Het Walchers liedeboeck
(1611)–Dirk Schabaelje, Jan Philipsz. Schabaelje– AuteursrechtvrijJan Philipsz. Schabaelje en Dirk Schabaelje, Het Walchers liedeboeck. Marten Abrahamsz vander Nolck, Vlissingen 1611
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
exemplaar Koninklijke Bibliotheek Den Haag, signatuur: KW 839 F 24, scan van Google Books
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Het Walchers liedeboeck van Jan Philipsz. Schabaelje en Dirk Schabaelje uit 1611.
redactionele ingrepen
In het origineel komen verschillende drukletters voor die in deze digitale editie niet kunnen worden weergegeven. Om dit onderscheid niet verloren te laten gaan, is in de hoofdstukken waar gotische en romeinse drukletters door elkaar voorkomen, alle romeinse tekst weergegeven als cursief. Gotisch is in deze hoofdstukken zonder opmaak weergegeven.
Door het gehele werk zijn koppen tussen vierkante haken toegevoegd.
Op enkele plaatsen klopt de volgorde van de pagina's niet. Deze is op basis van de custodes hersteld. De paginanummers zijn daarbij veranderd zodat de volgorde daarvan blijft kloppen. Het gaat om fol. 83-85, 87-92. Tussen fol. 87 en 92 ontbreken bovendien twee pagina's, waarschijnlijk 88r-88v.
Een deel van de margenoten is moeilijk leesbaar in het origineel. Deze zijn zo goed als mogelijk tussen vierkante haken aangevuld door de redactie.
fol. aijr: Ale → Alle: ‘Alle ghy Christen leden’.
fol. 1v: waerdenr → waerdeur: ‘waerdeur sy prijs verworven’.
fol. 2r: het onjuiste folionummer 4 is verbeterd in 2.
fol. 2r: ghesrhal → gheschal: ‘wtsenden met een groot gheschal’.
fol. 4r: vertelleu → vertellen: ‘Hoort toe met sange wil ic u vertellen’.
fol. 10r: tghedneren → tghedueren: ‘tghedueren // van’.
fol. 13r: het onjuiste folionummer 15 is verbeterd.
fol. 15r-15v: het onjuiste folionummer 13 is verbeterd.
17v-18v, 25v-26v, 93r-94r, 116v-118r: op deze pagina's zijn naamspreuken te vinden waarbij de eerste letter(s) van sommige dichtregels zijn gedrukt in romein terwijl de rest van het gedicht in de gotische letter is gedrukt. In deze digitale editie is een spatie toegevoegd tussen de romeinse en gotische letters om de naamspreuken beter leesbaar te maken.
fol. 18r: drcck → dreck: ‘Als in den schyn // van dreck’.
fol. 19r: znydt → zuydt: ‘van noort, zuydt, west, en Oost’.
fol. 22v-23r: In het origineel loopt de kop ‘Na de Wijse Herders eerbaer // alle die daer’ door over de paginaovergang. Dat kan in deze digitale editie niet weergegeven worden. De kop is daarom in zijn geheel op fol. 23r geplaatst.
fol. 24v: Heeerlick → Heerlick: ‘Sullen Heerlick gheseten’.
fol. 29v: Wllt → Wilt: ‘Wilt ghy sijn de liefste Princesse’.
fol. 31r-31v: het onjuiste folionummer 30 is verbeterd.
fol. 32v: verlieseu → verliesen: ‘Om niet te verliesen’.
fol. 37r-37v: het onjuiste folionummer 38 is verbeterd.
fol. 39r-39v: het onjuiste folionummer 37 is verbeterd.
fol. 43r: oustektn → onsteken: ‘Oock is Dauidts lust onsteken’.
fol. 43v: veemoghen → vermoghen: ‘Na sijn cracht en vermoghen’.
fol. 52v: rrden → reden: ‘Den knecht, reden, hy dede’.
fol. 54r-54v: het onjuiste folionummer 45 is verbeterd.
fol. 56r: gelone → geloue: ‘Maer mildelick geloue’.
fol. 58r-58v: het onjuiste folionummer 85 is verbeterd.
fol. 58v: ontfaoghen → ontfanghen: ‘T'croon ontfanghen’.
hode → hoede: ‘Weest op u hoede’.
fol. 62r: woordeu → woorden: ‘Verhoort o Godt mijn woorden clachtich’.
fol. 62v: looneu → loonen: ‘In vrede // loonen’.
fol. 65r: ghepropheteet → ghepropheteert: ‘Heer wy ghepropheteert’.
fol. 65v: vrucht → vreucht: ‘Daer ghy als een lief kint met vreucht’.
fol. 72r: na fol. 724-72v gaat de nummering verder met 63r-63v. Dat is hier ongewijzigd overgenomen.
fol. 66r: heeeft → heeft: ‘Elck heeft het best’.
fol. 71v: Sadt → Stadt: ‘Want haer de Stadt’.
fol. 73v: strecken → stercken: ‘niemant can hem stercken’.
fol. 79r: I st → Ist: ‘Ist dat wy nu syn stille’.
fol. 83v: ttoost → troost: ‘Myn ziele troost’.
fol. 84v: Eeen → Een: ‘Een exempel om volghen wy’.
