De koel i Lutterendal

(1947)–Frans Schleiden– rechtenstatus



[pagina 5]
Usjte bedrief (sjpelt in de pastorei).
1e Scène. Hannes va Cottese, Groonesjild. Berbke ... En... hèër Groonesjild, wie geet 't nog mit de madam? Groonesjild Danke Berbke... danke.... Ja, wat zal ich zage. De madam, die is nit van 't bitste. Andesj geet 't good. Berbke Aha, hèër Groonesjild... en is de madam nit van 't bitste? Groonesjild Nee, Berbke. Nee. Ze mot zich wal get verpakt han mit èëte. De vrouw kan dik ezu ongenieëdig èëte. Vèr houwe gisteroavend 't oavendbroeëd op en vèr zoote nog get a gen deuisj te kalle, doew rupt de vrouw op eemool: ‘Kinger deus, nee, do is och nog get zoermoos va dizze noon, 'n sjand went dat uvver bleef en kapot gung.’ De knets howwe nit väöl zin mieë en ich houw zelver och genog gèëte. Mè de vrouw zaat: ‘Jummich nee, wat zow dat, ezoeë kletsjke, dat èët ich alling.’ Dèr wit, Berbke, dat zoermoos kan ezu ongenuutig sjmekkelich zieë. En 't waor väöl mieë wie e kletsjke. Mè de vrouw va mich die kan, widder! En ze oot 't op... en dizze murge, ja dè, nee, waor ze nit van 't bitste. Berbke Kinger nee... van e kletsjke zoermoos...! Groonesjild Andesj, wit d'r ze kan. Ze is nit bang vör e bietsjke. Dat mot 'r zieë, dat allerongenieëdig èëte, en noe... dè op eemool, mit dat zoermoos... vèr hant der dokter geholt... mè... alla... die döktesj. Berbke Dò hat 'r rèët bei... die döktesj, zet ozze hèër loeter, die hant gesjtoedieët in de groeëte sjtèè op rieke-lüjs-kranke en went ze vör e boeremiensj koame te sjtoa, da kinne ze nüks en da helpe hun middele nit. Hannes Es wie, Berbke, jus, do hat 'r rèët i, es wie doew mit de pèëdsknèët va mich. Dèr wit jo doew how ich dè ouwe hings krank... och nit van 't bitste. Dèr wit... dè pèëdsknèët van 't pruusesj... dè i gen vrei sjleep, nève der hings en doew mos ich vör dem nò der dokter. En noe houw mich die prie van e Maddelien de millesieng verwesseld en... e
[pagina 6]
geluk: der jong dronk de millesieng van 't pèëd en is good wòade. Mer... 't how ee gedüjt. Mariëdeus, went ich do aa dink. De usjte drei daag hant vèr 'm mit zilder op e bid motte vasbinge... ezu sjloog e um zich heen mit heng en veut, en e sjweetet uvver de ganse hoet es went get koads an 'm wuur gewest, mer doew op eemool woar 't lants. E woad gans sjtil en vraoget zich ene cognac en der jong woar bèëter. Groonesjild ...... en der hings da? Hannes Jüus, dat wool ich uch vertille: Der hings dè houw de millesieng van der jong i ge lief. 't Urm deer brullet van de kremp en wat e andesj selève nit dieën... e sjloog mich mit de knöak de sjting oet gen èëd. Went e 't Maddeliën al mer hoeëd koame da waor e nit mieë te houwe. Doew op ins i gene no-de-noon waor 't es went 'm inge wie ene moneka hei oeter-ee getrokke. E rikket zich en veel doeëd neer. Groonesjild En hat dèr nog van die millesieng? Hannes Van 't pèëd of van der jong? Groonesjild ...... Me küuët ze jo allebei probeere. Hannes O jao! Hulpt de ing nit, da hulpt de ander. Berbke Nee Groonesjild, dot dat nit... kriet uch leever 'n hand vol kattessjtat en makt do 'n gow gleujetige thas thieë va... Dat hulpt... of sjarmengthieë. Dat drinkt der hèër och ummer. Nuuks wie sjarmengthieë of vleere of kattessjtat. Dèr kont 't va mich han. Ich gèèf uch och get wèègbrei d'r bei. Hannes En went de vrouw d'r va sjturft... ja... da is 't eemool ezoeë wied, en da trowt dèr uch mer 'n ander. Vroluj genog. Groonesjild En wovör bis doe nit getrowt? Hannes Ich waor bang dat ze mich och te väöl oot, wie die van uch en do haste mer leed mit.
