Nieuwe testament (Noordnederlandse vertaling)

V

Een man, die Ananias hiete, mit Sophira sinen wive vercochten enen acker ende dede loesheyt van dien ghelde mit toe raden sijns wives, ende brochte een deel ende leydet voer der apostelen voeten. Mer Petrus seyde: Anania, waer om hevet die viant dijn herte becoert, dattu den Hilghen Gheest lieghen soldeste ende loesheyt te doen van den ghelde des ackers? En hadde hy niet al blivende dijn ghebleven ende datter vercocht waert, en wast niet in dijnre macht? Waer om settestu dit dinch in dijnre herten? Du en hebste den menschen niet gheloghen, mer Goede. Doe Ananias dese woerde hoerde, viel hy neder ende ghaf den gheest. Ende groete vrese waert in hem allen, diet hoerden. Die jonghelinghe stonden op ende deden oen en wech, droghen vyt ende groven.

Ende het ghesciede ontrent drie uren daer na, dat sijn wijf oec in quam ende en wiste niet watter ghesciet was. Ende Petrus antworde haer ende seyde: Sech my, wijf, of ghy den acker om alsoe veel vercocht hebt? Ende si seyde: Ja, alsoe veel. Petrus seyde haer toe: Waer toe coemptet ju even den gheest des Heren te temptireren? Sich, der gheenre voete, die dynen man begraven hebben, sijn voer die dore ende sullen dy vyt draghen. Doe viel sy rechtevoert neder [voer sijn voete] ende gaf den gheest, ende die jonghelinghe quamen in ende vonden sie doet ende droghen sie vyt ende grovense by haren manne. Ende in al der kerken

[fol. 140v]

waert groete vrese ende [in] alle den ghenen die dit hoerden.

Overmids der apostelen hande ghescieden teykene ende veel wondere in den volke, ende waren alle eendrachtelic in Salomons halle. Ende nieman der anderen en dorste hem mit hem luden menghen, mer dat volc maketse al prisende groet. Ende te meer waert die veelheyt der manne ende der wive in den Here ghelovende ghemeret, alsoe dat sy haer sieken vyt worpen op den straten ende leydense in beddekenne ende in scoten, op dat als Petrus quame, dat sijn scheme doch een yegheliken van hem omme schene ende vander siecten verlosset worden. Ende die veelheyt der steden daer omtrent liep te samen te Iherusalem ende brochten daer sieken ende die van den onreynen gheesten ghequellet waren, die alle ghesont ghemaket worden.

Ende die prince der priesteren stont op ende alle, die mit hem waren, dat waren die dat ongheloeve der Saduzeen heelden, sijn mit nydicheden vervullet ende sloghen hande an die apostelen ende settense in die openbaer vanghenisse. Mer des Heren enghel dede des nachtes die doren des kerkers op ende leydese vyt ende seyde: Gaet ende spreect den volke al staende in den tempel alle die woerde des levens.

Doe sijt ghehoert hadden, ghinghen sy des morghens vroe inden tempel ende leerden. Doe quam die prince der priesteren ende die mit hem weren ende riepen den raet te gader ende alle die oude der kinder van Israel ende sendeden tot den kerker, dat men se tot hem brochte. Ende doe die dienres quamen ende den kerker op loken, en vonden sy sie niet. Sy keerden weder ende seyden: Wy vonden en trouwen den kerker mit alre eernsticheyt ghesloten ende die wachters voer die doren staende, wy deden op ende en vonden daer nieman binnen. Doe die meysterscap des tempels ende die princen die woerde hoerden, twivelden sy wat van dien luden ghewaerden solde. Doe quam daer een toe ende boetscapte hem: Siet, die manne, die ghy inden kerker gheleyt hadden, die sijn in den tempel ende staen ende leren dat volc.

Doe ghinc die meysterscap mitten knechten ende haeldense sonder ghewelt, want sy vreesden dat volc, dat sy niet ghesteent en worden, ende doe si se ghebrocht hadden, doe setten si se in den raet. Ende die prince der priesteren vraghede hem ende seyde: Al verbiedende verboden wy ju, dat ghy in desen name niet leren en solden, ende siet, ghy hebt Iherusalem mit juwer leringhe vervullet ende wilt d[i]es menschen bloet up ons brenghen. Petrus ende die apostelen antworden ende seyden: Het behoert meer Gode ghehoersam te wesen dan den menschen. Onse vader God hevet Ihesum verwecket, dien ghy ghedodet hebben ende ghehanghen in den cruce. Desen hevet God mit sijnre rechterhant verheven to enen princen ende tot enen behouder van Israel, penitencie te gheven ende verlatenisse der sunden. Ende wy sijn ghetughe deser woerde ende die Hilghe Gheest, dien God allen den ghenen die hem ghehoersam sijn, ghegheven heeft. Doe si dese dinghe ghehoert hadden, worden sy al grimmende ghescheyfelt van herten ende dochtense doet te slaen.

Doe stont daer een Pharizeus op in den raet ende hiete Gamaliel, een leere der ee ende een eersam man voer al den volke. Dese gheboet, dat die menschen een cortwileken vyt ghinghen, ende seyde tot hem luden:

[fol. 141r]

Ghy Israelsche manne, siets ju toe, wat ghy van desen menschen doen moghet! Want voer desen daghen was Theodas ende seyde, dat hy wat ware, welken consentierde een ghetal der manne omtrent vierhondert, die is gheslaghen ende alle, die in hem gheloveden, sijn ghescheyfelt ende hy is te niete ghemaket. Na desen in den daghen, doe al die werlt bescreven waert, was Judas die Galileeusche ende keerde dat volc of na hem en[de]

hy ghinc te niete ende si alle, hoe vele dat hem consentierden, sijn verstroyt. Ende nu seg ic ju aldus: Scheydet van desen menschen ende laetse, want is die raet of dat werc vytten menschen, het sal te niet gaen, ende ist van Goede, soe en suelt ghyt niet breken moghen, op dat ghy licht der aventuren niet ghevonden en waert vechtende yeghens Goede. Doe consentierden sy dien ende riepen die apostelen te gader, ende doe sy sie gheslaghen hadden, verboden sy hem, dat sy niet meer spreken en solden in den name Ihesu ende lietense.

Ende sy ghinghen al verblidende van den aensichte des raets, want sy werdich ghehad sijn scande te liden voer den name Ihesu. Ende sy en lieten niet of alle daghe inden tempel ende by den husen lerende ende boetscappende Ihesum Cristum.