Voor- tegen- en inlooper; en Neetekam

[p. 1]

Neetekam, voor de heedendaegsche dichters.

Versiert met besleepe tanden van voorname Meesters.

Spothouder, van den boozen geest hezeeten,
Heeft een Ojevaer de keel afgebeeten;
En de substituit van Meester Lammert de Goochelaer,
Sleept Marmotje, uit weêrwraek, doldriftig by 't hair;
Pater Girard springt daedlyk in de hogt om een Weerwolf te verjaegen;
Doch zyn Mislukte List word van Joris Platvoet beloont met slagen.

[p. 2]

 

Wie Pasquilleerd^(a) en steekt in 't wild,

 

Gelyk ontzind en eervergeeten?

 

Dus vraegd men thans, 't zyn prulpoëeten,

 

Die waerd zyn dat Apol' hen vild,

 

Alleenlyk om hun' waengeleerdheid;

 

Verzeld van domheit^(b) en verkeerdheit.

 

 

 

Men kent die Ezels, kop voor kop;

 

Zy kunnen 't blaeren min ontwennen,

 

Als elk in naem en faem^(c) te schennen.

 

Hoe klimt de laster dus in top,

(a) Niet onäerdig zecht de geleerde Juvenalis:

Sed facilis rigidi cuivis censura cachinni:
Mirandum est, unde ille oculis suffecerit humor.

Dat is:

Dogh elkeen kan 't gedrag eens anders licht als zot
Uitkryten, dryvende met al zyn doen den spot,
Maer 't is verwondrens waert gewis, vanwaer toch d'oogen
Zoo een genoegzaem vocht steets hebben opgezoogen.

(b) Gelyk die Koroebus, die, daer hy noit hoger dan vyf hadde kunnen leeren tellen, echter 't getal der baeren in de Zee zogt op te maeken. Zie Erasmus chil. 2. Cent. 9. Ad 64. alzoo dom zyn onze Messieurs Pasquillisten.

(c) Gewoonte die (teekend de geleerde C à Buro hier op aen) onwederzeggelyk blykt: uit het Klinkdicht geteekend Ex Amicitia; De onverhoorde Echo; Het Berispdicht aen den Heer van Haren; De Lof van Koos Hoddebek; De Medulla Marmottiana; De Voor-Tegen-en Inlooper van dezelve; Het vaers tegens de Oproermaekers; Het Heldendicht van V.H. en andere uitsteekende werken, zeer bequaem om in comenye en koffywinkels verörbert te worden.

Myn Buurvrou uit de Comeny,

Had onlangs eens het blad gevonden

Van 't heerlyk Klinkdicht, quam me by,

Sprak; Buurman, dat is schoon! 't is zonden

Dat zukken goed by 't misdruk gaet;

Dat 's puik erymt! dat binne woorden,

Die de gemiene man verstaet

En mit ten eersten my bekoorden!

Minerva! Boxvoet! Marsias!

Apol en Febus, Fay en Sater!

'k Wou dat myn man een Dichter was,

Zoo goet als Jaen op 't guntsche water.

Ja wel 'k verlang met oog en oor

Om Thomiris te zien verschynen,

My dunkt dat ik ze al zie en hoor,

Zy klaegt met Vrou Margreet van pynen.

Zy zitten bei nog in 't kasjot,

En worden vast van elk bespot.

[p. 3]

 

Om wie maer schoon is, vuil te maeken,

 

Door al den gal^(d) die zy gaet braeken?

 

 

 

Hy, die zich 't eerste in 't strydperk geeft,

 

Verzaekt zyn Vaderlandt en Maegen:

 

Wat durft een Hottentot niet waegen,

 

Die eer nogh schaemt meer over heeft?

(d) Zeer wel heeft de zoetvloeiende Bernardus de Bosch, in zyne Dichtlievende Verlustigingen, pag. 121. dit Byschrift gesteld:
De kreuple Logen vliegt den breeden aerdkloot om;
Zy heeft een duble tong met helsch vergif bestreeken;
Voed loos bedrog in 't hart; speelt naer de kunst voor mom;
En schroomt niet met haer toorts het vuur van twist te onsteeken.
 