2e Scène. Pastoeër mit 't sjniederke, der Olivier en der Mèèlkop. Groonesjild 'ne Godden oavend, hèër pastoeër. Hannes Aha is 't sjniederke och nog aléët, 'ne godden oavend allemaol. Pastoeër (gaat zitten). Ehè... dè, 't is get te zage, went me aod aa wet... 'ne godden oavend allemaol. (hij hoest).
[pagina 7]
Hannes Dèr zit verkoud, hèër, ich huur 't, 't zit uch vas op de bros... mich tunks, Berbke, dèr mot get bèëter vör der hèër zurge... de vrouw van der Groonesjilt hei, is och nit van 't bitste. Groonesjild Jao, hèër, dèr mot mer ins no gene tinnef koame. Ich han huj e paar van de fiengste bagge op ene maat gegoole, en da kunt dèr mich och 't vieë ins zène en de kinger en de vrouw. Dat kan noeëts sjade, zaan ich. Pastoeër Ich zal koame... mè dit wèèr......! Berbke Ich maak uch get lingethieë. Pastoeër 't Is sjun gewest, 85 jaor. Da dinkt me get mieë an de ivvigheed. 't Bitste wüur... mer bedanke. Hannes Mè pastoeër, wat kalt dèr noe... zut 'r gek, wè geet noe bedanke. Ich bedanket mich zelève nit. Berbke Dat ming ich och. Wovör zowwe vèr bedanke. Hannes Ich leet dem va hei nève mer get fosjer trèkke. Pastoeër Wè? Hannes Mè... kaplaon! Jong väöles motte draan, morjüts nog e-weg, en andesj mit de sjmik.... Pastoeër Hoho. Hannes! Doe hujts och dri wie Paulus in de krinte. Kaplaon is good, mieë wie good en e deet zich väöl meute. Mèèlkop Dat is noe, jo, dat mot gezaat zieë. Berbke (geërgerd). E lit uch evvel mer sjravele, mit kristelier en prèdige...... Pastoeër Kristelier en prèdige? Wat wits doe va kristelier en prèdige, gank doe 't èëte gereed make. Berbke Jummich hèër nee... ich ming jo mer. Pastoeër 't Prèdige, ja allo dat kus bèëter zieë. Mer e is nog jonk, kaplaon. Allewiel mot 't woad Goddes rolle wie ne donder en broeze wie der wink en isjloa wie ne blits, andesj hulpt 't nüks, en kaplaon, ocherm... e hat ging sjtim, e hat ging sjtim, mè andesj ja, nee... wat waor is, is waor. Hannes Ich zaan, pastoeër, e is te fie vör os, te fie. Ich ming hei op e boeredurp mus e get graover zieë. Ich zieën ezu gèèr ene hèër wie vèr, oet der boeresjtand. Went ich e pèëd gel i Valkeberg op ene maat, da kiek ich 't usjte no 't gankwerk, no de knäök. E pèëd mit fosje graof knäök, dat is 't sjunste, wat 't gift. Do moste dat väöle va mich ins zieë, 't wet noe 6 mond. Nee, dè, 't fiengste väöle van hei-e-rum. 't Is 'n sjpas wens 't-'m zies trikke. Verexcusieëd, went ich 't zaan, kaplaon hei hei sjnieder motte wèëde, wie der Olivier dao.
