Nieuwe testament (Noordnederlandse vertaling)

XXVII

Des morghens vroe ghinghen alle die princen der priesteren ende die ouden des volcs in enen raet yeghens Ihesum, hoe si hem doden mochten, ende al ghebonden brochten si hem ende leverden hem Poncio Pilato, den richter.

Doe Judas sach, die hem verraden hadde, dat hi veroerdelt was, hadde hies rouwe ende bracht die dertich

[fol. 19r]

peninghe weder den princen der priesteren ende den ouderen des volcs ende seyde: Ic heb ghesundicht, dat ic dit gherechtighe bloet verraden hebbe. Ende si seyden hem: Wat gaet dat ons aen? Dat staet di te besien! Doe werp hi die peninghe inden tempel ende ghinc van dan ende ghinc heen ende verhinc hem in enen stricke. Die princen der priesteren namen die peninghe ende seyden: Het en is niet gheoerloft, datmen se inden scat des tempels werpe, want het is loen, daer bloet mede ghecoft is. Doe namen si enen raet ende coften daer mede eens potmakers acker, die pelgrim in te begraven. Daer om is die acker gheheyten Acheldemach, dat is een acker des bloeds, al totten daghe van huden. Doe wart vervullet dat die propheet Jeremias sprac: Ende si namen dertich peninghe ende cochten enen scat, dien si cochten vanden kijnderen van Israhel, ende gavense in eens potmakers acker, als mi die Heer gheseyt hevet.

Ihesus stont voer den richter, ende die richter vraghede hem: Bistu der Joden coninc? Ihesus antworde hem: Du hebstet gheseyt. Ende doe hi vanden princen der priesteren ende vanden ouders des volcs ghewroeghet wert, en antworde hi niet. Doe sprac hem Pilatus toe: En hoerstu niet, hoe voele ghetughe dese yeghens di segghen? Ende hi en antworde hem een woert niet.

Alle hoechdaghes plach die richter den volke enen ghevanghenen quijt te laten, soe wien dat si wolden. Ende hi hadde doe enen vernaemden ghevanghenen, die Barrabas hiet, die om manslacht inden kerker ghedaen was. Doe si alle vergadert waren, seyde Pilatus tot hem: Wien wildi, dat ic u quijt laet, weer Barrabam of Ihesum, die men Cristus heyt? Want hi wiste dat siene van nidicheyden over ghelevert hadden.

Doe hi sat toe richte, seynde sijn wijf toe hem ende seyde: Het en gaet di niet aen van desen gherechtighen manne, ic heb huden in enen visioen soe vele gheleden om sinen wille.

Die princen der priesteren ende die ouders rieden den volke, dat si om Barrabam baden ende Ihesum deden doden. Die richter antworde hem ende seyde: Wien wildi van desen tween ghelaten hebben? Doe seyden si hem: Barrabam. Pylatus seyde hem: Wat sal ic dan doen van Ihesu, die men Cristus heyt? Doe seyden si alle: Men sallen crucen! Doe sprac die richter: Wat hevet hi quades ghedaen? Ende alsoe voel te meer riepen si ende seyden: Men sallen crucen! Doe Pylatus sach dat hi niet vorderen en mochte, mer vole te meerre gheruchts wart, nam hi water ende dwoech sijn hande voer den volke ende seyde: Ich bin onsculdich van des gherechtighen mans bloede. Ghi sultet wael sien. Ende doe antworde al dat volc ende seyde: Sijn bloet op ons ende op onse kijnder! Doe gaf hi hem Barrabam, ende Ihesum leverde hi hem al ghegheyselt over, op datmen crucen soude.

Des richters knechte namen Ihesum in die vier scare ende vergaderden tot hem al dat volc ende ontcleden hem ende deden hem aen enen purpuren mantel, ende een crone van doerne vlochten si ende setten se op sijn hoeft ende een riet in sijn rechterhant. Ende mit gheboegheden knien voer hem bespotten si hem ende seyden: Ghegruet sijstu, der Joden coninc! Ende si speghen in hem ende namen dat riet ende sloeghen sijn hoeft. Ende nae dat si hem bespottet hadden, deden si hem dien roc uut ende deden hem sijn cleder weder aen, ende leydenen, om dat men hem crucen soude. Doe si uut ghinghen, vonden si enen mensche, die Symon Sireneus hiete. Desen dwonghen si, dat hi sijn crues droeghe.

