In Holland staat mijn huis

[p. 128]

Moeilijke kinderen

Om mij heen liggen een stuk of tien boekjes over opvoeding.

Moeilijke kinderen... De psychologie van het jonge kind... Das junge Kind in seiner Beziehung zum Weltall...

Het is interessant, maar de opvoeding wordt er beslist niet gemakkelijker door. Ik wou dat ik nooit aan die boekjes begonnen was. Ik denk al lezend, voortdurend: O zie je wel, dat heb ik van 't begin af verkeerd gedaan, dat wordt een neurose. Eerst een heel klein neuroosje, maar het groeit en het groeit en later wordt het funest.

Hoe meer van die boekjes ik onder mijn ogen krijg, des te duidelijker wordt het mij, dat ouders altijd bezig zijn neuroses te zaaien.

Sommige ouders zeggen: Als jij hier en daar je knolletjes niet eet dan komt er een enge zwarte man en neemt je mee.

Andere ouders zeggen: En als jij nou je knolletjes lief opeet, Mientje dan krijg je je wentelteefje, anders niet.

En weer andere ouders zeggen: Lus je geen knolletjes, liefie? Eet dan maar slagroom.

Maar het schijnt wel, dat hoe die ouders 't ook doen, het is altijd verkeerd. Het kind houdt er altijd iets van over.

En dat klopt ook, want er zijn ontzettend veel mensen met neurosen. En dat is blijkbaar altijd de schuld geweest van de ouders.

Al die mensen zijn neurotisch geworden, doordat

[p. 129]

hun ouders hen verkeerd hebben opgevoed. Zolang ze jong waren, heeft niemand het gemerkt.

Is Mientje lastig? O, dat ligt aan de leeftijd. Van drie tot zes is een moeilijke leeftijd, hoor.

Maar als Mientje zes is, wordt ze lastiger. Oooh, zegt men dan, maar van zes tot tien, dat is dan ook een moeilijke leeftijd, hoor. Mientje wordt ouder. Ze wordt twaalf en ze is nog steeds lastig. Hoe oud is ze? Twaalf? O ja, maar dat is ook zo'n moeilijke leeftijd.

En zo gaat het door en dat blijft zo tot Mientje dertig is.

Maar àls ze dertig is, dan kun je toch niet meer zeggen: O, maar het is ook zo'n moeilijke leeftijd. Dat kan dan niet meer.

Dan gaat de omgeving iets heel anders zeggen. De omgeving zegt dan: Die Mientje. Ze zit zo in de knoop. Altijd strubbelingen met de maatschappij en in de liefde. Ze is zo wonderlijk, ja, bepaald wonderlijk is ze. Eigenlijk zou ze eens naar een psychiater moeten. Maar wie zal het haar zeggen? Durf jij het tegen haar te zeggen? Nee, ik ook niet. Op dat punt kun je zo moeilijk met haar praten. En toch is het zo nodig... ze heeft een complex en je kunt het duidelijk zien zitten. Ze moest eens naar een psychiater maar ze wil niet.

En niet alleen Mientje, maar al die mensen die 't zo hard nodig hebben, willen niet. Dat is wel heel erg jammer.

Ofschoon... stel je voor dat ze allemaal ineens wèl wilden. Dan zouden er voor de stoepen van

[p. 130]

de psychiaters rijen en rijen van duizenden mensen staan die er met z'n allen inwilden. Het zou onmogelijk te verwerken zijn. Er zou een enorme wolkenkrabber gebouwd moeten worden met filiaal-wolkenkrabbers in de provincies: Centraal Instituut voor Psycho-analyse. Er zou een sociale voorziening getroffen moeten worden, zodat iedereen een behandeling zou kunnen bekostigen. Waarschijnlijk komt het ook nog wel eens zo ver, als we eens gaan inzien hoe belangrijk het is.

Het zal dan heel gewoon zijn, als je 's morgens voor je werk eerst een uur of wat naar de psychiater gaat, op de divan ligt en je mentale tong uitsteekt.

Vertelt u eens, wat hebt u vannacht gedroomd? O dokter, ik droomde dat ik op een theemeubel door de lucht vloog.

Aha, zegt de dokter. En verder?

Nou, dat theemeubel vloog over de Nieuwe Kerk (en ik zat er op) en toen landden we in een groen groen knollen knollenland.

Ach zo, zegt de dokter, knolletjes! Was er iets met knolletjes in Uw jeugd?

Na dertig jaar zijn dan de knolletjes eindelijk opgegraven.

En zo wordt Mientje behandeld en Piet en Rein en Klaasje en al die duizenden mensen die hier of daar in de knoop zitten, allemaal naast elkaar op rijen en rijen divans.

En bij allemaal komt het uiteindelijk weer op die knolletjes neer, die knolletjes in hun jeugd, altijd zijn het weer de knollen, nou ja, bij een enkele zouden het misschien citroenen zijn.

[p. 131]

Als we eenmaal zo ver gekomen zijn dat we een machtig gebouw hebben, een Centraal Instituut voor Psycho-analyse, waar iedereen 's morgens heen gaat, vóór zijn werk, als dat er eenmaal is... Dan zal er waarschijnlijk iemand opstaan die zegt: Ja maar, als die ouders het nu eens meteen goed deden met die knolletjes, dan was dit toch allemaal niet nodig? Waarom doen ouders het niet direct van het begin af goed?

Dat was mijn gedachte ook en daarom heb ik zoveel boekjes om me heen verzameld over Het kind en zijn Ontwikkeling. Maar ik kan de juiste methode er maar niet uit leren. Blijkbaar is het voor ouders toch niet zó eenvoudig om het allemaal van het begin af aan goed te doen.