[pagina 8]
Sjniederke En doe kaplaon hei i Lutterendal, doe graove Janus. Hannes Sjnieder, reeg dich nit op, - ich zaan 't wie ich 't ming. Dè man, dè kint jo och nuuks van 't boerehantieër. Ich mot laache mit kaplaon. Kiek dizze herrefs waore vèr an 't ivare en doew komt-e lants en zaat: ‘Hannes, haste de sjuur lèèg? 't Maike, dat aove op der oswagel loog, op der terref, veel mich bouw van de kaar van 't laache... mienge leeve pastoeër, 't waor te erg. Pastoeër Dat zet nuuks... noe vraog 'm ins get andesj, per exempel... van der lektisj, van der radio, van de koel.... Hannes Van de koel? Wat hant vèr mit de koel te make? Die is wied aaf. Sjniederke Wat vèr mit de koel te make hant, onnuuzele minsj? In 't kot mesjie mieë wies-te mings. Ich han gehoeëd, do kieëm hei i Lutterendal 'n koel. Pastoeër Watte? Hannes ...... 'n richtige koel? Groonesjild ...... En da motte vèr zieëker no gen koel goa wirke? Sjniederke Went hei 'n koel kumt, laote vèr aannème i ge Mamelizerveld of in de häöverdanne...... Groonesjild Zelève nit, de häöverdanne, die zunt va mich. Sjniederke Wat kalt dèr, Groonesjild? Went dèr nit wilt verkoope, da onteegene ze 't uch. En da vraoge ze nit no der Groonesjild of der Mèèlkop of der Hannes va Cotesse. Hannes Ze koame 't usjte bei der sjnieder (lacht). Ha, ha, dat wet good. Sjniederke Ojjo, gans zieëker, 't usjte koame ze bei mich, en da koame ze no dat väöle va dich kieke, of ze 't konne broeke väör onde i gen koel. Ze zolle-n-t wal nit wille, 't hat jo de poeëte vol sjpat. Hannes Dat is gelaoge, sjnieder (slaat op tafel).
3e Scène. Berbke komt op. Berbke Jummich Marië Joeësep, wat is hei, doch zieëker ging ruze. Pastoeër Ginge sjtriet, kirkmeesjtes, do is ruze genog in de weld. Sjniederke Went de koel kumt, da wèëde de boere riek en urm tegeliek.
[pagina 9]
Mèèlkop Dat is get nujts. Sjniederke Jo, dat is get nujts. Nèèm ins aa, Mèèlkop, doe has nog al get i ge Mamelizerveld, doe kuns dat verkoope vör 40000 gulde...... Mèèlkop Mings te ze wüere gek? Sjniederke Ze betale good en da kons te va de ringte lève. Wovör zos te dat nit doa? En dat is 't zelvige mit der Hannes en der Groonesjild... en went dèr va de ringte left, da koame no urren doeëd de kinger of de erve, en die lache en bowwe zich 'n villa en make 't op en wèëde urm en de kinger van hun kinger... die wèëde sjnieder of gunt no gen koel... went ze nit vör sjnieder dooge va wège de fosje knäök. Groonesjil (springt op en slaat met de vuist op tafel). Verdamde sjeeve sjnieder, doe hils os vör der gek. Sjniederke Gaot zitte, gaot zitte Groonesjild, ich kan uch hüj de montoeër al zittentèëre aamèëte. Ich wil mer zage - gut zitte - dat 'n koel i Lutterendal vör uch boere 't sjlimste is wat 't gift en ich zaan uch nog d'rbei, dat 't zieëker is, dat 'n koel kumt. Pastoeër Wat? Hannes Wat zes te? Sjniederke Dat de koel kumt! Pastoeër 'n Koel i Lutterendal? Sjniederke Ich houw e paar daag gelè ene hèër getroffe i ge Mamelizerveld. E sjtond do gans alling op de gewande. Dat höt dèr motte zieë. E houw roeë hoare en ene lange roeë baad. En e zaat a mich: ‘Kiek hei, zaat e, die velder, ze sjtunt riep van 't koan en der terref. Beug dich vöruvver, zaat e, en kiek wie 't broen en goodgèèl sjteet te riepe in de zon. Dat is der sjtols en 't geluk va Lutterendal. En dat alles geet eweg. Vèr laote-n-et aafdoa en voetvare en da boare en grave vèr de deepte-n-i. 200 meter - 300 meter - 500 meter en mieë. Ummesj hei i gen èëd do zunt kaole, do is diamant, dem hoale vèr op, dat e glinstert in de zon, en da bowwe vèr hei töän ezu hoeëg wie de kirk en hoeëger nog......’ dat zaat e. Pastoeër Hoeëg wie de kirk? en hoeëger nog? Hannes Kingerei... sjnieder, kingerei. 'n Koel i Lutterendal...? 't Is vur te lache. Pastoeër En 200 - 300 - 400 meter deep...? Sjniederke Vör te lache, en da kiek hei, do... do sjteet 't in de siedong, lèès. Ich han 't zelver laote dri zitte.
