Hazegerf

't Wèhrhafte Drüd

I Aoke a gen Klappergaas sjteet 't sjtandbild va der wèhrhafte sjmid. E hat der hamer vas en deet juus es wente der Hèër va Jüllich nog ing gève weul. E sjteet dò gans alling en dat is verkieëd. Dò mus aater 'm sjtoa zieng vrau: 't wèhrhafte Drüd. Ummesj 't is nit ezu zier¹⁾ der wèhrhafte sjmid, dè Aoke gered hat; dat is veul mieë zieng vrau 't wèhrhafte Drüd.

In 't jaor 1276 rowwenieret der Hèër va Jüllich gans Aoke. De Aöker lèëte honger en sjand en ieëlend. De kingerkere wòate mager en krank. Ouw luuj wòre ging mieë in Aoke; diej houwe dat leed nit mieë konne drage en wòre der inge nò der ander es hupkere²⁾ ieëlend nò gene Kirket gedrage wòade. De mander³⁾ dörete nit. Ze wòre bang um opgehange te wèëde, wiej eneminnige boete de stad op 'n binde⁴⁾ hong.

't Drüd how 't der Hindrik al e minnig mòl gezaat: ‘Doe bis ginge sjòt polver wèëd. Zit dèr kèls⁵⁾, der mander! Dèr lot uur vroluuj en kinger honger lieje. Hat 't nog nit lang genog gedoëd?’⁶⁾ En ezu sjtong 't Drüd och deks i gen sjtraot en da reep en sjreiet 't dat 't sjallet durch de Klappergaas; en da komt 't Beb va gen Tolbet en 't Fing va gen Plet en 't Sjting en 't Trees en 't Poeja va gen Roeës en ze braate hun kinger mit en sjtooke de erm nò gen loeët i en reepe sjand en sjimp aaf op de mander va gans Aoke.

Ins op ene murge wòr der Hindrik i gen sjmid. E uvverdaat nog ins de litaneij, die 't Drüd 'm uvver der Graof va Jüllich houw väörgebend en dò hoeët-e op eemòl e signaal van 'n trompit klinke va de stadsmoere her. E heel zich 't hats vas. Ummesj e wos, dat der Graof mit zieng saldòte wir gong trikke durch de sjtraote va de stad en waor bang,

1) zoo zeer;

2) hoopjes;

3) mannen;

4) weilanden;

5) kerels;

6) geduurd;

[p. 11]

nit vör der Graof va Jüllich, och nit väör de saldòte, doch väör zieng vrau, en wiej de trompitte nog ins sjallete, doew hoeët-e i gen hoes 'n däör toesjlòa en 't Drüd kamp nò gen sjmid i gesjtoeve en reep: ‘Huusjte⁷⁾ dat, Hindrik? Noe zal der Graof wir durch Aoke kòame paradeere mit zieng saldòte. Is dich dat allelee?’ En der Hindrik zaat: ‘Mie leef Drüdje, doe bis ummer e good aos gewest, lòt vèr 't mit geduld drage; 't is noe eemaol nit andesj. 't Is Gods Wil!’

't Drüd kreeg owwe wie poatèëpel wiej 't dat hoeëd; 't sjnappet zich der groeëte amboshamer en reep: ‘'t Is noe genog; do gees noe en sjlees 'm der kop i! En wenste nit wils, da gaon ich mit 't Bep en 't Fing en 't Sting en 't Poeja va gen Roeës - en daonao beginne ver mit uuch mander.’

Dèr kont wal dinke, dat der Hindrik 'ne sjwoere sjtriet i zie hats te sjtrieë houw.... Wat te dòa? Dao klonk 't signaal op e nuujts; 't klonk en sjallet gans vrei en vrech durch de sjtad en me hoeëd 't masjeere⁸⁾ al van de saldòte. An 't sjmidvinsterke sjtond der Hindrik te kieke en nève-n-'m 't Drüd. Der Hèër va Jüllich rèët gans sjtols vörop op zinge belsje hings.

‘Hindrik, noe is 't tied! Wente an de sjmid kunt, gees doe in der wèèg sjtòa en sjlees 'm der kop i.’