En Martialis Lib. 2. Epigr. 61.
Nimiaque aerugine captus
Allatras nomen quod tibi cunque datur.

[p. 4]

 

Die met zyn Hooft den spot durft dryven;

 

Ja zelf wat gruwlyk is^(e) durft schryven?

 

 

 

De tweede is slechts een Mensch in schyn.

 

En anders kan men niet ondekken;^(f)

(e) Een geleerde aentekening op 1 Reg, VII. vs. 23. die hem tot een preuve opgegeven word. De interrogatorie en 't ongehouden te antwoorden responsief. Het Charlatans gedicht by hem op D^s. J.G.P. uitgebraekt; en 't Sierlyk prentje boven zeeker werkstuk staende. Zie breder de zeer Beschaefde Voorlooper,

(f) Wat is hy dan? de Dichter P. Langendyk zal ons in het 2. Deel zyner Gedichten, pag. 76. een denkbeeld geven, daer hy Kamacho aldus invoert:

Och, och; et is de droes,

Is dat geen Paerdevoet? neen, maer een karrepoes!
Nou merk ik 't eerst.

En wat verder vraegt Sanche:

Maer selderment! gansch vyven!

Wat is dat veur een vent?

Waer op Don Quichot antwoord:

Dat is een Indiaen,

Of Hottentotsche Prins. San. Ik ken em niet verstaen
Als hier en daer ien woord.

Laet ons Ovidius ook hier op hooren, die in de Metamorph. lib. 14. vs. 91. zecht:

Quiqque Deûm genitor fraudem & perjuria quondam
Cercopum exosus gentisque admissa dolosaae,
In deforme viros animal mutavit &c.

Dat, na Vondels vertaling, dus luit:

Want God Jupyn voorheên verbittert en gebeten,
Op Gekrops afkomste, een meineedigh heilloos zaet,
Vol schalkheit en bedrogh, veranderde gelaet
En vorm des volks in Sim en Apen, loos op treken,
Die teffens menschen en geen menschen meer geleken.
A. Pictor.

[p. 5]

 

De derde durft het slagzwaerd trekken,

 

Om dat hy schootvry denkt te zyn;^(g)

 

Hy liet zich door Baes Lammert leeren

 

De wapenzalve om zich te smeeren.

 

 

 

Al blyft de Fay eh Eybe^(h) in vree,

 

Na dat zy deerlyk, door hun pennen,

 

Gehavend zyn, de schenders kennen

 

Dat schandwerk aen een ander meê;

 

Want zy, als hoofden van die benden,

 

Verstaen zich op het straettael⁽ⁱ⁾ schenden.

(g) Hier van kan men breder in den jammerlyken Tegenlooper leezen. Zie ook de Waerschynlyke Tovery; de Waerzechster en de Vercierde Ontovering van de Gravinne Trifaldi, alle Blyspeelen; alsook het Natuurlyk Toverboek, de eenige studie van onzen Apollo, A. Glasius.

(h) Twee helden uit het beroemt Driemanschap, wier lof breder te vinden is in den Inloper pag. 5. No. 8. en op den eersten van welken de tael van de Agrippynsche Rhynzwaen in Palamedes pag. 54. van den Amersfoortschen en besten druk in 1707. hier gevoeglyk toegepast word, terwyl hy ook als een' anderen Kalchas acht neemt

Op vooglezang, op spook en ydle droomen,

Op drift van hart en geest, op 't ruischen van de boomen,
Op 's Hemels aengezicht, op Hoepelrokken, enz.

****

Zoo leert by buldren, trappen,

De droomen mengen in lantnutte weetenschappen,
Ook raemen op een hair de hairen van een dog,
De korlen van een vyg, de biggen van een zog,
Eer zy geworpen heëft, en 't maeksel van haer jongen:
Zoo spift hy zyn vernuft op dry-en zeven sprongen;
Geeft diepe raetsels uit en is een Haegsch Profeet,
Na 't zeggen van Du Coeur die 't net en zeeker weet.

