Verzamelde werken 1917-1919

[p. 311]

68. School en Kerk^1.

Wij zijn allen reusachtig blij met den vooruitgang van ons christelijk onderwijs. Voor onze christelijke opvoeders is de verbetering van hun levenspositie een recht, dat we met hen op prijs stellen en waarvoor we danken.^2.

Toch meene niemand, dat we er nu zijn. Of dat de salarisverhooging van de christelijke schoolmannen een stap is in de richting van de verdelging van de antichristelijke macht. Eerder omgekeerd.

Tenminste, als Mr. de Wilde van den Haag^3. gelijk heeft, die op den Theol. Schooldag verklaarde,^4. dat, als de stem der predikanten zwijgen gaat, alle christelijke actie, (ook die van de school) ten doode is opgeschreven. En 'n oogenblik later kwam ds. Doornbos van Doetinchem^5. in een gespierd betoog over de meer dan dunne predikantstractementen er op wijzen, dat de stem der predikanten al zwakker wordt, omdat hun aantal slinkt.^6. En hun aantal slinkt, omdat de zonen van de rijken niet voor dat ambt gegeven worden. En de zonen der armen, die 't tot nu toe wèl deden, zullen allicht voorloopig ophouden, dominee te worden, zoolang ze zien, wat ik verleden week hoorde, dat ergens de dominee f. 1500. - en de hoofdonderwijzer f 3200. - verdiende. Hetgeen een schandaal is, gelijk onze schoolmannen zelf zeggen. De zonen der armen gaan begrijpen, dat

1. Uit: Gereformeerde Kerkbode van Vlaardingen, nummer 135 (28 juni 1919).

2. 12 Juni 1919 nam de Tweede Kamer een wetsvoorstel aan, waarin de salarissen van onderwijzers in het bijzonder onderwijs gelijk getrokken werden met die in het openbaar onderwijs. Het gaat om een onderdeel van de Onderwijswet die in 1920 afgerond zou worden. Tot de gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs was al besloten bij de grondwetswijziging van november 1917. Ze werd in de Onderwijswet uitgewerkt. Zie: De Standaard 48 (1919) No. 14.465 (13 juni 1919).

3. Jacob Adriaan de Wilde (1879-1956), Nederlands jurist en politicus, van 1920-1949 vice-voorzitter van het Centraal Convent van de Antirevolutionaire Partij. Tussen 1918-1933 was hij lid van de Tweede Kamer en wethouder te 's-Gravenhage. In 1933 werd hij minister van Binnenlandse Zaken en in 1937 van Financiën. In 1939 trad hij af vanwege bezwaren tegen in zijn ogen te dure werkverschaffingsplannen.

4. In zijn referaat ‘De kerk en het publieke leven’ op de Schooldag van 18 juni 1919. Zie: De Bazuin 67 (1919) 25 (20 juni 1919).

5. Sietse Doornbos (1883-1968), Nederlands gereformeerd predikant, diende na studie aan de Theologische School te Kampen en de Vrije Universiteit te Amsterdam de gemeenten te Doetinchem (1909), 's-Hertogenbosch (1917) en Amsterdam (1921-1950). In Amsterdam werkte hij veel in de zending onder de Joden. Hij was lange tijd medewerker van het weekblad De Heraut.

6. Doornbos' referaat had als titel ‘Eenige opmerkingen over den Predikanten-nood en den nood der Predikanten’. Zie: De Bazuin 67 (1919) 25 (20 juni 1919).

[p. 312]

ze als onderwijzer beter hun bij het huwelijk gemaakte schuld kunnen aflossen dan als dominee. Zoodat de feestdag voor de school een rouwdag voor de kerk en dus ook weer voor de chr. school wordt - als tenminste de kerk niet gauw bij de pinken is en ophoudt met den grooten diefstal.