Beknopte geschiedenis der Nederlandsche letterkunde

[p. 354]

Bijvoegsels en verbeteringen.

Bl. 11, reg. 22 en 23, staat wilteramus, lees willeramus.

Bl. 32. Bij het gezegde omtrent de Dietsche Doctrinale had nog vermeld moeten worden, dat joannes dekens, opvolger van den op bl. 31 genoemden niklaes de klerck in het ambt van Secretaris van Antwerpen, door geloofwaardige getuigen als schrijver van dezelve wordt opgegeven. Zie de Verhandeling over de Nederd. Tael- en Letterkunde van den Heer willems, I D. bl 183 en 184.

Doch vooral had op de vermelding der Dietsche Doctrinale die moeten volgen van een ander, hoogst merkwaardig, zedekundig rijmwerk, der Leecken Spiegel genaamd, waarvan de Heer Mr. j.a. clignett het eerst een uitvoerig verslag mededeelde in eene aanteekening op zijne Voorrede voor den Teuthonista van van der schueren, loopende van bl. LIX-LXVI. Van de IV Boeken, ieder een groot aantal Hoofdstukken bevattende, in welke dit werk verdeeld is, zijn het eerste, tweede en vierde grootendeels van geschiedkundigen inhoud, terwijl het derde louter deugd- en zedelessen behelst. Stijl en taal zijn, naar uitwijzing der medegedeelde proeven, zeer zuiver, en van bevalligheid en kracht geenszins ontbloot, en de inhoud draagt blijken van de verlichte denkwijze, edele vrijmoedigheid en zucht om nuttig te zijn, door welke de Schrijver zich onderscheid-

[p. 355]

de. Eenige andere fragmenten van hetzelve zijn door den Heer Mr. w. bilderdijk gemeen gemaakt, in het I D. zijner Taal- en Dichtk. Verscheidenheden, bl. 135 en volgg. Zie ook III D. bl. 133 en volgg., waar van een ander tot hiertoe onbekend handschrift van dit Rijmwerk berigt wordt gegeven. - 't Geen verder deszelfs waarde niet weinig verhoogt, is, dat het niet uit het Latijn of Fransch vertaald, maar oorspronkelijk in het Nederduitsch opgesteld schijnt te zijn. Volgens eene niet onaannemelijke gissing van den Heer willems zou jan of joannes dekens, schrijver der Dietsche Doctrinale, welke in 1345, vijftien jaren na den Spiegel, voltooid werd, mede voor den auteur van dezen te houden zijn, welks maker zich in eene opdragt aan jan III, Hertog van Braband, onder den naam van Jan, u arme clerc, aankondigt. Zie de Verhandeling enz. van genoemden Heer, I D. bl. 186 en volgg.

Bl. 54, reg. 2 v.o. staat Nederd. Taal- en Dichtkunde, lees Nederd. Tael- en Letterkunde.

Bl. 62, reg. 2, staat 1599, lees 1586.

Bl. 65, reg. 2, staat filips, lees philips.

Bl. 73, reg. 4 v.o. staat Hertspiegel, lees Hertspieghel.

Bl. 74, reg. 4, staat spiegel, lees spieghel.

Bl. 77, Bij de omtrent brugman aangehaalde Schrijvers voege men nog le long in zijne Beschrijvinge van de Reformatie der Stadt Amsterdam, bl. 356-374, waar, van bl. 361-368, een geheel sermoen van dezen beruchten Prediker wordt medegedeeld.

Bl. 100, reg. 2, staat vondel, lees joost van den vondel.

Bl. 132. simon van beaumont, hier slechts in 't voorbijgaan genoemd, verdiende eene breedere melding. Hij toch was, in waarheid, een los en bevallig dichter,

[p. 356]

gelijk niet alleen blijkt uit enkele stukjes, in den Zeeuwschen Nachtegael voorhanden, maar inzonderheid uit de verzameling zijner Gedichten, in den jare 1640, onder den naam van Horae Succisivae, Tijt-snipperingen uitgegeven, en, nevens Nederduitsche, ook Latijnsche en Fransche dichtstukken bevattende. Voorts zij nog van hem gemeld, dat hij eigenlijk van Dordrecht afkomstig was, vele aanzienlijke eerambten en bezendingen met lof bekleedde, en zich, als Regtsgeleerde en Staatsman, grooten roem verwierf. Hij werd in den jare 1574 geboren, en overleed in 1654. Men leze over hem vooral het Biograph. Anthol. en Critisch Woordenboek van den Heer witsen geysbeek, I D. bl. 233-243, waar verscheidene fraaije proeven van zijn dichtvermogen worden bijgebragt.

Bl. 171, reg. 1, staat dragen, lees bevatten.

Bl. 184. Bij de melding van willem sluiter, die van 1627 tot 1673 leefde, had nog met een woord gevoegd moeten worden die van jodocus van lodestein, mede Predikant onder de Hervormden, geboren in 1620 en overleden in 1677. Zijne stichtelijke gezangen, onder den naam van Uitspanningen in het licht gegeven, en waarvan in 1743 reeds de twaalfde uitgave verscheen, zijn wel door vele stootende mijstieke denkbeelden en uitdrukkingen ontluisterd, maar ademen nogtans, bij een' geest van gemoedelijke godsvrucht, veel dichterlijk gevoel en vernuft, en wijzen hem dus onder de Godsdienstige dichters van vroegeren tijd geene onaanzienlijke plaats toe.

Bl. 240, reg. 8, staat comiesch, lees comisch.

Bl. 240, reg. 18, staat stichters, lees dichters.

Bl. 251. Het ware hier de plaats geweest met een enkel woord te spreken van robert hennebo, een

[p. 357]

Vries van geboorte, maar die een groot deel van zijn leven te Amsterdam doorbragt, waar hij, na eene merkelijke afwisseling van lotgevallen, het gevolg van zijne losse en onbezorgde geestgesteldheid, in den jare 1737 overleed. Het luimige en vrolijke van zijne geaardheid straalt ook in zijne gedichten door, die voor het meerendeel van boertigen inhoud zijn, en, schoon niet altijd genoeg beschaafd, echter vele blijken van geestigheid dragen. Dezelve zijn (om van afzonderlijk uitgegevene stukken te zwijgen) volledig bijeengebragt onder den titel van Verzamelde Dichtstukken van robert hennebo.

Bl. 242, reg. 1, staat inhou, lees inhoud.

Bl. 251, reg. 4. Hier is verzuimd te melden, dat de drie Deelen der gedichten van b. de bosch, na zijn overlijden, door bezorging van zijnen vriend roullaud, nog met een vierde, onder andere het beste misschien zijner dichtstukken, de Ouderdom namelijk in III Zangen, bevattende, vermeerderd werd.

Bl. 268, reg. 17 en volgg. Voor het hier gestelde leze men, met eene kleine verschikking der zinsneden: en van Mengeldichten, waaronder vele fraaije stukken voorkomen, in éénen bundel in 4to uitgegeven.

Bl. 288, reg. 4 in de Aant. staat 1776, lees 1778.

Bl. 318. Onder de overzettingen van oude Schrijveren, die meer tot onzen leeftijd behooren, had hier nog verdienen genoemd te worden de waarlijk schoone vertaling van nepos door e.m. engelberts, welke in den jare 1796 te voorschijn kwam.