Ende si quamen in een stat, die Golgata hiet, dat was een stede, daer men misdadighe in plach te verdoen. Ende si gaven hem wijn te drinken mit gallen ghemenghet. Ende doe hijt smakede, en woude hijs niet drinken. Nae dat sien ghecruest hadden, deylden si sijn cledere ende worpen lot, op dat vervullet worde dat vanden propheet ghesproken is: Si hebben hem mijn cleder ghedeylt ende op mijn cleet hebben si lot gheworpen. Ende si saten ende wachten hem. Ende si setten op sijn hoeft sijn sake bescreven: Dit is Ihesus, der Joden coninc.

Doe cruusten si mit hem twe mordenaers, die een totter rechter side ende den ander totter luchter siden.

Die voerbi

[fol. 19v]

ghinghen, bescamptenen ende scudden hoer hoefde ende seyden: Waen dwaes, die den tempel Godes destrueres ende in drien daghen weder op makeste, beholde di selven. Bistu die sone Godes, clim neder vanden cruce. Des ghelikes bespottene die princen der priesteren mitten scriben ende den ouden ende seyden: Ander lude hevet hi behouden, en mach hi hem selven niet behouden? Isset een coninc van Israhel, soe climme hi nu neder vanden cruce ende wij gheloven in hem. Hi betruwet in Gode, verloessene nu, of hi wille, want hi hevet gheseyt: Ic bin die sone Godes. Dat selve seyden oec die mordenaers die mit hem ghecruest waren, ende bespottenen.

Vander sexte tide sijn daer duusternissen gheworden over al dat lant totter noentijt toe. Ende omtrent der noenen riep Ihesus mit luder steemmen ende seyde: Hely, Hely, lamazabathani? Dat is: Mijn God, mijn God, waerom hebstu mi ghelaten? Sommich die daer stonden ende hoerdent, die seyden: Hi roept Heliam. Ende doe liep een van dien ende nam een spongie ende vuldense mit edic ende settese op een riet ende gaf hem drinken. Mar die ander die seyden: Laet, sie wij, of Helyas coemt ende hem verloeset. Ihesus riep anderwerf mit luder stemmen ende gaf den gheest.

Ende sich, dat cleet des tempels is ghescoret in tween stucken van boven te beneden toe, ende die eerde bevede ende die stene scoerden ende die grave sijn open ghedaen ende vole doder lude lichame, die doet waren, stonden op ende ghinghen uut den graven ende quamen nae sijnre verrisenisse in die heylighe stat ende apenbaerden hem voele luden.

Doe Centurio ende die mit hem Ihesum behoeden, saghen die eertbevinghe ende dat ander, dat daer ghesciede, worden si seer verveert ende seyden: Waerlic, dit was die Gods sone.

Daer waren oec vole wive van verres Ihesum ghevolghet van Galileen, die hem dienden, onder welken dat was Maria Magdalena ende Maria, Jacobs ende Joseps moeder, ende die moeder van Zebedeus kijndere.

Doet avont gheworden was, quam een rijc man van Arymatyen, die Joseph gheheyten was, die selve was oec Ihesus jongher. Dese ghinc tot Pilatum ende bat om Ihesus lichame. Doe gheboet Pilatus, dat men hem dat lichaem gave. Ende doe Josep dat lichaem ontfanghen hadde, bewant hijt in een reyne linen cleet, ende leydet in sijn nuwe graf, dat hi had doen houwen in enen steen, ende wentelde enen groten steen op dat open vanden grave ende ghinc en wech.

Daer was Maria Magdalena ende die ander Marien, sittende biden grave.

Des anderen daghes der bereydenghe yeghens Paeschen vergaderden die princen der priesteren ende die Phariseen ende quamen tot Pilatum ende seyden: Heer, ons ghedenct, dat die bedriegher seyde, doe hi noch leefde: Nae drien daghen sal ic opverstaen. Daer om ghebiedet, datmen dat graf bewaere totten dorden daghe toe, op dat sine jongheren niet en comen inder nacht ende stelene ende segghen den volc, dat hi vander doot opverstaen is, ende dan soude die leeste dwalinghe argher wesen dan die irste. Doe seyde Pylatus: Hebbe di die hoede ende gaet ende wachten alsoe ghi connet. Die ghinghen doe heen ende versekerden dat graf mitten wachters ende teykenden den steen.