Verzamelde werken 1944-1945

[p. 238]

51. Het jongste grapje^1.

Dr. H.N. Ridderbos van voormalig-Kampen^2. schreef onlangs, dat men daar zijn hoogleeraar in de dogmatiek was kwijt geraakt ten gevolge van de kerkscheuring.^3. Ds. Duursema,^4. curator nog wel, en synode-moderamenlid, verslag doende in de ‘particuliere synode’ van Drenthe (de nog steeds door een aanblijvende generale ‘synode’ in haar vrije beweging belemmerde vergadering) rapporteerde ook officieel. Dat officieele verslag vertelt óók al, dat ten gevolge van de kerkscheuring de professoren Schilder, Greijdanus en de lector dr. R.J. Dam ‘ons’, d.w.z. het voormalige Kampen, hadden verlaten.

Ik dacht anders, dat prof. Schilder was afgezet. Niet door hem zelf, maar door de ‘synode’. En dat overigens nog maanden lang na dien deze hoogleeraar van de Gereformeerde Kerken, die zich van zondige besluiten had vrijgemaakt, was erkend door den ‘raad’ van dr. Impeta, officieel was erkend als ‘lid’ van ‘de’ Gereformeerde Kerk van Kampen.

Als in 1940 hier en daar een Engelsche bom op een pand in Nederland viel, schreven de Duitsche kranten in Nederland, dat die schoone Nederlandsche monumenten waren verwoest door de Engelsche vliegers, die luchtpiraten, die ‘geen genade kenden’. Maar toen er een plaatje van het door de Duitschers verwoeste Rotterdam werd opgenomen, stond dááronder, dat die lieve stad schade had opgeloopen door...door de Duitsche Luftwaffe? Welneen...u raadt het toch niet. Door ‘het oorlogsgeweld’.

Men gêneert zich niet voor zijn daden. Maar men camoufleert ze toch maar.

Niet door een afzetting in den naam van den Vader, den Zoon en den Heiligen Geest, maar door het ‘kerkgeweld’ zal het dus gebeurd zijn, denk ik. Die professor Schilder is heelemaal niet afgezet door de generale synode, geleid door den Heiligen Geest. De man heeft het zich maar verbeeld dat de grimmige hand van ds. Duursema prijkte op den afzettingsbrief. Den curator, die, met heel zijn moderamen, niets anders was dan knecht van de ‘synode’, ik bedoel: slachtoffer van ‘het kerkgeweld’, nog vóórdat er ook maar een zweempje van scheuring te ontdekken viel. Zoozeer knecht, dat ook heeren curatoren het niet over zich konden verkrijgen hun ‘beschermeling’ gelegenheid te geven tot

1. Uit: De Reformatie, 24 augustus 1945.

2. Met ‘voormalig-Kampen’ bedoelde Schilder de Theologische Hogeschool (Oudestraat) te Kampen.

3. Niet getraceerd.

4. N. Duursema (1875-1951), predikant van de Gereformeerde Kerk te Nieuw-Amsterdam, 1911-1947, curator van de Theologische Hogeschool te Kampen, 1927-1948, lid van de generale synode te Utrecht, 1943-1945, preses van de buitengewone generale synode te Zwolle, 1946, de zogenaamde revisiesynode. Zie: De Haas, IV, pag. 155-156.

[p. 239]

verweer.^5. Hoewel ze ertoe geprest zijn, zich op dit punt klaar te bezinnen. Geprest door prof. Schilder zelf.

De Groene Amsterdammer had vroeger de gewoonte de abonné's uit te noodigen een versregeltje te fabriceeren, waarin een bepaald woord werd ontleed naar zijn beteekenis, en dan in dier voege, dat de eerste letters van de achtereenvolgende woorden van het versje moesten vormen het woord, dat opgegeven was. Eens was het woord ‘diplomaat’ aan de beurt.

Een inzender zond volgend versje in:

Diplomatentaal is Pythisch,^6.
Listige orakeltaal,
Menigmalen Abderitisch,^7.
Arrogante termenpraal.

‘Het’ oorlogsgeweld. Hèt. Geen personen, maar een ‘iets’.

‘Het’ kerkgeweld. Geen personen-ambtsdragers, maar een ‘iets’.

En zoo vervalt men in ‘het grapje’.

Want de christelijke ernst ontkomt géén seconde aan de feiten. Twee geweldige grootheden staan dien christelijken ernst altijd voor de oogen. Er staat geschreven. En: Er is geschied.

5. Zie: Schilder, Verzamelde werken 1942-1944, pag. 198-199, 232-233, 240-242.

6. Pythisch: gewijd aan Apollo, de slangendoder.

7. Abderitisch: op de wijze der Abderieten, inwoners van het oude Abdera in Tracië; hier: onnozel, belachelijk.