[pagina 10]
Hannes Wat... in de siedong?... ja, do sjteet 't, en da zow 't doch waor zieë. Pastoeër 'n Koel...? wurkelich? Ja kirkmeestesj, dèr zut de usjte, die 't motte weete, in dè biechsjtool zitte, noe al 60 jaor lank... ich bin 85... en da ging bèëtersjap te zieë... en dat ivvig vlooke hei. Went me àòd aa wet. Dizze murge volt ich 't in de knee, 't is sjlim. Alling 't prèdige... dat geet nog... went ich ze vüur mich zieë... de pèëdsknets van ter Munnekef en die va 't Hillehäöfke en oe gen sjraot... ich zal 't 'n Zondig nog ins zage. Hannes ...... 't Ka nit te sjtrang zieë, pastoeër. Ich zieën ezu gèèr ene hèër dè sjtrang prèdigt. Ezu wie Mozes dè van der berg aafkomt en de sjtinge taofele kapot worp tussje gen lüj i, morjeng, wat motte ze truk gesjtaove zieë van angs. Ezu mot 't zieë. Ezu prèdiget och der pater Bernardus va Wittern. Mie vadder hat 't mich e minnig maol vertild. Dè worp 't krüuts van der prèdigsjtool aaf tussje gen luuj en da reep e: ‘Dè - noe kon dèr drop trène went 'r däört.’ Gee mins dè verroeëd. Ze heele der aom op. Doe hots der sjrik i gen bee. 't Woad dich ieskaod en da prèdiget e wiejer. Me hoeëd 'm 100 meter wied, en da worp e der doeëdskop onder gen luuj... Der Bernardus... dè prèdiget wie ozze Herregod op der Sinaï. Pastoeër Ja... Bernardus... dat waor ene zège. Ene zège vör 't volk. Dè hat der gowwe sjtried gesjtrè en hei der geloof bewaard... Mè noe... de koel... 't is 40 jaor gelè, dat ich hei kamp. Berbke Jo hèër... i gene Augoes, 't waor nog, ich weet 't es went 't gister wuur gewest, ezu bieëstig sjlèët wèèr, wie vèr bageerete. Pastoeër Wat waor dat ene andere tied. Ich waor jonk en sjterk en dat waor nuëdig i Lutterendal. Do sjtong hei väöl onkroed onder der terref... en dat ivvig vlooke...! Hannes Juzzes Marië Joeësep, hèër, went dat alles is... dat is nog 't zelvige wie vör 40 jaor en dat blieft hei besjtoa bis de weld vergeet. Dèr hat mie vadder gekant, dè hei ginge vör ene cent sjaa gedoa, mer went der owwe voes nit wool trekke en de sjmik nuuks holp, da holpe de vleuk en da kraket 't durch gen haol wèèg wie 't riete van de beum. Ich ming... lèèst mer ins in de siedong... dat roove en sjtèèle op ander plaatsje, dat wuur sjlimmer.
