Schatkamer der Nederlandsse oudheden. Of woordenboek, behelsende Nederlands steden en dorpen, kasteelen, sloten en heeren huysen, oude volkeren, rievieren, vermaarde luyden in staat en oorlogh, oudheden, gewoontens en lands wysen

[Wiltaburg]

WILTABURG; dat doorluchtigh kasteel van Pepinus, een verdichte sterkte der Wilten. Kluverius, Rhynmond. II D. 40 bl. ontrent Uitrecht; verdicht segh ik, terwyl het geheele praatje van de Wilten is verdicht. Alting. Notit. II Part. 2O5 pag.

Maar op de ruïnen van dit Wiltenburg sou Uitrecht syn gesticht geweest, en Wiltenburg sou (boven, 360 bl.) eerst Antonia geheeten hebben. Beka in Prooemio, 3 pag. Goudhoeve, 2 Divisie, 23 bl. en het sou, als allernaast aan de Friesse paalen leggende, ontrent A. 300, van koning Radbod syn vermeesterd. Scotanus, Fries. G. 2 B. 55 bl. ja, door den keiser Valentiniaan, of liever door de Abotriten (Frankische bondgenooten quansuis; van welke Junius, Batav. 9 cap. 159 pag.) syn geraseerd. Buchelius, over Heda, 4 pag. Junius, weder, Batav. 11 cap. 224 pag. en Francis. Ridderus, in syn Historischen Hollander, 25 bl.

Voegh hier noch al meer aan. De Wilten of Sclaven waaren ruige saters, geheel onbekende (sekerlyk aan my) krygers; welke, uit Engeland verdreven, op den Hollandssen bodem, ontrent Flaardingen souden syn aangekoomen. Seer net aangeteekend! geloof je Junius niet? Batav. 2 cap. 34 pag. en 11 cap. 223 pag. en 17 cap. 500 pag.

Wegh met die vodden, sonder regel!
Aandachte leeser, steek uw segel
Aen 't waare van uw Vaderland!
Soo schuist men lompen aan een kant!

Maar ondertussen is het een onbesprooken seekerheid, dat, op deese landstreek, S.O. van Uitrecht, de Roomsse besettelingen, of een burg, of een legerstede (castra) ten minsten hebben gehad. Hier aan is niet meer te twyfelen. Maar wie dan de getuigen? de keiserlyke Geldmunten en het gebrooken aardwerk, dagelyks door het omploegen hier ondekt. Sout ge daar ook aan konnen twyfelen? Junius heeft het opgraven van gemelde saaken bygewoond. Batav. 11 cap. 224 bl.)

[p. 393]

Siet ook Buchelius, in Hedae 1 cap. 7 pag. Doch dit volgende is van my selven ondervonden.

A. 1709, den 18 August. ben ik te Vechten gekoomen, op die wyse als ik boven verhaalde, 297 bl. Het is een gering gehucht, ontrent de Krommen Rhyn. Van de herberg voeteerde ik recht uit, tot by schoone soomer terwe. Daar ging ik, of liever, ik wierd van een boer geleid, langs een smal toepaatje, tot op een omgeploegde bouwakker, voerende de naam van Wiltenburg.

Voorts sag ik 'er eenige menssen, al kruissende, op deesen akker, soeken naar silvere en kopere munten van Roomsse keiseren, brokkelingen van roode kannetjes, tegelen, oud glas, ringen, en andere snuisteryen; als toen noch op Jan Vos denkende en syn zedekundigen Aran:

Die naar de goudmyn steekt, moet sich den arbeid troosten!
Die naar de perel duikt in 't parelryke oosten,
Ontsiet sich geen gevaar; en souden deese lien
Het branden van de son, om sulk een schat, ontsien?

een schat! oude, vermolmde, kenneloose potscherven van het oude Romen! ja self verstond ik van deese menssen, dat noch onlangs geheele wagens met deese brokkelingen waaren weghgevoerd; of om van dit hooge bouwland een suivere grond te maaken, of (het geen ik liever geloof) om de Roomsse aloudheden te huis en op syn gemak daar uit te pluisen.

Ondertussen echter merkte ik aan,

1. Dat dit akkerveld wel meest in het midden en eenigsins naar achteren met oude potscherven was besaaid. Een bewys, dat mogelyk, de Roomsse burg hier is allernaast geweest.

2. Dat de kopere Penningen meerendeels soo vry wat syn uitgevreeten; het geen misschien noch dagelyks sal slimmer worden, door het sterk mesten van deese grand. Want van gelyken syn ook die van het Huis te Britten door de scherpte van het zeewater aangetast.