De Samenspreking

[p. 2]

Voorwoord.

Broeders en zusters!

Daar leeft onder ons, vooral in den laatsten tijd, de sterke begeerte naar ‘hereeniging’ met hen, die vroeger met ons aan één avondmaalstafel zaten, maar nu, door hun ongehoorzaamheid en onwil om zich met ons vrij te maken, van ons gescheiden leven.

Deze begeerte, zooveel zij opkomt uit het trekken van den band der liefde tot allen, die met ons gelooven in denzelfden Heere Jezus Christus, is goed en naar de Schriften.

Alléén, deze begeerte moet zich in alles willen onderwerpen aan en zich in haar uitingen laten regeeren door het Woord van onzen God.

Doet zij dat niet, dan verdwaalt zij en brengt ons tot inzichten en daden, die door dat Woord worden veroordeeld en schadelijk zijn voor de Kerk des Heeren.

Vergis ik mij niet, dan doen zich onder ons verschijnselen voor, die bewijzen, dat deze begeerte naar hereeniging inderdaad bij velen bezig is op het verkeerde spoor te geraken.

Ik noem enkele dingen.

Onder den indruk van een, van de zijde van hen, die ons uitstieten, gegeven voorstelling van zaken, spreekt men onder ons over de zaak van de ‘samenspreking’ op een wijze, als zou men aan de overzijde zoo hartelijk ‘de eenheid’ begeeren en alles doen, wat in zijn vermogen is, om die eenheid te bevorderen, terwijl wij stug en stroef zouden zijn en allerlei onnoodige belemmeringen in den weg leggen.

Men prijst de mildheid, waarmee men aan de overzijde ons ‘broeders’ noemt en begeert met ons samen te spreken en te bidden; en laakt het ‘formalisme’ waardoor wij weigeren zóó maar dien broedernaam te aanvaarden en saâm de handen te vouwen en in gemeenschappelijk gebed den Heere aan te loopen.

Wat onze deputaten voor ‘samenspreking’ krachtens de opdracht van de Synode van Groningen niet hebben kunnen of mogen doen, gaat men nu, met negeering van alle, daartegen door onze synoden aangevoerde gronden,

[p. 3]

zelve doen, in, zooals men dat noemt, krachtens het ambt der geloovigen, belegde conferenties.

Daar zijn er, die, door deze, zich niet aan de Schrift onderwerpende begeerte naar hereeniging, zoover komen, dat zij verliezen de dankbare vreugde over het feit, dat God ons in het critieke oogenblik de genade gaf om getrouw te zijn en ons vrij te maken van de heerschappij van menschen in de Kerk des Heeren; terwijl zij deze vreugde inruilen, voor wat men noemt: ‘droefheid over de ontstane scheur’.

Ja, een enkele komt zoo ver, dat hij zelfs gaat twijfelen aan het recht van-, de roeping tot ‘de vrijmaking’.

Dat zijn droeve dingen.

Dat men zich in den kring van de gebonden kerken daarover verblijdt is te begrijpen en wordt aan alle kanten openbaar.

Maar de Kerk des Heeren lijdt hierdoor schade.

De vrijmaking wordt gestuit in haar voortgang.

Het leven van de vrijgemaakte kerken wordt gehinderd in zijn bloei en ontplooiing.

Ik ben overtuigd, dat zij, die ik hier op het oog heb, het goed bedoelen.

Maar laten zij zich nu toch eens rustig rekenschap geven van wat zij doen en van het standpunt, dat onze Kerken in haar Generale Synoden daar tegenover hebben ingenomen.

Ik wilde, dat al de leden onzer Kerken hadden bijgewoond de vergaderingen onzer Synode, waar over deze zaak is gehandeld.

Dat zij allen er getuige van hadden kunnen zijn hoe daar gesproken en geworsteld is zonder eenige bitterheid, naar welke zijde ook. Hoe het er daar om te doen is geweest het recht des Heeren en van Zijn Kerk, het waarachtig heil van die Kerk te dienen. Nu hebben niet allen op die vergaderingen tegenwoordig kunnen zijn.

Welnu, hier wordt u aangeboden het rapport, dat over de ‘samenspreking’ op de Synode van Amersfoort is uitgebracht.

Broeders, zusters, leest dat, bestudeert het: ernstig eerlijk, biddend.

Laat het op u inwerken. Legt het onder het licht, dat uitstraalt van het Woord.

En wanneer gij dan ziet, dat metterdaad onze Synode den weg bewandelt en u den weg wijst, die naar dat Woord is; dat anders handelen in zou gaan tegen het Recht des Heeren, tegen het Recht van Zijn Kerk, en dus ook schade zou doen aan de Kerk en de zaak en de eere des Heeren, legt dan aan uw begeerte naar eenheid den teugel aan.

[p. 4]

Verstaat het toch, dat waarachtig trouw zijn aan den Heere en aan Zijn Woord telkens ons weer zetten zal in het isolement.

In de wereld van tegenwoordig wordt zoo krachtig openbaar het begeeren naar een valsche eenheid, een z.g.n. oecumenisch streven, waarin de eenheid gezocht wordt boven de waarheid; waarin de kracht van de Kerk gezocht wordt in de grootte, meer dan in de simpele trouw aan het Woord.

Ik zeg niet, dat gij dat zoudt willen. Maar geeft er u wel rekenschap van of misschien niet in uw krachtig jagen naar de eenheid, zonder dat gij er erg in hebt, dat verkeerde streven naar eenheid, een rol zou kunnen spelen.

In de gebonden Kerken wordt dat streven openbaar.

God behoede onze Kerken daarvoor. Hij geve ons de genade om sterk te willen zijn enkel en alleen door de trouw aan het Woord.

Laten wij dan klein zijn; niettemin zullen wij dan als Kerken kunnen leven tot eere van onzen God, tot de komst van Zijn Rijk.

Leest dit stuk, dat u hier wordt aangeboden.

En geve onze God, Die ons in de laatste jaren zoo groote genade bewezen heeft in de vrijmaking, dat wij straks weer in ware, heel ons leven omvattende, eendrachtigheid mogen staan en strijden.

Dat zal misschien beteekenen ‘lijden’, maar zeker zal het ons geven ‘vrede en vreugde’. God, onze God, helpe ons.

D.v.D.