Dagboekfragmenten 1940-1945

Ingenieur, 29 jaar - Den Haag
16 Maart 1945

- De dag bracht nog een eigenaardige sensatie mee. Toen Drielsma en ik 's avonds naar Verdonk wilden gaan om een potje echte thee in mijn l.w.d.^* te zetten en even bij den fabrieksbaas Carels aanliepen, vertelde deze dat alle mensen die avond bij één van de schippers, die voor de V.B.N.A.^† aan onze kade liggen te lossen 10 kg. aardappelen hadden gekregen. Wilden wij ook hebben, dan behoefden we maar een zakje te gaan halen. Het bezwarende ervan was, dat de V.B.N.A. juist 2000 kg aardappelen aan de fabriek geeft om gappen en transacties tegen te gaan. Dit werd al gauw door de arbeiders ontdoken, daarna door den adjunct-directeur en de hoofdopzichters, die gingen ruilen, door ir. Raatman en de fabrieksbaas, door de bewakers, door de politieagenten-cokesbewakers, door de controleurs der V.B.N.A. die toezicht moeten houden en zo stonden wij als eerlijke, maar misschien domme buitenbeentjes in een verleiding, waarvoor we zwichtten en we kregen een ruime portie. Weliswaar ontdekten we den heer Dinkelman en werden we gesignaleerd en geassisteerd door de terreinbewaker zodat we met een schuldig geweten een uurtje later zaten te praten met Verdonk, den man die alles bedisseld had en met zulke goede bedoelingen op touw had gezet,..... We biechtten tenslotte bij dezen fabrieksvader, die in zijn [hart], geloof ik, spijt gevoelde voor onze houding en om de onmogelijkheid om zelf ook die 10 kg piepers te gaan bemachtigen. Maar deze opmerking was juist: de aardappels komen uit het ruim van de V.B.N.A. en dus is de

* Luchtwachtdienst

† Vereniging tot Behartiging van de Nederlandse Aardappelhandel

[p. 554]

gevende schipper een dief en wij diefjesmaat. Dat gaf wroeging, 's avonds in bed en 's morgens weer. Gentlemen's agreement verbroken en vrijheid voor hen die verloren, dat waren de steken in ons geweten. Natuurlijk is dat alles in deze tijd niet zo erg, bij hongersnood mag je waarachtig wel wat door de vingers zien, maar nu juist niet bij jezelf. Ik bedacht me 's morgens, dat ik er aangaande de voedselpositie toch eigenlijk goed voorstond en i.p.v. zuinigheid te moeten betrachten, zoals iedereen, royaal wilde zijn. Toen kwam Drielsma met de mededeling dat hij de aardappels terug ging brengen en een uur later belde ik Verdonk met dezelfde boodschap op en zo zal het gebeuren om weer vrij man te worden.