Verzamelde werken 1942-1944

[p. 34]

2. Schilder aan het curatorium van de Theologische Hogeschool te Kampen d.d. 7 januari 1942^1.

Hooggeachte heeren en broeders,

De generale synode besloot, de zaak der sedert 1936 min of meer bekende ‘meeningsverschillen’ ‘zoo mogelijk’ af te handelen in de maand mei van dit jaar.

Dat ik zelf aan die afwikkeling niet kan medewerken op de m.i. alleen in aanmerking komende wijze, schreef ik u in een afzonderlijken brief^2..

Daarnaast wijs ik u erop, dat de hoogleeraar dr. K. Dijk^3. gevangen gehouden wordt.

Tevens deel ik u mede, dat van prof. dr. J. Ridderbos ter synodale vergadering bericht is ingekomen, dat hij, waar de afhandeling dezer aangelegenheid wel meer dan twee dagen zou vorderen, daaraan niet zou kunnen deelnemen. Helaas is deze mededeeling langs indirecten weg - via dr. W.A. van Es^4., die haar ontleende aan een naar zijn zeggen door hem ‘persoonlijk’ ontvangen brief - tot de synode gekomen. Maar ze is toch gekomen. Het is trouwens te verwachten, dat een hoogleeraar, die gedurende maanden geen colleges kan geven, ook niet gedurende weken een synode kan bijwonen.

Een en ander u mededeelende, op in mijn hiernevens gaanden brief aangegeven gronden, zou ik u de vraag willen stellen:

waar reeds thans bekend is, dat minstens drie der hoogleeraren der Theologische Hoogeschool niet op de gewone wijze kunnen medewerken aan de afhandeling van de bekende ‘geschillen’^5., acht het curatorium ook den tijd

1. Origineel in Gemeentearchief Kampen.

2. Zie de voorgaande brief, ook van 7 januari 1942.

3. K. Dijk (1885-1968) promoveerde in 1912 aan de VU op een proefschrift De strijd over het infra- en supralapsarisme in de Gereformeerde Kerken in Nederland. Hij was gereformeerd predikant te 's Gravenhage-West vanaf 1925. In 1936 werd hij benoemd tot hoogleraar in de ambtelijke vakken aan de Theologische Hogeschool te Kampen. Van juni 1941 tot november 1942 werd hij als gijzelaar opgesloten achtereenvolgens in de gevangenis te Zwolle, de concentratiekampen te Schoorl en Buchenwald. Sinds mei 1942 zat hij als gijzelaar te St. Michielsgestel. Zie over hem BLGNP 2, pag. 180vv.

4. W.A. van Es (1871-1959) promoveerde in 1895 cum laude aan de VU op een proefschrift De eigendom in de Pentateuch. Hij werd in 1904 gereformeerd predikant te Leeuwarden en was jarenlang redacteur van het Gereformeerde Kerkblad van Leeuwarden. Schilder noemt hem meer dan eenmaal en heeft met hem veel polemieken gevoerd.

5. Zie hierover de inleiding.

[p. 35]

gekomen, aan de synode en haar moderamen te melden, dat het er bezwaar tegen heeft, dat de synode in een zoo ernstige aangelegenheid zich zoo weinig laat gelegen liggen aan het advies der hoogleeraren van de Theologische Hoogeschool, alsmede daartegen, dat de synode de behandeling laat doorgaan op een tijdstip, waarop voor de hoogleeraren eener niet-kerkelijke faculteit^6. een geheel andere en gunstiger positie aangaande praeadvies schijnt te zullen bestaan in vergelijking met die der kerkelijke hoogeschool, die de eigen inrichting der kerken is?

Curatoren zullen toch voor de eer en het recht van de eigen hoogeschool der kerken willen opkomen?

Met vriendelijken groet en de meeste hoogachting,

gaarne uw dw. w.g.

6. Schilder doelt hier op de theologische faculteit van de Vrije Universiteit te Amsterdam. Deze universiteit ging uit van een vereniging: de Vereniging voor Hoger Onderwijs op gereformeerde grondslag, die in 1878 werd opgericht. Zie CE 6, pag. 538, 539.