Dorus of het wonderkind

[p. VII]

Voorbericht.

Geestvruchten van dien aard, als dit werkje bevat, worden zeldzaam in levendige en bloeijende vernuftstuinen geteeld; zij zijn eene soort van exoterische gewassen, die verre buiten het gewest der samenleving groeijen, en een geheel bijzonderen grond, dampkring en klimaat vereisschen. - Niet de warme middagzon, maar de koude maan en de stille nacht rijpt dezelve. - Zij zijn geheel onderscheiden van die smakelijke fruiten, welke het vlug vernuft dikwijls aan welvoorziene tafelen en onder het ruim genot van den tongontbindenden Lyeus voortbrengt; gene worden nauw geplant of bloeijen reeds, deze integendeel groeijen langzaam en onbewerkt op, als de roem van Marcellus, waar van horatius zingt:

Crescit in occulto, velut arbor, aevo
Fama Marcelli -

Hare cultuur vereischt eene lucubratië en nachtarbeid van hët denkende wezen; maar wel voornaamlijk die waarbij het ligchaam volkomen magteloos en als verslagen ter neder ligt, en de verdeofde zintuigen geene afleidende voorwerpen aan de ziel voorhouden. Ziekbedden en derzelver slaaplooze of mijmerende nachtuuren zijn hare beste kweekgronden; ik hebbe daarom ook deze Geestvrucht, die, geduurende mijne ziekte, bij mij

[p. VIII]

opgewassen is, eene Nosokomische geheten, van het woord Nosokomeion, het welk eene verzorgplaats van zieken betekent. - Indedaad, de jongeling, wiens naam zij draagt, heeft mij, in de stille uuren des nachts, menigmalen bezocht; mij veel van den innerlijken aard der dingen geleerd, mij de waarheid van den schijn leeren onderscheiden, en, even gelijk hij zulks, om zich slechts bij mij bekend te maken, het eerst met dezen buurentwist gedaan heeft, mij ook bij verschillende verschijningen, gedurende mijne ziekte, het gemeene leven, den maatschappijëlijken omgang, kunsten en wetenschappen, in derzelver waren aard, die zoo dikwijls door verkeerde opiniën miskend wordt, trachten te leeren kennen. - Welligt zal ik deze door mij verzamelde kundigheden stuksgewijze en achtereenvolgend het licht doen zien - welligt ook niet! – Zulks zal afhangen van den tegenwoordigen smaak onzer Landgenoten, welken ik dikwijls Ironische, Komische en andere, maar nog geene Nosokomische Geestvruchten opgedischt hebbe.

Deze Verhandeling is vervolgens ook in het Amsterdamsch Tweede Departement der Maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen, en in het Departement Nieuwer-Amstel derzelve Maatschappij, met de noodige verandering in Titulaturen en aanspraak voorgelezen.