Gedenkboekje ter gelegenheid van de opening van het Suriname stadion

[p. 14]

Sportterreinen in Suriname.

Bij Gouvernementsresolutie van 4 November 1909 werd aan de Troepencommandant vergunning verleend om de militairen gebruik te doen maken van een deel van het Gouvernementsplein voor het beoefenen van het voetbalspel.

Gouverneur Mr. D. FOCK aarzelde aanvankelijk om deze vergunning te verlenen, omdat hij vreesde dat de wandelaars op het Plein last zouden ondervinden van het voetballen maar hij zwichtte voor de aandrang door Kapitein HIRSCHMAN, die het voetbalspel belangrijk voor de Troepen achtte en verleende de gevraagde toestemming.

Al spoedig werd ook door de burgerverenigingen, die van een veld op Oldenburg, dat evenwel veel te ver van het stadscentrum was gelegen, gebruik maakten, ook op het Gouvernementsplein gevoetbald.

Reeds een jaar na het verlenen van de vergunning werd overwogen tot intrekking daarvan over te gaan, het grasveld leed veel onder de oefeningen en de Gouverneur gaf opdracht naar een ander terrein voor het beoefenen van de voetbalsport om te zien.

Het oog viel toen op het terrein over het Commissariaat Combé. Dit veld dat als gouvernementsstalweide werd gebruikt was in 1899 afgestaan aan de Surinaamsche Scherpschutters Vereniging voor het houden van schietoefeningen en daarna aan de Dutch Guyana Cricket Club.

De kosten om het terrein tot voetbalveld in te richten werden aanvankelijk begroot op f 350. -, doch bleek het onmogelijk voor dit bedrag een behoorlijk sportveld in te richten.

In 1910 gelukte het de burgervereniging H.B.S. een terrein op het voorland van Ma Retraite te huren en tot sportveld in te richten, dit terrein werd ook door de militairen gebruikt.

H.B.S. had echter een kortstondig bestaan en men moest weer tot het Gouvernementsplein terugkeren.

Intussen begon de voetbalsport zich te ontwikkelen en de behoefte aan een behoorlijk ingericht sportterrein steeg met den dag.

In het nieuwsblad ‘De West’ van 24 Maart 1914 schreef luitenant J. VAN DER UPWICH een artikel, waarin hij pleitte voor een sportveld in Paramaribo en schreef dat hij droomde van een groot voetbalveld waarop internationale wedstrijden zouden kunnen worden gespeeld.

[p. 15]

Daarna lezen wij in de plaatselijke bladen herhaaldelijk ingezonden stukken waarin het pro en contra van een groot sportterrein in onze stad wordt besproken.

Een dergenen die voor het tot stand komen van zulk een veld heeft geijverd was de sportverslager van SURINAME W. (JAN WIJNGAARDE); in zijn blad van 28 Juli 1916 ontwikkelde hij een plan om te komen tot de stichting van een centrale sportbond, die naar een geschikt terrein zou kunnen omzien.

Dat hij geenszins optimist was, bleek uit een bijdrage in zijn blad van 11 October 1918, waarin wij lezen:

‘Beschikten wij maar over een afgesloten sportterrein, dit ‘schijnt echter tot de vrome wensen te behoren’.

Op Zondag 25 Juli 1919 werd de openingsmatch op een terrein achter de Kathedraal gespeeld, dit terrein bleek echter niet geschikt en op 3 April 1921 werd het terrein tegenover het St. Vincentius Ziekenhuis ingewijd.

De sportliefhebbers van die dagen zagen moeizaam uit naar een neutraal terrein, de in 1914 opgerichte Surinaamsche Voetbal Bond verzocht bij verzoekschrift van 26 December 1916 aan de Gouverneur om een terrein beschikbaar te stellen en vestigde de aandacht op de oude begraafplaats aan de Gravenstraat.

Hiertegen rezen echter bezwaren van de kant van de Directeur-geneesheer van Wolffenbuttel, dr. P.J. de Kock, die van oordeel was dat het gesticht in een rustige omgeving moest liggen en het beschikbaar stellen van het terrein een eventuele uitbreiding van het gesticht zou bemoeilijken.

In 1917 viel de aandacht op een terrein in de Cultuurtuin.

De Secretaris van de S.V.B., WILLEM HESHUSIUS, die hard geijverd heeft voor het totstandkomen van een terrein en die vele jaren een leidende rol in de voetbalwereld heeft gespeeld, had op 22 Februari 1917 een onderhoud met de Gouvernements-Secretaris en sprak als zijn oordeel uit dat van de twee terreinen die het Gouvernement op het oog had, nl. de oude stalweide en een terrein in de Cultuurtuin, alleen het laatste project in aanmerking kwam.