[pagina 11]
Mèèlkop Jowaal... mè wo va kumpt 't? Do is 't Thieske van der Daol, do zunt die oet 't Hanebuutje. Die zunt al gans andesj en do gunt er ummer mieë. Dèr mot dat mer ins an der bussjep sjrieve. Wè zal os helpe ivaare. Dè van 't laam Berteske waor 5 jaor bei mich gewest... ene jong wie ne boom. Op eemaol kumt e en zaat: ‘Dèr mot uch umzieë, ich goan nao gen koel.’ Ich boeëd 'm der dobbele loeën... en e lachet en gong. Ich zaan uch, ze zunt sjlim en mieë wie sjlim, de koele. Pastoeër An der busjep sjrieve? Hannes Jo, sjrieft 't mer ins an der bussjep! Dè van 't Moeënes Frenske geet och voet op ter Munnekef, en dè van 't sjieresjlieperke va Bellent. Alles geet no g'n koel. Pastoeër En went de koel hei kumt.... Hannes Da wet 't iësj sjlim. Da gèle ze os al de gutjere voet. Do is noe al de helft va de jonkheed, die nit ka trowwe. Sjniederke (lacht). Hannes Sjnieder laach doe mer... mer mich deet 't leed went inge trowwe wilt en nit ka... Der sjnieder do dè hat gee hats. Wie ich in dèn tied wool trowwe... 't is lang lè envergèëte... doew waor mie vadder - God gèèf 'm der himmel - dertège en dat waore sjrikkeliche daag, en noe kiekt ins de jonkheed va Lutterendal... 30 - 40 zunt d'r die gèèr trowwete en nit konne, en went de koel kumt, da wet 't nog sjlimmer. Pastoeër Ich han 't al jaore gevold, went ich bei klaor vreeze wèèr i gene wingter of i gene zaomer, bei hel lit a gene sjnelle wink uvver de dille heen de koele zoog, da han ich 't gevold... ze kaome naoderbei... ummer naoder... en noe... noe is ze hei... Hèëre ich sjrief an der bussjep... ich sjrief 'm van 't leed va Lutterendal en 't groeët ongeluk dat zal wèëde koame... en... dat ich mich bedank. Berbke Da motte vèr doch ieësj os fes nog viere. Hannes Ja pastoeër, dat wet gevierd. Pastoeër ...... Doe... doe has nuuks te zage. Went de kirkmeestere dat wille, da is 't good. En noe mot dèr dizze breef nog teekene. 't Is get van der pach. Hannes Komt hei... woeë? Oho, van 't kirkegutje. Dat is och braaf billig verpacht. Dèr zut väöl te good. Mè alla, kom, ich teeken. Hei sjnieder... maak ging sjeef littere.
[pagina 12]
Sjniederke Ich bin der intsige rèëte i Lutterendal, de andere zunt sjeef gesjraveld. Kom hei, oho dao? allo da, dè. Groonesjil ...... Danke... Sapperloot, do brikt de pen. Sjniederke Dèr hot de pen vas es went 't ene ploog wuur. Pastoeër Berbke, bring 'n nuj. Die penne dooge allewiel nit mieë. Berbke Hei Groonesjild. Groonesjil Da kom. Wè nog mieë? O der Mèèlkop. Mèèlkop Allo dè! da zulle vèr... woë is 't urges, dè... dat is gee alledaags werk. Sjniederke Ze hant gisteraovend bei 't Sjtienebebke och 't Dolethieske oetgeworpe... dè vlègel... (dè is och op g'n koel). Hannes Oho. Sjniederke E komp i en gong zitte en doew sjpujjete dè oet gen Hillehäöf, der Joeësep op gen sjoon. En doew zaat dè: Doe wus verke, gank oet sjpujje en do uvver veele get wäöd en 't Thieske sjreijet en reep: Dèr dom boere, dèr wit jo nuuks, dèr must i gen koel koame... en e sjwong mit de erm en heel der Joeësep 'n voes onder gen naas. Mè dè snappet 'm zich en worp 'm oet i gene oavesrèèn. Jummich kinger nee reep 't Sjtienebebke, went dat ezu durchgeet, da sjlieët ich der kaffieë. Mer ich zaat: Sjtienebebke... went ing koel kumt, da kumt hei e hotel, ezu hoeëg nève dienge kaffieë, dat ze der kaffieë van dich nog nit mieë vinge. Hannes ...... en groeëte sjniedere... wie Vroom en Dreesman... noe kom sjnieder, vèr gunt. Enne goddenaovend, Berbke, 'n goddenaovend hèër pastoeër.
