Nieuwe testament (Noordnederlandse vertaling)

XXIII

Paulus sach den raet an ende seyde: Ghy manne ende bruede[r]s, ic hebbe mit alre goeder consciencien voer Gode ghewandert thent op den dach van huden. Doe gheboet Ananyas, der papen prince, den dienres die by hem stonden, dat si hem voer sinen mont sloghen. Doe sprac Paulus tot hem: God sal di slaen, ghecalkede want of wit ghemaecte weech, dattu sitteste ende soldeste my ordelen na der eeuwe, ende jegens der eeuwe hietstu my slaen? Ende die dar bi stonden, seyden: Verspreecstu den oversten papen Godes? Doe seyde Paulus: Broders, ic en wistes niet, dat hi der papen prince ware, want het is ghescreven: Du en salste den prince dijns volkes niet qualic spreken.

Doe merkede Paulus, dat een deel vanden Joden waren Saduceen ende dat ander deel Phariseen. Daer om riep hi inden raet: Ghi brueders, ghi manne, ic bin een Phariseus ende een kint der Phariseen ende ic warde van der hopen ende vander verrisenisse der doden gheordelt. Ende doe hi dat gheseyt hadde, waert daer een twijnghe tusschen die Phariseen ende die Saduceen ende die menichte des volkes waert ghesceyden. Want die Saduceen segghen, datter noch verrisenisse noch enghel noch gheest en is, ende die Phariseen belient al to wesen. Ende aldus waert daer een groet gheroep inden raet ende somich der Pharisen worden op ende vochten ende seyden: Wij en hebben niet quades in desen mensche ghevonden! Of hem een gheest of een enghel to ghesproken heeft, wat mach hi des? Ende want daer een grote twijnghe

[fol. 157r]

gheworden was, duchtede die richter, dat Paulus van hem luden verscuert solde waerden, en[de] heyte sine dienres neder ghaen ende [dat] sine uten middel solden gripen ende brenghen in die borch.

Ter naester nacht stont die Here by hem ende seyde: Wes volstandich, want alsoe alstu van my te Iherusalem ghetughet hebste, also moetstu oec te Romen ghetughen.

Doet dach was, vergaderden hem somich vanden Joden ende verbonden hem mit beloeften ende seyden, dat si noch eten noch drincken en solden, si en hadden Paulum verslaghen, ende der manne die dit verbont ghemaket hadden, was meer dan xl. Ende si ghinghen totten princen der priesteren ende totten oelden ende seyden: Mit beloeften hebben wij ons verbonden niet te eten noch te drincken thent wij Paulum verslaghen hebben. Daer om doetet nu den richtere te weten mit den rade, dat hine tot ju brenghe, recht of ghi wat sekerres van hem wolt weten, ende wy sijn bereet, eer hi comet, hem to verslaen.

Doe Paulus suster sone die laghen ghehoert hadde, quam hi ende ghinc in die borch ende maectet Paulo condich. Doe riep Paulus enen van den ridderen tot hem ende seyde: Leydet desen jonghelinc totten richter, want hi hevet hem wat te openbaren. Ende hi nammen ende leyden tot den richter ende hi seyde: Die ghevanghen Paulus bat my, dat ic desen jonghelinc tot dy brochte, hi heeft dy wat te spreken. Doe nam die richter des jonghelincs hant ende ghinc mit hem aen die een side ende vraghede hem: Wat ist, dattu my hebste te openbaren? Doe seyde hi: Die Joden sijns te rade gheworden dy te bidden, dattu morghen an den daghe Paulum brengheste inden raet, recht oft se wat sekerres van hem solden ondersoeken, mer en gheloefts hem niet, want meer dan xl manne van hem luden legghen hem laghen, die hem mit beloeften verbonden hebben noch te eten noch te drincken, eer si Paulum verslaghen hebben, ende si sijn nu bereyt verwachtende dijn beloeften. Doe liet die rechter den joncghelinc gaen ende hiete, dat hijt niemen en seyde, dat hi hem dese dinghe te weten hadde ghedaen.

Ende hi riep ii ridderen tot hem, die elc over hondert ridderen waren, ende seyde hem: Bereydet twe hondert ridders ende tseventich ridders ende twe hondert manne mit lanxien, dat si ter derder uren vander nacht ghaen tot Cesariam toe, ende bereydet die peerde ende settet daer Paulum op, op dat sine behoelden brenghen tot Felicem, den droste, want hi duchtede, datten die Joden licht gripen solden ende doden ende hi namals verwijt solde hebben. Ende hi screef enen brief, die dese woerde hielt:

Claudius Lisias ontbiet Felici, den gueden droste, gruete. Desen man vant ic van den Joden ghegrepen ende van hem luden verslaghen begonnen te waerden. Ic quam daer toe mit machte ende verloesden; doe ic wiste, dattet een Romeyn was, woldic die zake weten, die si hem theghen; ic brochten in horen raet. Ic vantten, dat hi vanden questien hoerre eeuwe ghewroghet waert, mer hi en hadde ghene misdaet die der vanghenisse oft der doet weerdich was. Ende want my te

[fol. 157v]

weten is ghedaen van den lagen die si hem gheleyt hadden, soe heb icken tot di ghesendet ende den beclaghers toe weten ghedaen, dat si oec voer dy segghen die dinghe die theghens hem sijn. Wes vroem.

Doe namen die ridders Paulum, na dat hem bevolen was ende leydeden des nachtes tot Antipatridem, ende des anderen daghes hieten si die ridders, dat si mit hem solden ghaen, ende sie sijn weder ghekiert totten borghen. Doe si tot Cesariam ghecomen waren ende den droste den brief ghegeven hadden, doe setteden si oec Paulum voer hem. Doe hi den brief ghelesen hadde ende ghevraghet, van wat lande hi ware, ende doe hi wiste, dat hi van Cylicien was, seyde hi: Als dijn wroghers comen, sal ic dy horen. Ende hi gheboet, dat men in Herodes vierscaer hueden solde.