Schatkamer der Nederlandsse oudheden. Of woordenboek, behelsende Nederlands steden en dorpen, kasteelen, sloten en heeren huysen, oude volkeren, rievieren, vermaarde luyden in staat en oorlogh, oudheden, gewoontens en lands wysen

[Rossum]

ROSSUM; een vervallen slot, in de Bommelerwaart, bykans tegen over de Schans van S. Andries, oostwaarts.

Ik heb het, onder de Gesichten; in het jaar, 1616, door F. de Wit, in het licht gegeven, en gy sult haar gelegenheid vinden in Visschers Holland, onlangs naukeurig uitgevoerd en met het Noorden om hoogh geset.

Marten van Rossum; welken ik eenigsins heb beschreven; boven, 223 bl. maar hier sal een weinigh van syn daaden gesprooken worden, nevens de voornaamste steden, die hy met het swaard heeft aangetast.

I. Amisfoort; welke stad, sonder slagh of stoot sich aan hem overgevende, hy met syn Geldersse, tegens syn gegeven woord, leelyk drukte, geld afperste en mishandelde, A. 1542.

[p. 299]

Boven, 16 bl. behalven Theod. Verhoeven, in Descript. Amisfurti, 84 pag. Goudhoeve, 613 bl. Guicciardin. Belg. in Ultraject. 3 Part. 207 pag. Meurs, uit den selven, 2 D. 875 bl. Van Royen, over Verstege, 157 bl. en volgend Puntdichtje:

Amisfoort wat een kamp vol stieren,
Keiser noch koning kon haar rejieren;
Maar toen Marten van Rossum quam,
Die maakte van ieder stier een lam.

II. De voorsteden van Antwerpen; na dat hy A. 1542, de Prins van Oranje te rug had gedreven, door verraad, de stad meende te vermeesteren. Goudhoeve, 612 bl.

III. Loeven; uit de naam des konings van Vrankryk, buitensporigheden eissende en, in de omliggende dorpen, rovende en brandende. Goudhoeve, ook 612 bl.

IV. s'Gravenhage; A. 1528, deerlyk by nacht van hem uitgeplonderd en bedorven. Van der Does, in syn 's Gravenhave; boven aangetogen, 122 bl. Meurs, 2 D. 776 bl. sich meerendeels van Guicciardin bedienende, te weeten, 3 Part. 136 pag. Slichtenhorst, Gelders. G. 11 B. 399 bl.

V. s'Hertogenbosch; doch, die hy, A. 1543, wel opeischte maar weder verliet, sonder, met syn leger, iets te verrichten. Oudenhove, Beschryv. van den Bosch, 135 bl.

VI. Parys; die hy verschrikte, A. 1552, met de gebuirige steden en sloten in koolen te leggen. Slichtenhorst weder, 13 B. 484 bl.

Doch eindelyk is deese Marten van de pest aangegrepen, en uit het veld gebracht synde, is hy, A. 1556, ontrent het feest van Pinxsteren, te Antwerpen overleden. Goudhoeven, 619 bl.

Vorders, is hy begraven in het kerksken van syn heerlykheid Rossum; boven gemeld. Slichtenborst, 13 B. 488 bl.

Van syn huys binnen Arhnem, is gesprooken, boven, 21 bl. Hy was de vyanden vreeslyk, de syne goedertieren. In het vechten soo moedigh en geweldigh, dat hem de knevels overend reesen, onder het aanvallen. Voegt hier noch nevens;

Dat syn lichaam, met de kist, naderhand is opgegraven, en, volgens bevel van kardinaal Andries van Oostenryk, naar den Bosch, als een bewaarens-waardigh puikjuweel overgebracht.

[p. 300]

Dat hy alleenlyk een stomgebooren dochter, geheeten Anna, achter liet; welke naderhand, soo men segt, buiten Uitrecht, wegens seeker rechtgeschil, sich ontroerende en uitberstende, van haar stomheid is verlost. Deselve Slichtenhorst. 13 B, 488 bl.