4e Scène. Pastoeër (alleen). Ze weete 'n 't nit... och der bussjep wit dat nit... ich zal 't 'm sjrieve... ze weete nit, wie vèr hei lève, hei op us berg en in os dille, mit os weije en ozze vitte mergelklei. Der waas op de binnede en 't koan en der terref,... dat gift roeë bakke an de kinger en fosje knöàk. Ezun sjnèè broeëd dik wie 'n hand... die ruukt nao 't goodgèèl koan. Dobei ne lap sjink en ze zunt tevrè... dat is hun kunnigsmaol. Lants gen wèëg sjtunt nog uvveral de ouw kruutser deep en vas i gen èëd, ezu wie der gloof deep en vas sjteet in de zieël van 't volk. Minnigmaol... zieëker... han ich wie 'n
[pagina 13]
donderwèèr op ene prèdigsjtool motte howwe, went ze te vàöl kirmeze en vlooke en drinke. Mieng vingere wèëde sjtief, ich han lang nit mieë gesjrève, mesjie is dat der litste breef. Ich sjrief 'm in os eege sjpraok. Os plat is hel en benao nit te knèè, ezu wie der wiesse mergelklei. Mè went os volk 't hei hantieët, da hüers te do i 't brèëke van 't veld, 't krake van der ploog en 't rammele van de kare in sjtil ouw wèëg. Ich sjrief 'm van 't leed va Lutterendal... en van de koel.
5e Scène. Mephisto komt op, sluipt tot achter den pastoor. Hij werpt zijn mantel af en staat in rood kostuum. 't Tooneel is donker. De pastoor heeft een kaars, die bij een beeldje brandt en zet die naast zijn brief. Pastoeër Hoeëgwurdigste hèër bussjep. Dèr hat mesjie gelèze van 't ongeluk, dat uvver Lutterendal zal koame. Mephisto Do kumt 'n koel. Pastoeër Mesjie kumt ze... Mephisto In 't Mamelizerveld. Pastoeër Of a gene sjnelle wink of in de Heuverdanne, ich weet 't nit en dan hoeëgwurdigste hèër bussjep... Mephisto Zow ich leever nit hei zieë. Pastoeër Zit ezu good.... Mephisto En lot mich goa. Pastoeër (legt de pen neer). 't wet nit good... de boere wèëde riek. Der Groonesjild had i ge Mamelizerveld... 10 boender en do kriet e vör Mephisto 75000. Pastoeër 75000? en der Mèèlkop? Mephisto 60000. Pastoeër Mesjie... zowwe diej kirkmeestesj... de kirk hat 't nüedig! De daak is sjlèët, de vinstere nog sjlimmer... Ich han 't huuj der kuster i gen kirk gezaat: de hillige zunt nit mieë gekleid wie 't ene hillige past. Der hillige Sint Joeësep wet gries en aod. Wat maog ene nuje hillige koste? Mesjie geuft dat... Mephisto Der Hannes va Cottese... Pastoeër En nuj vinstere? Mephisto Der Groonesjild.
[pagina 14]
Pastoeër En went me de weije i ge Mamelizerveld kus verkoope vör... vör... Mephisto 50000... en de pastorei en de kaplenei vör 100000 mit de kirk. Vèr bowwe 'n nuj kirk... (staat voor den pastoor)... pastoeër... dèr verkopt, sjlot i... gèèf mich de hank. Huur, huur pastoeër, huur dat kloppe van de hamere, klop, klop, klop (langzaam) daag en naat. Dat is 't lieëd van 't werk... klop, klop,... dat is de koel i ge Mamelizerveld, ne sjaat, koeltöän, hoeëg, hoeëg wie de kirk, hoeëger. Dat zunt de fiengste kaole... (toont 'n blok kool). Dat is diamant, en went e vilt... doezende diamante... do is zilver i en good en lectisj lit en oalig. Lutterendal wet 'n sjtad, Mastrich... wat is Mastrich... Paris, Londen. Aove is der kop van der beuisj... do sjteet 't hoot... de beum. Vèr bowwe do hoezer, doezende, doezende, doezende, mit sjtraote... Kint dèr name... pastoeërsjtraot, kaplaonsjtraot, kirksjtraot, langsjtraot, kottesjtraot... 't is vör te lache en name van duuvele.... Pastoeër Van duuvele? Mephisto En do koame vremme... Pole, Tcheche, Slowakke... gee miensj dè ze versjteet... 