te Geesteren en Gelselaar. De opgaven over de jaren 1865 tot 1894 kunnen niet nauwkeurig zijn; bijv.: in 1871 emigreerden meer dan 30 leden.

16 De opgaven vóór 1865 hebben betrekking op het aantal leden te Geesteren, daarna op dat te Geesteren en Gelselaar. De opgaven over de jaren 1865 tot 1894 kunnen niet nauwkeurig zijn; bijv.: in 1871 emigreerden meer dan 30 leden.

21 Wellicht te hoog opgegeven. De afsplitsing van Wapenveld in 1861 komt onzes inziens onvoldoende tot uiting in het aantal 650.

2 Tot de classis Arnhem behoorde ook de op het grondgebied van de provincie Utrecht liggende gemeente Renswoude; zij is beschreven in VIERDE DEEL hoofdstuk 9.

4 Instituering als Kruisgemeente 1862; aangesloten bij het verband van Christelijke Afgescheiden kerken 1867.

7 Met ingang van 1867 bij classis Amersfoort.

9 Deze gemeente behoorde kerkelijk tot de provincie Utrecht. Men zie voor haar: VIERDE DEEL, hoofdstuk 10 en register.

11 De Kruisgemeente te Tricht onttrok zich (met die te Enkhuizen en te Lisse) reeds eind 1869 aan het verenigd kerkverband van de Christelijke Afgescheidenen en de Kruisgezinden.

14 Zelhem: 21. In 1859 wordt de C.A.G.K. te Doetinchem geïnstitueerd; een deel der leden woonde te Zelhem.