De gedichten van den Schoolmeester

(1979)–De Schoolmeester– rechtenstatus


Tweede bedrijf.
Eerste tooneel. (Een kamer.) kamenier, alleen. Mevrouw schijnt den gandschen morgen aan haar toilet te besteeden En valt zich zelve gestadig met alleenspraken in de reden. Terwijl ik by my zelven overpeins wat de reden toch wezen mag, Dat ik Mijnheer Dadelpracht zoo plotslings verdwijnen zag Met Andries, den beminde van uw onderdanige dienares, en de twee Isabellen,
[pagina 66]
Die net zoo heeten als ik alleen, en mekaêr altijd in 't meervoud verzellen. Dit alles dient voor my nog te worden opgelost, Zoowel als die brief, zoo geheimzinnig hier gebracht met de post. Doch daar ik Mevrouw hoor schellen, moet ik terstond van hier; Want het publiek ziet altijd een kamenier, Die oplettend haar plicht betracht, met veel pleizier.
Tweede tooneel. (Het kleêvertrek van Mevrouw Dadelpracht.) mevrouw, tegen Kamenier. Helaas! ik ben nu wel verplicht, mijn weduwelijke eenzaamheid Door eenige variatie op te vrolijken, beste meid! En my te verstrooien met gezelschap en andere gasten; Ik zal u derhalve met de invitaties belasten. Een bal is te fatigant; doch een theeparty Of conversatione is iets, dat zeer gezocht is in de Maatschappy. koetsier, komt binnen. Ik kom thands met voorzichtigheid u berichten, Mevrouw, En zonder u ongernst te maken, dat gy u gerust kunt steken in de rouw.
[pagina 67]
Aangezien er thands volstrekt geen nood is, Dat de heer Dadelpracht altemet niet dood is, Zoo men ten minsten in 't water vallen, verdrinken en naderhand finaal overrijden Met den naam mag vereeren van overlijden. mevrouw. Helaas! wat zegt gy? - Dus buiten verwachting te worden beroofd Van een egâ, zoo teeder bemind! koetsier, stil tegen Kamenier. Heb jy dat ooit geloofd? kamenier. Neen, en zy ook niet; - doch is Dadeltjen waarlijk in 't water overleden? koetsier, stil. Mondtjen dicht, zeg ik. - (Luid.) Ach! ach! mevrouw. Ik wenschte, dat het gisteren of morgen was. Het heden
[pagina 68]
Is my als de ballast van een zinkend schip, hetwelk In een zeeslag naar den kelder gaat. De kelk, De bittere beker van mijn onheil doet my stikken onder het drinken. koetsier, stil. Niet als ze met mijnheer de Luitenant eens mocht klinken. kamenier, stil. Mondtjen dicht, zeg ik nou. mevrouw. Trouwe paard- en fourgonmenner, is er hier geen bidder in de buurt? koetsier. Neen, Mevrouw! maar wel iemand die vlugge speelwagentjens verhuurt, Waarmeê ik naar 't naaste dorp voor een bidder kan rijden, Eer UEd. tijd heeft om een pen te versnijden Om..... mevrouw. Om wat te calligrapheeren.
[pagina 69]
koetsier. En om 't overlijden (Zy wou wel dat het waar was) van wijlen den heer Dadelpracht Te communiceeren aan UEd. en zijn familiair geslacht. mevrouw. Helaas! wat zal dat in geheel Nederland een consternatie wezen, Als zy in de Haarlemmer courant die finale annonce lezen! Een man, die zich in de huislijke, mitsgaders menschenwaereld zoo verdienstelijk heeft gemaakt!... Ik ben zeker, dat nu de dood zijn zoo stevige leven heeft geslaakt, Men het gemeentebestuur niet zal kunnen beletten, In zijn vervoering den overledene op te doen zetten.
[pagina 70]
By gelegenheid, dat de Schrijver my, op Highgate zijnde, het voorgaande fragment voorgelezen, en ik hem gevraagd had, waar al die dwaasheid nu op neêr zou komen, bekende hy my, zulks niet te weten, als hebbende die tooneelen maar volgends den luim van 't oogenblik, en zonder bepaald plan, nedergeschreven. Ik betuigde mijn leedwezen hier over, en spoorde hem ernstig aan, te beproeven, of het hem niet mogelijk zijn zoû, een schets van een drama of ander dichtstuk op te stellen, waarin (al mocht voor 't overige het geheel zoo ongerijmd en fantastisch mogelijk zijn) zich voor 't minst eenige orde en regelmaat bevond, en die schets dan uit te werken. Hy beloofde my, te beproeven of hy aan mijn verlangen kon voldoen, en werkelijk gaf ons gesprek geboorte aan den ‘korten Inhoud’ van een nieuw Drama, in hetwelk de tooneelen uit het voorafgaande fragment eenigzins gewijzigd hadden kunnen worden opgenomen, doch welk drama hy niet verder bracht dan tot op de helft van het Eerste Tooneel. Toen schijnt hem de lust ontzonken te zijn; misschien hinderde het hem, dat het hoofddenkbeeld van het drama niet nieuw was; misschien ook zag hy geen kans, om, gedurende vijf bedrijven, in denzelfden trant voort te schrijven, zonder zijn dichtluim te verliezen en zijn lezers te vermoeien. Het kan zijn, dat hy gelijk had in het niet toegeven aan wat misschien een onbillijke eisch van mijne zijde was. In elk geval wil ik het fragment van deze tweede proeve ter verheerlijking van 't huislijk geluk van den heer Dadelpracht niet aan den lezer onthouden. - Zy overtreft, in mijne schatting, de eerste nog in uitgelezen dwaasheid v L.