De andere namen

(1974)–Bert Schierbeek– rechtenstatus



[pagina 185]
[XX] de mensen staan te kijken met de mond geopend tot de letters der bevolkingsdagen in verband met zich zelf geleund over de donkere laden met de etiketten der gewijzigde populaties om een gesprek te houden in de open lucht bijgestaan door de getemde dieren die het onderling verkeer onderhouden en bewaken en spreken mede in het moeilijke der sociologische invloeden met bezorgd gezicht en het raadsel in de binnensmondse tongen tegen de eigen droge hemel die onbegrijpelijk klank geeft aan de adem en de verwording der verzen aanziet op straat met het ijs tussen de tanden en de handen tot hulp geheven wij allen wij de mensen die leven en zijn onder de hemel en de aarde onze voeten laten slijten en het vuur uit de hiel tot een overpact willen slaan voor de vrede het maal en de maag van al wat is zo het in ons te lezen zou zijn voor wie kan dit zie ik soms in de handdruk van een man die het contact zoekt met een nieuw inkomen en hoopt dat de deur geopend zal worden omdat de wereld ook van hem is binnen de gewassen handen van het weer en de kinderen die de grond betasten en papier verscheuren zoals je 't ziet in 't eigen kind dat de blik van de moeder draagt vol zachte olie en in 't bad van overlevering zwemt en nog rauw de behoeften formeert in het spel met hout en aarde en daarin doet wat zijn ouders deden en doen in het dagelijks licht met de attributen tot diep in het bloed verzonken en het onhanteerbare raadsel even boven de grond voor de voeten der hoofdmannen die de middelzeeën en de zwelvoet bestuderen en richten het kind kijkt niet en speelt met de aarde een huis de mannen praten kunstmatige geschiedenis voor elkaar over het hinkspel binnen de lege hokken in het zicht over het slaan van bruggen zonder peilers hanggevaarten in het lont geschroefd rubbergehangen synthetisch vol moderne schilderijen en rode lichten voor de scheepvaart de rompen gaan in schaduw heen en stichten nieuwe jaren ver vooruit de plannen staan te dampen langs de wegen de wegen ontwijken dit gebrek aan uitzicht en leiden om
[pagina 186]
honden happen gulzig in het opgeworpen brood ik sta op de hoogte en vraag mijzelf hetzelfde waarom dit BEELD in mij volledig moet zijn tot in de ergste vezel der eenzaamheid die het maakt binnen een gewoon mensen hart en de tong woorden geeft die de kritiek kan lachen kranten vol maar mij de das steeds nauwer om mijn keel legt en de stotteringen argeloos en verschrikkelijk aan de muren van mijn ziel plant zonder dat het mensenoog der omgeving ziet waar de woekeringen het gordijn op zal trekken van dit ketteren en verafgoden op de geheime vraagstukken die mij bewonen met de kolderverklaringen aan de openbare schuttingen in felle kleuren der verzekerde zekerheid
[pagina 187]
ik ga een film zien morgen is het te laat met een meisje een film zien omdat het anders te laat is en morgen met een bus mee om een kind te halen en met mij bekende mensen te spreken in klare taal en om de tafel te zitten met de spiegel en de kachel tussen mijn handen en dingen zeggen over alle graven heen van dit hart en het lachen in een hoek geborgen tot dichte boeken kast tegen het stof en de naam van het kind telkens noemen en hoe het lijkt op wie op haar of mij maar toen ik nog jong was en hoe het nu met haar is en dat het is zoals het is en men moet kunnen wachten ook al bestaat alleen de hoop op groot periodiek verlies en zacht verklaren dat verlies zeggen is een standpunt innemen waar men het houvast meent te zien maar niettemin nooit verloren kan gaan wat eens was en het kind dan maar steeds de naam blijven noemen omdat de klank voor een kind vol is en vanavond naar de film met een meisje en ook dit meisje de naam noemen wat de ernst is en het spel en mij natuurlijk de wereld een donker speelhol is waar de rook te snijden en ik zeg ja zoals jij en zij strekt het lange been tot het lichaam van haar weten en meet en ik zag al ziende dat het een mooi recht lang been is van een hoog meisje dat nu haar lengte nogmaals meet met de schoonheid van het been dat zij enige keren alleen rondstuurt als een renpaard over het overvolle doek en wacht op de knal in de zaal de zaal evenwel ligt stil onder het spookverschijnsel ze zegt: we lopen vooruit op wat niet aanwezig is zij zegt het tegen zichzelf een traag vraagteken neemt gestalte aan in de veer van de hoed van mevrouw voor ons meneer wringt haar hand in een fijn ogenblik zou het nog in orde komen hoor ik vragen de film kleedt traag een leven uit onder mooie woorden alles stond al in de krant zei iemand maar niet van die cultus riep de apostel uit Rome ik maak alle dingen nieuw denk ik langzaam uit met de hand van een mooi meisje in de mijne en onder het zeggen van woorden die niet deugen zij verlengt zich nogmaals onder de invloed ik zie kosthuizen opengaan bij het wisselend beeld van het volk wat wij allemaal eten
[pagina 188]
