In Holland staat mijn huis

[p. 134]

Hulpen in de huishouding

Toen ik nog in de stad woonde heb ik er een hele reeks achter elkaar gehad.

Hulpen in de huishouding zijn moeilijk te krijgen. Dat is nu eenmaal zo en ik neem het ze niet kwalijk dat ze moeilijk te krijgen zijn. Maar van mijn kant uit bekeken is het vervelend. Ik ben een werkende vrouw en ik moet iemand hebben die zelfstandig de boel schoonmaakt zonder dat ze aan mijn oren zeurt en zonder dat ik aan haar oren hoef te zeuren. Toen ik alle moeite in 't werk had gesteld en zevenmaal een advertentie had gezet, kwam er eindelijk eentje aanbellen.

Ze kwam solliciteren zei ze; ze wou misschien hulp in de huishouding bij me worden. Maar ze wou het alleen als ze zelfstandig werkzaam mocht wezen.

Het was een aardig meisje en ze had iets gelatens, alsof ze jarenlang over een plein was gesleurd. Ik was haar zo dankbaar dat ik haar voeten had willen kussen en ik wou haar zo graag aan het verstand brengen dat ik niet zo'n mevrouw was die op een divan bonbons ligt te eten, terwijl de meid met winterhanden de stoep dweilt.

Kijk, zei ik. Je moet 't maar gewoon doen, zoals het uitkomt. Je zou wèl het portaal en de trap moeten doen. Ik hield mijn adem in. Zou ze dat nemen?

Als je er tenminste iets voor voelt, voegde ik er haastig aan toe. Alleen maar als je er iets voor voelt.

[p. 135]

Jawel, zei ze gelaten.

En de grote was gaat de deur uit. Misschien is er soms wel eens een handdoekje of een theedoekje, dat ze zelf mee zou kunnen wassen, maar we hebben erg kleine handdoeken. Alleen als je 't niet te akelig vindt! Nee hoor, zei ze.

Dat is dan afgesproken Corrie, zei ik. En toen ze weg was, danste ik door het huis. Ik had een Hulp in de Huishouding, P.G. zelfstandig werkzaam!

En op die Maandagmorgen stond ze ook werkelijk met een schort aan voor me. Zou je de trap en het portaal willen doen, vroeg ik onderdanig. Het is zo nodig, weet je, anders zou ik het je niet vragen. Ze keek naar het zeil en vroeg: Hoe moet ik dat dan doen?

Ik keek ook naar het zeil en zei: Nou gewoon, doen!

Met nat? vroeg ze. Moet het gedweild?

Daar had je 't al. Ik wist het niet. Moest je zeil dweilen? Mag je zeil dweilen?

Wacht even, zei ik en ik ging naar de huiskamer. Ik belde mijn moeder op en vroeg gejaagd: Dweil je zeil?

Ik versta je niet, zei ze. Wat zeg je?

Moet je zeil dweilen? vroeg ik.

Het moet nat opgenomen, zei ze.

Moet het zeil opgenomen? vroeg ik angstig.

Nee, nat opgenomen met een vochtige dweil, niet met plassen water. En dan boenen.

Dank je. Ik ging weer terug naar de gelaten Corrie die er nog net zo stond. Het moet nat opgenomen worden, zei ik en dan geboend. Ze ging

[p. 136]

aan de gang, ze was er niet eens erg lang meebezig en ze vroeg maar drie keer hoe het verder moest en dan zei ik: Wacht even en liep naar de telefoon.

Toen moest het wasje gedaan worden. Hoe moet ik dat doen? vroeg ze.

Eh... eerst in de soda zetten, zei ik. En dan op 't vuur, geloof ik. Of eerst op 't vuur en dan in het sop... Daar stonden we weer. We keken elkaar radeloos aan. Ik zal het gaan vragen, zei ik. Wacht je even?

Jawel, zei ze geduldig. En ik belde op.

Toen de kamer gedaan moest worden, wist ik één ding: de stoelen moesten er uit. Dat had ik namelijk al eens ergens gezien.

En verder? vroeg ze.

Wacht maar, zei ik. Ik telefoneer wel even.

Zo ging het een paar dagen uitstekend! Zij werkte en ik zat aan de telefoon om te vragen hoe het moest allemaal.

Totdat ze op een ochtend wegbleef. En 's middags kwam ze even om te zeggen dat ze liever naar een andere betrekking zou uitzien.

Ik wou toch liever ergens waar ik zelfstandig werkzaam kan wezen, zei ze. We gaven elkaar een hand. En daar ging ze, heel gelaten en berustend.