8... 9... 10000... en noe motte vèr gans Lutterendal gèle... 't Mamelizerveld en de sjoeël en de pasterei en de kaplenei en de kirk... vör 100000 gulde, en vèr bowwe 'n nuj kirk... groeët en fie wie i Aoke... wat is Aoke... wat is 't Munster... wie de Westminster i Londen... Pastoeër En ene prèdigsjtool... !!! Mephisto Hoeëg en groeët.... Pastoeër Jo, ... ene prèdigsjtool... Mephisto Hoeëg en groeët, va marmer... en good. Gèèf mich de hank, verkoop mich de kirk. Pastoeër Verkoope... Judas verkoat och... (Mephisto wijkt terug), wè is dat dè sjprikt. Satan, gank truk... der duuvel (bekleedt zich met stola en neemt 't boek). Vade retro, Satana, in nomine Patris et Filii et Spiritus saneti... wè rupt...? 't Kruuts... ze hant 't kruuts kapot gehowwe... 't kruuts van de missioeën. Hulp... hulp... voet mit de koel. Ich mot 't zieë... de kirk... 't kruuts. Is dat nit 't kruuts?... der mond wurpt e vaal mat lit op 't kruuts... do,... de däöne kroeën, der sjèèm op 'n èëd... en de kirk. - Godsegedank ze sjteet nog
[pagina 15]
dao... de daak is waal sjlèët... de vinstere, de moere... Goddank... der toan mit de sjwatte kowwe en 't roope van de uule in de naat. Loester wie broest do der wink. Ich huur 't klappere van de leie ('t lieëd van de leie wie ne xylophoon). Ich mot 't goa zieë. - How ich dat alles wille verkoope? Ich mot de kirk i en goa bène bei de ouw truj hillige, der hillige sint Joeësep, de Modder Goddes, en dan no ge Mamelizerveld, no 't koan en der terref - 't goodgèèl koan... ich mot 't zieë. (hij neemt zijn stok en trekt zijn jas aan)
6e Scène. Berbke Mè... wè is hei nog ezu sjpieë i gen naat... Zit dèr dat pastoeër? Wo gut dèr nog heen... mienge leeve minsj, noe gut doch no ge bid... in dèn owwerdom, 't is vör zich der doeëd te hoale. Pastoeër Wat... wat... wè is hei meester? Berbke Foi, pastoeër, han ich zelève... Pastoeër Good, da gank... en do mit oet... Berbke Dèr hat och dizzen oavend nog nuuks gèëte... de bottermilk sjteet nog dao... Pastoeër Laot ze sjtoa... en gank (Berbke af).
7e Scène. Pastoeër Ich zal doch mer no ge bid goa... dè al ing oer! Waor dat noe wurkelich (kijkt uit het raam). Goddank, de kirk... 't kruuts... 't waor 'ne droom... Lutterendal is nog 't aod sjtil durp... wat is 't rujjig en sjtil. Der Herregod hilt de wach uvver Lutterendal. 't Mondelit sjpelt in de beum. Der wink sjtoeft noe en dan in de tek en da wet 't nog stilder. Ich zal mich 't oavesgebed gao bène. Te lucis ante terminum Rerum creator poscimus. Ut pro tua dementia sis praesul et custodia. Custodia... ozze Herregod hilt de wach uvver Lutterendal... tège wat in naat en ontiej ee gevaor is vör de luuj... En zow ich da kunne sjlaope... da wuur ich wie de apostele in der hof van Oliven, die sjleepe en nit wake koste. Zoelang ich kan zal ich ze besjirme, de luuj, ... mè... went ich neet mieë ka... da mot ene andere koame. En went dè andere
[pagina 16]
wuur wie kaplaon... te fie, zaat der Hannes... te fie... mè went ich neet mieë kan... Allo... 't mot... Wo is der breef... ich zal 'm aafsjrieve en ezoeë dat der bussjep 't wit, wie 't sjteet i Lutterendal en dat e inge sjikt dè 't volk versjteet... Kom hei, ich zal 'm sjrieve... van der noeëd en 't leed va Lutterendal en van de luuj (gaat zitten en schrijft). Einde eerste bedrijf.

Vorige Volgende

Usjte bedrief

1e Scène.

2e Scène.

3e Scène.

4e Scène.

5e Scène.

6e Scène.

7e Scène.