Abbingawâld

[p. 13]

4

De Adelheidfundaasje is in stifting, dêr't âlde froulju út de bettere stân, mar sûnder sinten, foar in bytsje jild of foar hielendal neat har lêste libbensdagen slite kinne. Dizze stifting is yn it libben roppen fan de lêste fan it slachte Abbinga thoe Schmalhausen, frelle Adelheid silger, dy't oan 'e ein fan har lyts en leech libben ta, har roppen fielde, wat foar it yn eare hâlden fan har yndie moaie namme te dwaan. No, dat is har goed slagge! Der is yn Abbingawâld en ek dêrbûten in grutte belangstelling foar de Adelheidfundaasje en har bewensters. Bakker Berga, dy't der eltse dei mei in protte bôleguod hinnegiet, seit, dat it him net tinke mei, dat der earne yn 'e wrâld op sa'n lyts plakje safolle keale kak bymankoarren is. De froulju sjogge him oan troch monocles en freegje him sa altemets, oft er wol mei goed moal bakt, want yn Den Haach wie de bôle nei har betinken wat witer en ‘fijner’; en as syn kile nei 't sin fan de dames net skjin genôch is, dan kriget er dêr troch de regel ek al gau wat oer te hearren. Ek heart er har wol praten oer har bûtenlânske reizen, nei it ‘zalige’ Nice en it ‘goddelijke’ Wiesbaden; ja, ja, no sitte se yn Abbingawâld, dêr't it oars ek wol út te hâlden is, mar priizgjende wurden oer Abbingawâld hat Berga nea net folle fan de dames heard en oaren ek net.

Men sjocht de dames net folle op strjitte; de direktrise keart dat, mar de measten lykje sels ek mar leaver op 'e gerjochtichheid fan de fundaasje te bliuwen. De ynwenners fan Abbingawâld, hoe goed se it ek hawwe, binne trochstrings net fan bettere stân en men bliuwt altiten mar it leafst yn jins eigen rûnte. Dat nimt net

[p. 14]

wei, dat de Abbingawâldsters ferskate fan de dames kenne mei namme en tanamme; en ek de libbensrin fan mannichien witte se mar al te goed.

De direktrise hat in moaie Frânske fan: Valéry de Charleville. Hja neame har lykwols de hillige Veronica. Hja is it, dy't it kontakt ûnderhâldt tusken it doarp en de fundaasje. Hja akkoartet mei slachters, bakkers, krudeniers, mei timmerlju en fervers, mei skoarstienreagers en glêzewaskers. It is in steile, steatlike dame, mei in ferline, dêr't blykber neat op te sizzen is, want oars hiene de Abbingawâldsters it wol witten. Hja hat altiten bloeskes oan, dy't oan it kin ta ticht sitte en de kleur fan har troanje is dy fan papier, dat de slachters brûke. Hja kin tige prate, mar humor ferstiet hja net. Foar de fundaasje is it in bêstenien. Hja soarget, dat it jild fan frelle Adelheid silger goed bestege wurdt.

Lêsten frege Dillema, de skearbaas, der yn de krante in frommeske by foar syn frouljusklanten. Doe't de hillige Veronica hearde, dat dat wie om't de oare te folle op 'e fundaasje siet, hat hja daliks in soarte knip- en ondulaasjeskema makke foar de dames fan bettere stân. Dat wie fan dy gefolgen, dat it kapsterke fan Dillema it wurk op 'e fundaasje yn de helte fan de tiid fan foarhinne ôfkoe en Dillema der nea in twaddenien bynaam hat.

It jild fan de fundaasje wurdt opbrocht fan in stikmannich grouwe klaaiboeren en in kliberke minder grouwe sânboeren; fierder heart by de fundaasje wat bosk en wat heide, dat meast efter it âlde, tryste gebou leit. It bewâld hat de jierrige Laerman baron Tinnegieter, kantonrjochter te Abbingawâld.