Der Hindrik vervieret zich haof doeëd en zaat: ‘Wat minste wal? 't Zunt 'r wel vofsig bei em. Dat kan ich nit; ich han och nog ginge kaffie gehad, en ich bin och mer alling.’

‘Ich gòa mit dich,’ zaat 't Drüd, ‘ich help dich.... Vlot.... hei is der hamer.’

Der Hindrik volt, dat 't moeët, e pakket der hamer, kèëk nog ins de vinster oet en gong op de däör aa en.... kamp wir truuk en zaat: ‘Druudje, went vèr ins waadete, bis de ander va Aoke allenei mit gonge?’

‘Nuuks dova, doe gees noe.... en flot.... dò koame ze.’

Der urme Hindrik mos - e leep der wèèg op, der hamer i gen heng. Der Graof grèëp 't pèëd mit der tuuëgel vas en heel sjnak halt; e zoog, wat te dòa wòr.

Aater der Hindrik sjtong 't Drüd, mit ene tweide hamer, vur went 't nüedig waor, en 't reep: ‘Hèër va Jüllich, noe is 't tied; kom naoder, vèr zunt nit bang.’

Der Hèër va Jüllich trok zienge sèbelster en e kamp en sjwinget 'm durch de loeët.... Mè der Hindrik waor ezu loeës en sjprong aater 't Drüd, mè 't Drüd heef 'm um de oeëre, dat 't sjallet, en de saldòte va Jüllich laachete en der

7) Hoort ge;

8) marcheeren;

[p. 12]

Graof reep: ‘Drüd, wenste wils, konste offeceer wèëde bei mich.’

Dat leet der Hindrik zich nit gevalle; e sjnappet der hamer en sjloog drop los. Der usjte sjlaag vong der Hèër va Jüllich op mit zinge sèbelster,⁹⁾ dè evvel i sjtukke lants gen èëd sjprong. Der tweide kosse nit mieë opvange en dè trof 'm op-ene kop, dat e snee zakde wie 'ne cylinder.

De saldòte va Jüllich zatte-n-et op ene leup op de sjtadsmoere aa. I gen Klappergaas wòate de vinstere opgetrokke Dò aater houwe de Aöker sjtòa kieke en ene minnige houw zich e Vadder Onzer väör der Hindrik gebend. Noe wòr 't andesj en ze reepe: hoera! en komte op 'n sjtraot.

Ze laate der Graof va Jüllich, dè an 't sjterve waor, i gen sjmid en hòalete der hèër pastoer. Doch wiej dè kamp wòr e al doeëd en de Aöker trokke allenei nò gene maat en der sjnieder oet gen Klappergaas gong op de trappe van 't sjtadhoes sjtao en heel 'n sjpruch¹⁰⁾ en zaat: ‘Luuj van Aoke! Hüet! Der Hèër va Jüllich is ezu juus versjlage wòade durch der Hindrik, dè bei mich de mantoere make lit. E hat melève bei ginge andere sjnieder laote wirke en ich hun 'm altied good bedind. Der Hindrik hat gans Aoke gered. Wat zat dèr luuj va Aoke?’

En 't ganse volk wòr vroeë en reep: ‘Lève der Hindrik!’ En ze pakde-n-m op 'n sjowwer en drooge-n-m der maat rònd.

En opziej an de moer van 't sjtadhoes sjtond 't Drüd bei 't Bep en 't Fing en 't Sjting en 't Poeja en ze sjotte zich van 't laache en 't Drüd zaat: ‘Dèr höt dat gezich motte zieë, wiej ich 'm de sjmid oet dref, dè voelig!.... Dat kunt 'r mich gleuve, ich hei 'm der nak um gedriend, went e nit oet de sjmid wool.’ En 't Poeja zaat: ‘Doe has rèët, Drüd; diej mansluuj zunt nit mieë wiej vreuger; 't is ginge mieë der bei, de get döët.’¹¹⁾

Dao op eemaol sjloog 't Drüd de heng in-ee en reep: ‘Jummich, kinger, deus, ich mot gòa!.... Dao houw ich nit aa gedaat.... Wat zal dat geve;.... ich han de milk op e vuur sjtòa.... die kòkt mich uvver!’

9) sabel;

10) rede;

11) durft.