Gouverneur G.J. STAAL was een groot voorstander van een sportterrein; gedurende zijn verlof in Nederland besprak hij de kwestie met de Secretaris van de Nederlandse Voetbal Bond MOORMAN en na zijn terugkomst gaf hij opdracht het door de S.V.B. in 1916 gedaan verzoek in behandeling te nemen.

Intussen had de heer H.E. ALETRINO tot de Gouverneur het verzoek gericht om het terrein op Combé in erfpacht te bekomen, de bedoeling van de aanvrager was het stichten van een particulier sportterrein, het afsluiten van dit terrein, het bou-

[p. 16]

wen van tribunes, waardoor aan het publiek tegen betaling toegang tot de wedstrijden zou worden verleend.

Gouverneur Staal voelde niet veel voor dit verzoek en was van oordeel dat de exploitatie van een sportveld in handen behoorde te komen van een rechtspersoonlijkheidbezittende organisatie van sportslui.

Op 25 Augustus 1920 kwamen op uitnodiging van de Gouverneur de heren Kapitein BIERMAN, R.D. SIMONS, luitenant J.C.M. CHABOT en E. de VRIES bijeen en als gevolg van deze bespreking werd het SURINAAMSCH SPORTCOMITE opgericht. (Statuten goedgekeurd G.B. 24 November 1929).

Bij G.R. van 15 December 1920 No. 4310 werd aan dit Comité voor 20 jaren in gebruik afgestaan het erf gelegen aan de Grote Waterstraat tegenover het Commissariaat, onder verplichting dit terrein in te richten en ter beschikking te stellen voor openluchtsport.

Voor de zoveelste maal bleek dat dit terrein ongeschikt was voor het beoogde doel.

Twee jaren later werd eindelijk het doel waarnaar zo lang gestreefd was, bereikt.

Bij Gouvernements Resolutie van 30 Augustus 1922 No. 3110 werd door Gouverneur Mr. A.J.A. BARON VAN HEEMSTRA, een terrein in de Cultuurtuin, vermoedelijk groot 2.629 H.A. aan het S.S.C. in huur afgestaan voor f 600. - per jaar, op voorwaarden vermeld in een overeenkomst tussen Gouvernement en S.S.C. gesloten.

Blijkens deze overeenkomst ging de huur in op 1 Januari 1923. De overeenkomst werd voor tien jaar gesloten en het Gouvernement stelde een bedrag van f 15.000 - ter beschikking voor het in orde brengen van het terrein.

Op 29 Juni 1923 vond de inwijding plaats.

Spoedig bleek dat het zeer moeilijk was om de huur te voldoen, voor het bouwen van tribunes was f 25.00. - uitgegeven en de leden van het S.S.C. moesten zich persoonlijk tegenover de Surinaamse Bank verbinden, tot terugbetaling van dit bedrag.

Een op 15 September 1927 ingediend verzoekschrift om vrijstelling van de huur te bekomen, werd afgewezen.

Het bleek dat de inkomsten over 1926 f 3389.65 voor ontvangsten uit wedstrijden hadden bedragen en f 240. - voor huur van het terrein aan de militairen was binnengekomen, daartegenover stonden uitgaven van ruim f 3100.-.

In 1931 had het S.S.C. een schuld aan het Gouvernement van ruim f 2800. - voor huur, huurwaardebelasting en inkomstenbelasting.

[p. 17]

Te rekenen van 1 Januari 1933 werd een nieuwe overeenkomst voor tien jaar gesloten.

Vermeld mag nog worden dat Gouverneur RUTGERS niet inging op het verzoek van een groep die zich van de S.V.B. had afgescheiden om een nieuw terrein beschikbaar te stellen.

In het S.S.C. was het Gouvernement vertegenwoordigd door een gedelegeerde, aanvankelijk was de Directeur van Landbouw ambtshalve daartoe aangewezen, in 1931 werd luitenant D. BLANKEN als zodanig benoemd.

Bij brief van 14 Augustus 1934 werd het terrein in de Cul aan het S.S.C. in ERFPACHT afgestaan, deze erfpacht werd bij Res. van 15 Maart 1951 door de S.V.B. overgenomen.

In tegenwoordigheid van bestuursleden, genodigden en belangstellenden symboliseert Landsminister Brakke de overdracht van het terrein in de Cul met het aanbieden van een bal (namens zijn kleinzoon) aan voorzitter De la Fuente van de S.V.B.

Een voor oefenveld beschikbaar gesteld terrein in de Cul werd op 1 Maart 1952 door Landsminister A.W. BRAKKE aan de S.V.B. overgedragen.

Bij de overdracht hield de Voorzitter van de S.V.B. EMILE DE LA FUENTE een rede waarin hij de Landsregering dank bracht voor de steun aan de voetbalsport verleend.