fol. 85r: Psal.. → Psal.: ‘Psal. 39. 1. Jac. 3. 2.’.
fol. 91r: niemaet → niemant, selueu → seluen: ‘Dan niemant van hem seluen houden’.
fol. 91v: broederlilke → broederlicke: ‘Hebt broederlicke liefde onderlynge’.
fol. 91v: Mear → Maer: ‘Maer boet dyn vyant syn ghebreken’.
fol. 91v-92r: In het origineel loopt de kop ‘Na de Wijse Ghelick als de witte swane’ door over de paginaovergang. Dat kan in deze digitale editie niet weergegeven worden. De kop is daarom in zijn geheel op fol. 92r geplaatst.
fol. 92r: Haər → Haer: ‘Haer profyt’.
fol. 92v: deut → deur: ‘Hy deur t'water der Jordanen’.
fol. 94v: rijcddommen → rijckdommen: ‘Alleen deur u wijsheyts rijckdommen’.
fol. 103r: vhoede → v hoede: ‘Weest op v hoede’.
fol. 106v: denr → deur: ‘Al deur des vaders cracht’.
fol. 106v: bəstaet → bestaet: ‘In den vader bestaet’.
fol. 110r: QP → OP: ‘OP eenen boom gheclommen’.
fol. 112r-112v: het onjuiste folionummer 102 is verbeterd.
fol. 112r, 114v: Nade → Na de: ‘Na de Wijse’.
fol. 114r-114v: het onjuiste folionummer 104 is verbeterd.
fol. 116r-116v: het onjuiste folionummer 106 is verbeterd.
fol. 116r, noot: Lue, → Luc,: ‘Luc, 11. 46.’.
fol. 118r-1128: het onjuiste folionummer 108 is verbeterd.
fol. 125: na folio 125 gaat de nummering verder met 114. Dat is in deze digitale editie ongewijzigd overgenomen. Hierdoor komen de folionummers 114 t/m 125 twee keer voor.
fol. 118r, noot: Ephə → Ephe: ‘Ephe. 4. 14.’.
fol. 119r: Hitr → Hier: ‘Hier ons niet cleenich’.
fol. 120v: Volcgt → Volcht: ‘Volcht haer // niet maer // vast staet // en laet’.
fol. 122r-122v: het onjuiste folionummer 112 is verbeterd.
fol. 123r: verghettn → vergheten: ‘Hoe soud'men v vergheten’.
fol. 123r: eu → en: ‘Druck en verdriet, al van haer vliet’.
fol. 123v, noot: 0 → 10: 1. Cor. 10 4
fol. 125r: aoghen → ooghen: ‘Ens ooghen ghy drooghen van tranen sult’.
fol. 125v: onvestaende → onverstande: ‘In babylon met onverstande’.
fol. 126r: conne → conde: ‘Wat tyt oft stonde // seer licht hy conde’.
fol. 128r: dirncken → drincken: ‘Om niet muecht ghy hem drincken’.
fol. 118v: sondaet → sondaer: ‘Wil hy des sondaer doot’.
fol. 124r-124v: In het origineel loopt de kop ‘Na de wijse Ick hebbe ghesien den tijt’ door over de paginaovergang. Dat kan in deze digitale editie niet weergegeven worden. De kop is daarom in zijn geheel op fol. 124v geplaatst.
fol. 125v: nwer → uwer: ‘Met vreden uwer straten’.
fol. 127v: termyu → termyn: ‘Wyckende in geen termyn’.
fol. 134v: Leyvən → Leyven: ‘Leyven ons in de gracht’.
fol. 134v: ghelchal → gheschal: ‘Musyck gheschal // heeft geuonden jubal’.
fol. 139r: dracgt → dracht: ‘Reyn liefde dracht’.
fol. 140v: un → nu: ‘Na dien wy ons nu vry’.
fol. 142r: geeneu → geenen: ‘Dit en is geenen’.
fol. 143r: erfghemaem → erfghenaem: ‘Gheen erfghenaem van t'schadt’.
fol. 146r: Hoaren → Hooren: ‘VVIlt Hooren een nieu liet’.
fol. 147r: Jelum → Jesum: ‘Waer op oock Jesum seyde’.
fol. 154v: Leni. → Leui.: ‘Leui. 14 6’.
fol. 156v: raət → raet: ‘Dit schiep sonder ghegheuen // raet’.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina (aiv) is niet opgenomen in de lopende tekst.
[fol. air]
HET WALCHERS LIEDE-
BOECK INHOVDENDE
Menigherhande Schriftuerlicke Liedekens
welcke noyt hier te vooren ghedruckt en hebben
gheweest, nu onlancx ghemaeckt door D.S.
ende J.S. 1611.
Sijnght met aendacht in den naeme des Heeren
wilt u tot lichtuerdicheyt niet keeren
maer ghedynckt wie v gheschapen heeft
wie alle goede gauen geeft
als niet dien Godt, wiens aenschijn
alle dijngen deursiet
dus rade ick dijn
wat v gheschiet
en laet sijn
ghebiet
niet.
TOT VLISSINGHE
By Marten Abrahamsz vander Nolck: woonende op de bier kaye inde druckerije 1611