De volgende heette Ali. Ze was erg jong en heel aardig om te zien. Een leuk gezichtje. Open en eerlijk en vrolijk. Ze was handig en vlug en ze

[p. 137]

zong bij 't werk, tenminste de eerste dag.

De volgende dag was ze anders. Heel anders. Niet meer zo open en zo eerlijk, integendeel: ze had iets bijna gluiperigs.

Heb ik me dan toch zó vergist... dacht ik. Hoe is het mogelijk. Ze zong ook volstrekt niet meer. Ze lustte ineens geen koek. Ik eet nooit koek... zei ze, terwijl ze de vorige drie stukken gegeten had. En ze wist niet meer waar de badkamer was, hoewel ze die de vorige dag gedáán had.

Maar wonder boven wonder: de volgende dag was ze weer de oude. Vrolijk, openhartig, handig, vlug en ze zong bij het werk. Ze was dol op koek, zei ze. En ik was gerustgesteld. Zo'n kind kan wel eens een dag minder goed in orde zijn.

De dag daarop evenwel had ze weer dat gluiperige in haar ogen.

Je eet zeker geen koek bij de koffie, zei ik.

Nee, mevrouw, ik eet nooit koek, zei ze. En ze wist niet meer waar de linnenkast was, terwijl ze die de vorige dag had uitgesopt.

Zou het zoiets zijn als de anderdaagse koorts? dacht ik. En het werd een soort obsessie.

De ene dag had ze een lapje om de vinger, want ze had zich gesneden, zei ze. De volgende dag was het lapje er weer af, maar de dag daarop had ze het lapje er weer om, want ze had zich gesneden, zei ze.

Het maakte me zenuwachtig. En dan dat vergeten. Altijd weer vergeten wat ze de vorige dag gedaan had. Was ze misschien een beetje achterlijk? Maar nee, je kon verder heel rustig met haar praten en ze begreep alles direct. Zou ik misschien

[p. 138]

zelf een beetje achterlijk aan 't worden zijn? En die oprechtheid en de volgende dag die gluiperigheid... was dat allemaal verbeelding van me? Net toen ik besloot eens een zenuwarts te raadplegen, hoorde ik Ali telefoneren.

En ze zei niet: Met Ali. Ze zei: Met Jannie.

Toen pas ging mij een licht op. Ik riep haar bij me en zei: Jij bent Ali niet.

Nee, zei ze. Ik ben Jannie. We zijn tweelingzusjes.

En is gisteren Ali bij me geweest? vroeg ik streng. Ja, zei ze. We wisselen elkaar af. Dat is makkelijker, want me moeder zit met d'r been en die heb ons telkens nodig.

Ik wou jullie zo graag eens samen zien, zei ik. Kan dat? Ze beloofde dat ze Ali mee zou brengen en de volgende dag kwamen ze samen.

Ali was de oprechte, Jannie de gluiperige, maar ze leken op elkaar als twee herensokken.

De volgende was dol op stofzuigen. Door het stofzuigen scheen ze in een staat van vervoering te raken, waaruit het wreed was haar weg te rukken. Maar soms moest dat toch wel, want soms moest de afwas gedaan worden en dat kun je nu eenmaal niet met de stofzuiger.

Maar op een morgen kwam zij met haar arm in een verband.

Wat is er gebeurd? vroeg ik.

Ik heb een klap van een zwaan gehad, zei ze.

Van een zwaan?

[p. 139]

Ja, toen ik door 't park ging. 't Zijn krengen, mevrouw, die zwanen. Ze vertelde het heel rustig, in de trant van: Tja, dat zijn de gevaren van een grote stad... je wordt door een auto aangereden, of je krijgt een klap van een zwaan, zo gaat dat nou eenmaal. Maar in elk geval, nadat zij door de zwaan was getroffen kon zij niet meer afwassen en ze bepaalde zich nu uitsluitend tot stofzuigen. Ze reisde dromerig met de stofzuiger het huis door en ze wiegde heen en weer bij het stofzuigen met haar ogen halfdicht, in een soort van extase. Ze ging met de stofzuiger door de kamers en ik ben er van overtuigd: als het snoer langer was geweest, dan zou ze met de stofzuiger de straat op gegaan zijn om de rest van de wereld te stofzuigen, werelddeel voor werelddeel, neuriënd en dromerig en dan de maan, en dan het universum... Maar het snoer was te kort. Ze zoog het zeil en de stenen vloer van de badkamer en het behang en het theeservies en soms zette ze de stofzuiger op blazen, om geen enkele andere reden, geloof ik, dan om eens wat variatie in het geluid te brengen. Totdat zij de zevende ochtend niet kwam. Misschien weer een zwaan... dacht ik. Maar ze is nooit meer terug gekomen om het me te vertellen. Waarschijnlijk heeft ze ergens een betrekking gevonden bij een stofzuiger met een snoer dat geen einde heeft.