Cresostomus Gelykmakius.

(i) De aengetrokke Tegenloper, wier maker zeekerlyk een consulent van Rooye Hyn is, als uit de prultael duidlyk afgenomen werd.

[p. 6]

 

't Is juist niet om Leonidas;

 

Of om den lof van Heer van Haren;

 

Maer om elkaer in 't schild te vaeren,

 

Als of men dol en raezend was.

 

Door zulk een' Oorlog van de zotten

 

Raekt elk in kryg met^(k) Hottentotten.

 

 

 

De Boer, getart door al den schimp,

 

Die hy verkrygt met zoo veel gratie,

 

Door onzen Goochlaer zyne Oratie,

 

Vernist zich met een' valschen glimp;^(l)

 

Hy zal Cadière noit verbloemen;

 

Maer 't Hokus! Pokus! Pas! verdoemen.

(k) Even als de Heer Gouverneur van 't Frikkedillen Eilandt, ter aengetooger plaetze uit P. Langendyk, in batalje raekte, zie pag 82. alwaer Vetlasoepe, al vechtende, de Ridder en Gouverneur te gemoet voert:

Wat sekse rekle? zyn bun Tovenaers, jou ond?
Wat opstinater folk! terwyl dat s' hum zoo kloppen,
Zoo scheer ze nok de gek, en durven ons nok foppen.

Alphis Arkadianus.

(l) De wyze Joachimus Erasmus, heeft hier op gelieven aenteteekenen: dat De Boer, vader van 't Boerepraetje, en teeler van de zedige Madame Cadière, altoos eve stigtelyk is (zulx het jammer en overjammer zy, dat hem de voorzittersplaets tot Coster, zie J. van Heulens Gedichten, door den neus geboord werd) waer toe hy ten preuve heeft gelieven te citeeren een voddige Weddenschap, waer hy zecht gelezen te hebben op de 14, 15, 24 en 25. Bladzyden:

Was ik een keuning van myn leven,
Ik zou myn Schepter aen jou geven.
****
Myn zeilsteen van myn yzer mesje
Verkwikster van het heele resje.
De liefde wroet my door de huit,
En kruipt 'er met geweld thans uit.

Zinjeur

Daer is een vroumens aen de deur
Met moslen die gemaklyk gapen.
****
Daer 's noch een ander ook met peen.
Wil jy geen peen dan negotieeren?
Je kunt Mevrou 'er een vereeren.

[p. 7]

 

Wel hoe! verstrekt hem dit tot spyt:

 

Dat Joris Platvoet van Westphaelen,

 

Den Kryghsman der Lantaerenpaelen^(m)

 

By de ooren krygt in dezen tyd?

 

Daer 't werk der troulooze eerverbreekers

 

Gedrukt word by Pasquillen queekers.

(m) Daer is 'er die door Lantaerenpaelen het aengetrokken Bladschryvertje verstaen, wiens feit het is zeer melodieuse Gezangen, voor de Messieurs Aensteekers der Lantaernen, toetestellen, waer van de voornaeme blyken t' over bekent zyn; ook zoude zyn eerw. Die functie als Subsituit bedienen. Anderen hebben willen stellen: dat die Lantaerenpaelen op zeeker Plaetje, voor de Gewaende Krygsman prykende, zoude zien,

[p. 8]

 

Gy knaepen jeukt de rugge u noch?

 

Vaervoort dan; maer men zal uw schryven

 

Dermaeten op den pokkel wryven,

 

Dat gy zult roepen: lasi! och!

 

Genade! och! voor 't Pasquillen dichten!

 

Wy zullen niemant meer ontstichten.

Gegeeven in onze Stadt Oproer,

den zesden dag na Eergisteren.

In kennisse van My,

PASQUINUS SAMARITANUS,

In VIAENEN geprent,

By WYSHOOFT DIKKOP, in de geëxclipseerde Comeet uit de Veenestraet. 1742.