Schatkamer der Nederlandsse oudheden. Of woordenboek, behelsende Nederlands steden en dorpen, kasteelen, sloten en heeren huysen, oude volkeren, rievieren, vermaarde luyden in staat en oorlogh, oudheden, gewoontens en lands wysen

['t Huys te Kleef]

't HUYS te KLEEF, gelegen in Kennemerland, buiten Haarlem, ter rechter syde van een wegh, de Kleverlaan geheeten, gaande naar Bloemendaal.

A. 1696, den 10 August. synde op Hoogewoerd (waar af boven 142 bl.) ging ik eens dit slot beschouwen, in deese brokken slechts bestaande:

I. Een stuk van een hooge tooren; in welke noch is te sien de trappen, wel beneden afgebrooken, doch boven noch in 'er geheel en u over het hoofd hangende.

II. Een driekante brok muirs; siende de eene syde naar den wegh en de andere naar Bloemendaal.

III. Eindlyk twee scharpe en smalle brokkelingen, tussen de twee groote ruiinen nu noch overeind staande.

A. 1573, was het noch in haar geheel; als wanneer Don Frederico, nevens de gr. van Bossu, in het belegh van Haarlem sich op het selve onthielden. Ampzing, Haarlem, 181 bl. doch het is ook, in die tyd, van de woedende Spanjaarden omvergeworpen. Deselve Ampzing, 90 bl.

De stichter was Willem Kuser, de hofmeester van Margriete van Kleef, weduwe van hertogh Albrecht van Beyere, de 26ste gr. van Holland; van welken boven, 10 bl.

Ik seg, Willem Kuser; en wel ontrent A. 1392: ten waare gy de stichting vroeger woud hebben, naamlyk van Alyt van Kleef, de huysvrouw, van Didrik de VII, de 14 gr. van Holland, van welken ook, 61 bl.

[p. 176]

Maar naderhand behoorde dit slot aan het Stamhuys van de Brederoden. Ampzing, weder, 90 bl. en Van Royen, 192 bl.

Immers getuygd sulks het nevensstaande verlaaten Huysje, getimmerd door den Hr. Wolfaart, de laatste der Brederoden; in welke alle de overgeblevene vensterglasen noch syn geteekend met het jaar, 1626; gelyk ik aanmerkte, den 28 Mey van 't gemelde jaar 1706.

Eindlyk is dit heden (naar men my bericht) een eigendom van den graaf van der Lip (even als de tol aan de Knip, op de Kleverlaan, by Bloemendaal) doch het behoort aan de Rekenkamer van de Generaliteit.

Van dit Huys melden ook Schook, Belg. Faederat. 13 lib. 4 cap. Goudhoeve, 80 bl. Saanl. Arkad. 89 bl.

Maar de minnaar der eedle Dichtkunde hoor bovengemelde P. Vlaming, in syn Hogewoerd (2 B. 59 bl.) op deese wys het Huys beschryven:

Het Huis ter Kleef, dat vlak voor ons gesicht
Gelegen is, nood my om aan te schouwen
Het ovrige van syn aloud gesticht,
Zyn breeden muir, als uit een rots gehouwen,
Van Alvaas zoon wel eer ten val gebracht;
Toen Haarlem moest des Spanjaarts wrok bezuuren,
Deed ook de brand, en 's buskruids felle kracht,
Verandren in een puinhoop deeze muiren,
Dus tast de Dood alleen geen menschen aan
Maar sloten zelf, en sterk bewalde steden,
Daar Troje stond, groeit gras en weelig graan,
En word het land met ploegen doorgesneeden.
Dit, dat een hof der Riddren is geweest,
Daar zang en spel klonk door de ruime zaalen,
Daar Brederoo, zoo rond, zo bly van geest,
Den adel van ons Holland plagt t'onthalen,
Is nu niet meer, dan een verwarde klomp
Van aarde, puin en afgevalle steenen,
Vertoonende in die akelige romp,
Geen teeken zelf van 't geen het was voorlennen.

Maar wat nu de afbeeldinge aangaat, syn wy ergens, hier synwe volkoomen beslaagen. Ik heb een oude, sonder jaartal; een ander van A. 1616, door F. de W. uitgegeven; een ander van A. 1628, door Vanden Velde; een ander van C.J.

[p. 177]

Visscher; een ander van J. Goeree; behalven de Teekeningen van Rochman, &c. soo dat ik van de 7 Gesichten ten minsten eene u sal moeten mededeelen.