De volgende was een elegante.

Ze was beeldschoon en ze kleedde zich bij Hirsch.

[p. 140]

Toen ze haar kleren uithing in de kast van haar kamer, zei ze: Denk er aan, mevrouw, ik heb niet graag dat u mijn kleren stiekem draagt. Ik hou daar niet van. En ik merk het direct als u mijn jurken aangehad hebt.

Ik zal ze nooit dragen, beloofde ik.

Wanneer ze in 't bad zat, en dat was meestal midden op de dag, een keer of vijf in de week, dan riep ze: Mevrouhouw! Joehoe! Geef u me even dat zwart-kante broekje aan. Het ligt in mijn kamer!

Ze had een vriend met een lichtblauwe auto en nog een met een donkerrode auto. Soms kwamen beide auto's tegelijkertijd voor de deur en dan kwam er een scène. Zij vond dat enig. Ze arrangeerde die scènes en genoot er van, ten volle.

Maar de lichtblauwe auto-meneer was nogal fanatiek in zijn streven en hij nam het niet. Hij spionneerde en als ik uitging trof ik vaak in het voortuintje een sombere jongeman aan, die met gloeiende ogen stond te wachten.

Op een avond ging ze uit, in bont gehuld, met een krokodillen schoudertas en veel briljanten. Ze leek op Gina Lollobrigida die naar een gala-première gaat. Maar nauwelijks had ze de onderste tree van de trap bereikt of ik hoorde een doordringend gegil en even later kwam ze de trap weer ophollen.

Kind, riep ik verschrikt, wat is er nou aan de hand!

Hij staat in het portaal, hijgde ze. Met een revolver. Hij zegt nou is het uit, zegt ie en hij gaat me vermoorden, zegt ie. O mevrouw, verberg me er-

[p. 141]

gens, laat ik me ergens verstoppen, dat ie me niet vindt, want hij schiet me zo door m'n raap. Het viel me zelfs in die omstandigheden op, dat het woord ‘raap’ niet zo erg goed paste bij haar satijnen cocktailjurk en haar bisam-jas, maar ja, het bewees dat ze werkelijk in angst zat.

Zal ik een emmer water naar benee gooien, stelde ik voor. Op zijn hoofd?

O nee, mevrouw, want hij schiet meteen als u boven het trapgat komt.

Oh... ik hoor wat... hij komt al naar boven... Ik ga in uw bed, mevrouw. Ik ga in uw bed... direct... of is meneer thuis soms.

Nee, meneer is niet thuis, zei ik ijzig.

Dan ga ik in uw bed, zei ze. En ze verdween in de slaapkamer.

Wacht nou... riep ik... zal ik de politie opbellen?

Ja... kreunde ze vanachter de slaapkamerdeur. Vijfmaal acht...

Ik hoorde langzame zachte voetstappen op de trap. En ik stelde me die lichtblauwe auto-meneer voor, in zijn woede. Die vent was best in staat, hier een nummertje wild-west weg te geven. Ik ging naar de huiskamer en belde vijfmaal acht. Onmiddellijk... zei ik... Dringend! Mannen met revolvers.

We komen! zei een stem.

En nu maar afwachten. Maar ik zal mijn man ook even opbellen, dacht ik. Ik belde hem op. Hij was in een vergadering. En hij liet me het verhaal driemaal herhalen, voor hij begreep wat er aan de hand was.

[p. 142]

Heus, zei ik, heus, heus, en stel je voor dat hij door alle deuren heen schiet.

Je moet haar de straat opsturen, zei mijn man. Dan hebben we dat gedoe niet in huis.

Hè, wat misselijk van je, zei ik. Wat hard! En ik hing op.

Wat nu? Wachten op de politie. Maar was die man nog op de trap?

Ik deed heel zachtjes de slaapkamer open. Mijn bed was leeg. Ze lag er niet in.

Waar ben je? riep ik zacht. Ze was nergens. Ik hoorde de voordeur opengaan. En weer dicht.

Opeens argwanend keek ik uit het raam. Daar liepen ze. Zij met haar bisam, hij met zijn arm om haar heen. Heel innig. Ze stapten in de lichtblauwe auto.

Net toen ze wegreden kwam de sirene om de hoek van de vijfmaal acht.