Verantwoording
Alle in dit boek gebundelde columns verschenen eerder in de Volkskrant. De inleiding is speciaal voor Een bitter mensbeeld geschreven. De columns zijn in zeven secties gegroepeerd, waarbinnen ze chronologisch gerangschikt verschijnen; de publicatiedata staan onder aan elk stukje. Op de correctie van enkele tekstuele ongerechtigheden na zijn de stukjes onveranderd gebleven; ook zijn - in de context van een bundel - storende tijdsaanduidingen (‘deze week’) zoveel mogelijk weggeschreven. Bovendien kregen sommige stukjes een nieuwe kop. Van retouches van - bij nader inzien onhoudbare - strekking of inhoudelijke misslagen is dus geen sprake. Op die blaren moet de auteur zitten.
Mijn bijzondere dank gaat uit naar Willem Velema, die wekelijks mijn ‘eerste lezer’ is en me zodoende voor fouten behoedt en tot scherpte dwingt (wat overigens niet wil zeggen dat we het steeds met elkaar eens zijn). Daarnaast ben ik Pieter Broertjes, hoofdredacteur van de Volkskrant, erkentelijk voor het mooie podium dat hij me heeft geboden en dank ik Peter Giesen, tot voor kort chef van de Forum-redactie van die krant, voor de stimulerende samenwerking. Tot slot ook een woord van dank voor Jan Marijnissen, fractieleider van de Socialistische Partij in de Tweede Kamer, aan wiens bijdrage aan het debat over het regeerakkoord voor Balkenende 11 ik de titel van een column ontleende die het nu ook tot boektitel heeft gebracht.
H.J. Schoo