Richard Tauber zingt van engelen met fijne tong in een vet toestel daarna belt iedereen af ook het meisje naast mij in de film ogenblikkelijk worden nieuwe beleggingshuizen in kaart gebracht het net suist vol aanvragen ik denk aan de witte vrouw uit Liberia in haar eigen republiek en de hygienische oorlog waarover zij schreef tegen de moeder der krokodillen ik hoor onderhands iets over de prijzenoorlog in de broekenzaken zwarte bladen vallen uit de hoorn van gesprek zij zegt: ik ben het sprekende waslinnen ik denk aan het meisje dat zich verdronk jaren geleden omdat de liefde niet mocht ik zag haar staan tegen het water en hoorde haar hart tellen en de huid nee zeggen en de benen gaan in de verdoving der samenspraken de biologie zei nee zeven oude tangen stonden op en grepen en de gil werd niet gehoord zo gaat een oprecht mens onder zonder weten? in Mirella waren echter de geheime boeken opengegaan waarin het laatste woord staat binnen middeleeuws miniatuur en haar hart legde zich goud uit en zij las in een geel licht en hield in haar hand de glazen bol en zei: alles is doorzichtig de waterdieren stonden rechtop naar de hemel te luchthappen over de koppen ga ik wandelen, zei het meisje een magische tocht binnen het beeld het zenuwgestel der taarten is nu geschokt klonk de stem van een boswachter morgen is het te laat riep Mirella en zij zag niet de witte vrouw uit Liberia in haar republiek die een medicijnman riep bij haar dokter die ziek was en zij hoorde niet de zachte formules die zij mompelde binnen een trage tong ergens anders spreekt men dan van atonale tijdschriftendienst en men haalt oranjerie modellen aan men kleedt deze modellen uit men trekt deze modellen de ledematen van het lijf men legt deze ledematen onder de microscopen men ziet alles duidelijk de verbanden binnen het vlees men zet het model weer in elkaar en het lacht niet meer daarna laat men het schilderen door een kunstenaar de kunstenaar geeft dit model een eeuwig leven dit model loopt aan de hangende wand en prikt de bezoekers de ogen uit
[pagina 189]
dit is de wraak van het model het meisje zei: zo wijs ik mijzelf de weg de weg stond zwijgend stil in het meisje zie zei de man dit is een dagelijks landschap binnen het leven wij rijden in de bus en alles gaat voorbij ook de witte vrouw uit Liberia zij vecht tegen een alcoholmotor en een huidontsteking de blanke dokter ligt in haar armen en zwijgt want de bedwelming van zijn tong staat in haar ogen en de ogen lachen equatoriale hitte door zijn lichaam en de medicijnman ligt in zwijmende rythmiek de vloer onder zijn voeten weg te krabben en de witte vrouw houdt haar oor tegen zijn borst en zijn hart gaat zijn lichaam uit het oor in en zij geeft haar oor aan de medicijnman die het in het zwarte gat van de aarde legt waarin een vuur gaat branden die het hart roostert het hart klopt de vrouw lacht staat op en haalt het hart uit het vuur de medicijnman hangt biddend gekleurde doeken op de vrouw neemt het brandende hart in haar mond en er ontstaat stoom de stoom blaast zij in de mond van de dokter en het hart hij slikt zijn hart op de rechte plaats de dokter staat daarna op dankt gaat weg en raadpleegt zijn boeken de witte vrouw uit Liberia glimlacht zij is binnen vreemde gewaarwordingen tot stilstand gekomen en ziet het land onder haar voeten groeien tot een groot vuur en zij ziet het oerwoud naderen met duivelse voet de bokspoot voor en de huil van de tijger in het groeiproces en zij valt ter aarde en slaat de lemenvloer en zij vliegt op en rukt de gekleurde doeken van de wanden en vervloekt de medicijnman en verlaat het huis tegen het vallen van de nacht zij bidt: ik ben wit en hij is blank zij noemen mij de witte vrouw van Liberia en hij is blank hij gaat heen en leest zieke boeken ik ben gezond ik heb hem genezen de blanke dokter met mijn zwarte handen en hem een nieuw hart in zijn lichaam gekust en vóór haar gaat Mirella te water en zij zegt tot zich zelf: alles is doorzichtig het oerwoud komt in klamme kleren nader en bedekt de vrouw
[pagina 190]
dit binnen het beeld dat mij de paden hakt naar een openplaats waar te leven is waar het aangezicht van de aarde open in het oog van de mens ligt en de witte vrouw van Liberia danst en Mirella over het water loopt met de dans van een volk op haar handen dat allemaal beschikbaar is binnen een ongebreidelde concurrentie met de zwaartepunten in top in de gebalde vuist der duisternis binnen de klepels der alarmklokken want zo ga ik rond in dit land dat door mijn gezicht draait en waar ik alle mensen ken en aan de vuren zit en hoor wat hun woorden verzwijgen en in de stilte van hun schapen woon en de koe in mij melk en de hond uitlaat en de jacht aan het wild doe en het zout uit hun bodem proef en opsta en weer rondga en tot het graf spreek dat ik ken en hun de dank- en biddagen voor een oogst geef en de kisten open om tot de voorraden te komen en de bruiloften opzet en vloek tegen sommige fabrieken en het scheld licht in de ogen leg en de bijl hef en het land onder het hout kerf en de dichte koppen snel en aansteek en op stokken ronddraag dat is de fakkel de mens die in brand staat en ieder verblindt een propaganda blad geschreven met mensenbloed een natuurfilosofie vol dolle tongen zoals ik bang ben voor de dood die langzaam aan komt vreten en een eeuw van verlangen schrijf en ruimschoots ben en om de uiterlijke verzorging niets meer geef omdat de kernen onder mijn ogen gespleten worden door de handen van een filmster die zakelijk onder een fluwelen huid de contracten verhandelt en clausules in haar klooster legt en het jaar binnen haar bedrijftellende blikken verbrandt zij blijft leesbaar, zei mij iemand zij legt merkplaatjes op de weg zij houdt lezingen over de waarheid ik slijp de beitel en stook de verhittingen aan en verbreek de isolaties en ga schuimblussen binnen al te vederlichte binnenbranden ik wil geen genade of rolluiken en geen adviezen voor vergaderzalen ik wil dansen op de rug van het zijn
[pagina 192]

[pagina 193]

Vorige Volgende

[XX]